Thanh Hóa nỗ lực kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh

Tỉnh Thanh Hóa tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh (MCBGTKS), trong đó tạo chuyển biến rõ nét ở những vùng có tỷ số giới tính khi sinh cao, góp phần nâng cao chất lượng dân số, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh tổ chức các lớp tập huấn cung cấp kỹ năng tuyên truyền về giới và giới tính khi sinh cho đội ngũ cộng tác viên dân số.

Hậu Lộc đẩy mạnh tuyên truyền MCBGTKS

Hậu Lộc là huyện đồng bằng ven biển, có 23 xã, thị trấn, với hơn 44.000 hộ, gần 200.000 nhân khẩu. Thời gian qua, công tác Dân số - KHHGĐ (DS-KHHGĐ) tiếp tục được cấp ủy, chính quyền các cấp quan tâm lãnh, chỉ đạo, các ngành đoàn thể chính trị xã hội tham gia vào cuộc, Nhân dân đồng tình ủng hộ.

Trung tâm Y tế huyện Hậu Lộc tổ chức các hoạt động truyền thông giáo dục chuyển đổi hành vi, các hoạt động tuyên truyền các ngày lễ trong năm đến 23 xã, thị trấn; phối hợp với các ngành đoàn thể lồng ghép nội dung tuyên truyền về chính sách DS-KHHGĐ với các hoạt động trọng tâm đến các xã, thị trấn. Treo băng zôn tuyên truyền trên trục đường chính của huyện về công tác dân số. Tổ chức tiếp nhận, cấp phát hàng trăm cuốn tài liệu, hàng chục nghìn tờ rơi, ấn phẩm truyền thông về y tế, DS-KHHGĐ cho các xã, thị trấn. Đẩy mạnh tuyên truyền về công tác DS-KHHGĐ trên hệ thống đài truyền hình - truyền thanh cấp huyện, truyền thanh cấp cơ sở.

Trung tâm Y tế phối hợp với các nhà trường bậc THPT, THCS tổ chức truyền thông giáo dục sức khỏe, sức khỏe sinh sản… cho học sinh từ khối 8 trở lên tại các nhà trường với hàng trăm nghìn lượt học sinh tham gia. Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh tổ chức các lớp tập huấn cung cấp kỹ năng tuyên truyền về giới và giới tính khi sinh cho đội ngũ cộng tác viên dân số.

Cán bộ Chi cục Dân số - KHHGĐ Thanh Hoá tuyên truyền về chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên/ thanh niên tại Trường THPT Hậu Lộc 4.

Tại các xã, thị trấn đã tổ chức các buổi truyền thông trực tiếp nhóm nhỏ, nhóm lớn tại cộng đồng, đến thăm các hộ gia đình tuyên truyền về công tác DS-KHHGĐ, nhất là các gia đình trong độ tuổi sinh đẻ, không lựa chọn giới tính khi sinh. Thông qua các hoạt động tuyên truyền, nhận thức của Nhân dân về lợi ích trong việc thực hiện KHHGĐ được nâng lên rõ rệt. Cụ thể là đã thực hiện tốt mô hình gia đình 2 con, nuôi con khỏe dạy con ngoan.

Bên cạnh hoạt động tuyên truyền, huyện Hậu Lộc chú trọng các hoạt động cung cấp dịch vụ KHHGĐ như đặt vòng tránh thai, uống thuốc tránh thai, bao cao su…; tỷ lệ sử dụng các biện pháp tránh thai đạt 63,5% (năm 2022).

Ông Lê Anh Việt, Trưởng phòng Dân số - Truyền thông giáo dục sức khỏe, Trung tâm Y tế huyện Hậu Lộc cho biết: Nhằm nâng cao chất lượng dân số, Trung tâm Y tế huyện Hậu Lộc đang triển khai một số đề án, dự án về công tác DS-KHHGĐ, trong đó có Đề án Kiểm soát MCBGTKS giai đoạn 2021-2025. Đề án nhằm nâng cao vai trò, trách nhiệm trong công tác chỉ đạo, triển khai của các cấp ủy đảng, chính quyền, ngành y tế trong công tác chỉ đạo, triển khai thực hiện các giải pháp nhằm giảm thiểu tình trạng MCBGTKS trên địa bàn huyện.

Căn cứ Kế hoạch số 73/KH-UBND, ngày 12-3-2020 của UBND tỉnh Thanh Hóa về việc phê duyệt kế hoạch thực hiện Đề án Kiểm soát MCBGTKS giai đoạn 2021-2025, hàng năm Trung tâm Y tế huyện Hậu Lộc đã xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện, trong đó tập trung nỗ lực, tạo chuyển biến rõ nét ở những vùng có tỷ số giới tính khi sinh cao. Đề án được triển khai thực hiện tại 11 xã gồm: Đồng Lộc, Thành Lộc, Cầu Lộc, Tuy Lộc, Tiến Lộc, Hòa Lộc, Hải Lộc, Minh Lộc, Ngư Lộc, Hưng Lộc, Đa Lộc.

