Răn đe để hạn chế thanh, thiếu niên gây rối trật tự công cộng

Gây rối trật tự công cộng (TTCC) được hiểu là hành vi cố ý làm mất tình trạng ổn định ở nơi công cộng, gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội, thậm chí có thể gây ra thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, của xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Các ví dụ điển hình cho hành vi gây rối TTCC được biểu hiện cụ thể, như: dùng lời nói, cử chỉ thiếu văn hóa xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm của một hoặc nhiều người; phá phách hoặc làm ô uế các công trình, thiết bị ở nơi công cộng; hò hét, tạo tiếng động gây ầm ĩ, đua xe trái phép; tụ tập ẩu đả, đánh nhau ở nơi công cộng...

Trợ giúp viên pháp lý của Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh (bên phải) bào chữa cho đối tượng tại một phiên tòa ở huyện Hà Trung.

Đơn cử, vụ việc xảy ra vào tháng 7/2024 tại huyện Yên Định. Chỉ từ việc ném khúc mía không may trúng vào người, nhóm thanh niên đã lùa đuổi và dùng hung khí đánh một thanh niên khác. Cụ thể, tối ngày 11/7/2024, khi một đơn vị thôn trong huyện đang tổ chức hoạt động tập thiếu nhi, thì T. (một thanh niên trong thôn) ngồi chơi ở cổng nhà văn hóa. Tiện tay, T. ném một khúc mía sang mương nước phía bên đường, không may trúng vào đầu của Đ. đang đi xe máy trên đường. Cho rằng T. cố ý ném khúc mía vào người, Đ. và 6 người bạn của Đ. đã lùa đuổi, dùng tay chân và cả hung khí nguy hiểm như kiếm, cán cờ, dây thắt lưng để đánh T. Sự việc kéo dài khoảng hơn 10 phút, xảy ra ngay tại nhà văn hóa thôn nơi đang tập trung đông người, gây mất an ninh trật tự. Cả Đ. và nhóm thanh niên đều bị truy tố về tội “Gây rối trật tự công cộng”.

Một vụ việc gây rối TTCC khác cũng xảy ra sau khi nhóm thanh niên liên hoan sinh nhật. Khoảng 20h30 ngày 2/12/2023, sau khi dự sinh nhật M., cả nhóm gồm 19 người đi trên 7 chiếc xe máy đang lưu thông trên đường thì gặp 3 thanh niên khác đang đi xe máy ngược chiều. Cho rằng 3 thanh niên này là những người đã có mâu thuẫn với mình từ trước nên cả nhóm của M. hô hào đuổi theo 3 thanh niên. Sau khi truy đuổi khoảng 1km thì đuổi kịp, chặn xe và lao vào đánh 3 thanh niên, thậm chí còn dùng gậy, thắt lưng để đánh người. Hậu quả gây huyên náo cả khu dân cư, khiến 2 trong số 3 người phải nhập viện điều trị. 5 người trong nhóm thanh niên bị truy tố về tội “Gây rối trật tự công cộng”. Đáng chú ý, tất cả các thanh niên liên quan trong các vụ án nêu trên đều chưa đủ 18 tuổi.

Theo trợ giúp viên pháp lý Nguyễn Thị Ngà, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh, các lực lượng chức năng đã triển khai nhiều biện pháp đấu tranh, phòng ngừa tội phạm, tệ nạn xã hội, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự, tuy nhiên, tình trạng thanh, thiếu niên tụ tập gây rối TTCC, vi phạm pháp luật còn diễn biến phức tạp. Điều đáng nói, từ các vụ án gây rối TTCC cho thấy, thanh thiếu niên đều thiếu hiểu biết về pháp luật, thiếu sự quan tâm giáo dục của gia đình. Các đối tượng vi phạm phần lớn là người dưới 18 tuổi, thậm chí có không ít đối tượng dưới 16 tuổi. Nguyên nhân xảy ra các vụ việc chủ yếu xuất phát từ các mâu thuẫn cá nhân hoặc bột phát, a dua theo phong trào. Một số vụ việc thanh, thiếu niên lạng lách, đánh võng khi tham gia giao thông, mang theo hung khí, tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến tội phạm hình sự nghiêm trọng.

Trợ giúp viên pháp lý Nguyễn Thị Ngà cho biết: Theo quy định tại Điều 318 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017, người nào gây rối TTCC mà gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi gây rối TTCC. Theo đó, người vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 5 đến 50 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm. Phạt tù từ 2 đến 7 năm nếu phạm tội thuộc một trong các trường hợp: có tổ chức; dùng vũ khí, hung khí hoặc có hành vi phá phách; gây cản trở giao thông nghiêm trọng hoặc gây đình trệ hoạt động công cộng; xúi giục người khác gây rối; hành hung người can thiệp bảo vệ TTCC; tái phạm nguy hiểm.

Bài và ảnh: Minh Hiền