Đề án đã triển khai công tác tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng cấp xã về mục đích, ý nghĩa, các nội dung, triển khai thực hiện đề án; các quy định nghiêm cấm lựa chọn giới tính khi sinh; hậu quả của MCBGTKS; nêu gương những gia đình thực hiện tốt chính sách dân số. Tổ chức nói chuyện chuyên đề về MCBGTKS cho đối tượng là nam/nữ chuẩn bị kết hôn và đã sinh con theo quy định của pháp luật, nhằm nâng cao nhận thức của người dân, đặc biệt là những cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ.

Trung tâm Y tế huyện hướng dẫn, chỉ đạo trạm y tế phối hợp với ban dân số xã triển khai thành lập và duy trì sinh hoạt các câu lạc bộ về giới và bình đẳng giới tại 11 xã triển khai đề án. Năm 2023, trên cơ sở văn bản hướng dẫn của Chi cục DS-KHHGĐ, Trung tâm Y tế huyện Hậu Lộc đã xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện đề án tại 11 xã. Trong đó tiếp tục tăng cường các hoạt động tuyên truyền, cung cấp thông tin, phổ biến pháp luật, truyền thông, vận động, tư vấn, can thiệp, hỗ trợ… nhằm nâng cao nhận thức, hành vi liên quan đến tình trạng MCBGTKS.

Thanh Hóa triển các hoạt động giảm thiểu MCBGTKS

Thời gian qua, tỉnh Thanh Hóa đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp quan trọng góp phần giảm thiểu tình trạng MCBGTKS. Công tác truyền thông giáo dục được thực hiện thường xuyên, đa dạng từ tỉnh đến cơ sở thông qua các hình thức tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, tư vấn nhóm, tư vấn trực tiếp, nói chuyện chuyên đề, hội nghị, sản xuất, nhân bản các sản phẩm truyền thông… góp phần nâng cao nhận thức của cấp ủy, chính quyền, tổ chức chính trị xã hội, các tầng lớp Nhân dân về ý nghĩa quan trọng của các yếu tố dân số đối với sự phát triển. Tiếp tục thực hiện cuộc vận động “Dừng ở 2 con để nuôi, dạy cho tốt”. Thực hành về bình đẳng giới, giảm thiểu MCBGTKS; chăm sóc sức khỏe sinh sản/KHHGĐ, SKSS vị thành niên, thanh niên.

Thanh Hóa đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp quan trọng góp phần giảm thiểu tình trạng MCBGTKS. Ảnh minh họa: Các em học sinh Trường Mầm non Na Mèo, xã Na Mèo, huyện Quan Sơn.

Hàng năm, căn cứ Kế hoạch số 73/KH-UBND, ngày 12-3-2020 của UBND tỉnh về việc phê duyệt kế hoạch thực hiện Đề án Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2021-2025, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh đã xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện đề án gắn với các hoạt động cụ thể, thiết thực được triển khai từ tỉnh đến các địa phương. Đến nay, đề án được triển khai tại 559 xã, phường, thị trấn của 27 huyện, thị xã, thành phố của tỉnh.

Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh đã nhân bản hàng chục nghìn tờ rơi, cuốn tài liệu truyền thông về MCBGTKS.

Năm 2022, Chi cục DS-KHHGĐ đã xây dựng được 4 phóng sự, 4 chuyên trang trên báo, 620 tin bài, 2.480 lượt phát thanh trên hệ thống thông tin xã, phường; 310 buổi nói chuyện chuyên đề về MCBGTKS với 15.500 lượt người tham gia; 808 buổi sinh hoạt câu lạc bộ về nội dung MCBGTKS với hơn 40.400 lượt người tham gia. Nhân bản 39.660 tờ rơi và 3.327 cuốn tài liệu truyền thông cấp cho cán bộ thực hiện công tác dân số huyện, xã và người dân tại các đơn vị triển khai đề án với nội dung kiến thức về giới và giới tính khi sinh. Tổ chức 3 lớp tập huấn cho hơn 150 cộng tác viên dân số về kỹ năng tuyên truyền, tư vấn về giới và giới tính khi sinh, MCBGTKS, thực trạng và giải pháp.

Phối hợp với Sở Y tế tiến hành thanh tra, kiểm tra 6 cơ sở y tế công lập tuyến huyện có hoạt động siêu âm, nạo, phá thai liên quan đến lựa chọn giới tính khi sinh. Cụ thể, tiến hành thanh tra, kiểm tra tại Bệnh viện Đa khoa và Trung tâm Y tế thuộc 3 huyện Nông Cống, Triệu Sơn, Nga Sơn…

Thông qua việc triển khai các hoạt động truyền thông, cung cấp thông tin, phổ biến pháp luật, truyền thông, vận động, tư vấn, can thiệp, hỗ trợ… của đề án đã nâng cao vai trò, trách nhiệm trong công tác chỉ đạo, triển khai của các cấp ủy đảng, chính quyền trong việc thực hiện các giải pháp nhằm làm giảm thiểu tình trạng MCBGTKS trên địa bàn tỉnh. Nâng cao kiến thức, kỹ năng tuyên truyền, tư vấn vận động đội ngũ làm công tác dân số từ tỉnh đến cơ sở thông qua các hội nghị tập huấn.

Đề án từng bước nâng cao nhận thức của người dân về hậu quả của tình trạng MCBGTKS đối với sự phát triển bền vững của gia đình và xã hội, từ đó có những chuyển biến tích cực về hành vi liên quan đến tình trạng MCBGTKS. Thông qua việc thực hiện đề án, góp phần nâng cao chất lượng dân số, khắc phục tình trạng MCBGTKS. Kết quả, năm 2022, dân số trung bình của tỉnh đạt 3.751.500 người; tỷ số giới tính khi sinh đã giảm còn 113 bé trai/100 bé gái, tỷ lệ sàng lọc trước sinh 62%, tổng số người mới sử dụng các biện pháp tránh thai là 113.505 người.

Để đạt các mục tiêu mà đề án đã đề ra trong năm 2023, Chi cục DS-KHHGĐ sẽ triển khai thực hiện các nội dung về MCBGTKS, bình đẳng giới thông qua các hình thức truyền thông; tổ chức tập huấn, bồi dưỡng, đào tạo nhằm cung cấp kiến thức và kỹ năng tuyên truyền, tư vấn về giới và giới tính khi sinh để thực hiện tuyên truyền, tư vấn tại cộng đồng. Nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát các hoạt động của đề án, kiểm tra việc thực thi pháp luật về nghiêm cấm các hình thức lựa chọn giới tính thai nhi.

Tại cơ sở, trung tâm y tế các huyện hướng dẫn, chỉ đạo các trạm y tế phối hợp với UBND xã thực hiện biên tập tài liệu truyền thông và tuyên truyền trên hệ thống truyền thông của xã về các nội dung như mục đích, ý nghĩa, các nội dung triển khai thực hiện đề án MCBGTKS; các quy định nghiêm cấm lựa chọn giới tính khi sinh; hậu quả của MCBGTKS; nêu gương gia đình thực hiện tốt chính sách dân số.

Trung tâm y tế, trạm y tế phối hợp với xã tổ chức nói chuyện chuyên đề về MCBGTKS cho các đối tượng nam/nữ chuẩn bị kết hôn và đã sinh con theo quy định của pháp luật. Nội dung tuyên truyền về các văn bản quy định liên quan đến giới và giới tính khi sinh; những phong tục tập quán lạc hậu ảnh hưởng giới tính khi sinh cần phải hạn chế và loại bỏ; hậu quả của MCBGTKS.

Đồng thời duy trì câu lạc bộ không sinh con thứ 3. Nội dung sinh hoạt là giới thiệu các quy định về việc nghiêm cấm các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi, thực trạng và tác hại của MCBGTKS, các biện pháp ngăn chặn phân biệt giới, lựa chọn giới tính; chia sẻ kinh nghiệm nuôi con ngoan, trò giỏi, chăm sóc bố mẹ, ông bà, người cao tuổi trong gia đình; giao lưu học hỏi những kinh nghiệm hay trong phát triển kinh tế gia đình.

Ông Lê Bá Thắng, Phó Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ Thanh Hóa cho biết: Thời gian qua, công tác DS-KHHGĐ luôn nhận được sự quan tâm của các cấp ủy đảng, chính quyền và các ban, ngành đoàn thể, sự chỉ đạo sát sao của Tổng cục DS-KHHGĐ và Sở Y tế. Tổ chức bộ máy làm công tác Dân số được kiện toàn từ tỉnh đến cơ sở, tại mỗi thôn bản, khu phố đã có cộng tác viên phụ trách địa bàn. Nhận thức của các tầng lớp Nhân dân về công tác DS-KHHGĐ đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, của mỗi gia đình đã được nâng lên.

Cùng với sự nỗ lực, quyết tâm những người làm công tác dân số từ tỉnh đến cơ sở, công tác DS-KHHGĐ đã và đang đạt được những kết quả quan trọng về quy mô, cơ cấu, chất lượng và phân bố dân số. Năm 2021, tỷ số giới tính khi sinh 113,5 bé trai/100 bé gái, năm 2022 còn 113 bé trai/100 bé gái, năm 2023 phấn đấu giảm còn 112,8 bé trai/100 bé gái.

Để công tác DS-KHHGĐ ngày càng đạt kết quả tích cực, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, nhất là giảm thiểu tình trạng MCBGTKS đưa về mức cân bằng tự nhiên, ngoài sự nỗ lực của ngành DS thì cấp ủy đảng, chính quyền các cấp cần tiếp tục quan tâm hơn nữa lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác DS-KHHGĐ; bố trí đủ nguồn kinh phí địa phương để thực hiện các nhiệm vụ, kế hoạch, đề án về công tác DS-KHHGĐ đã được UBND tỉnh phê duyệt; giữ vững ổn định và tăng mức phụ cấp cho hệ thống cộng tác viên dân số ở cơ sở.

Thảo Nguyên