Triệu Sơn phấn đấu về đích huyện nông thôn mới sớm hơn so với kế hoạch

Thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (XDNTM), huyện Triệu Sơn luôn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của Trung ương; sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh; sự phối hợp, hướng dẫn, tạo điều kiện thuận lợi của các ban, sở, ngành cấp tỉnh. Đi đôi với đó, Ban Thường vụ Huyện ủy, HĐND, UBND huyện đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện và đạt nhiều kết quả thiết thực, bộ mặt nông thôn có nhiều đổi mới; đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, nhất là sự đồng thuận, chung tay, góp sức của các tầng lớp Nhân dân trên địa bàn.

Nhiều hộ dân xã Vân Sơn (Triệu Sơn) phát triển trang trại đạt hiệu quả kinh tế cao. Ảnh: Xuân Hùng

Chính vì vậy, kinh tế - xã hội của huyện có bước phát triển vượt bậc, đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân được nâng lên rõ rệt, huyện đã có 32/32 xã được công nhận đạt chuẩn NTM, Triệu Sơn phấn đấu hoàn thành các tiêu chí và đạt chuẩn huyện NTM trong năm 2021, sớm hơn 1 năm so với mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2020–2025 đề ra.

Triệu Sơn là huyện có địa hình thấp dần về phía Bắc, nghiêng từ Tây Bắc xuống Đông Nam; có dãy núi Nưa, với đỉnh cao nhất 538m so với mặt nước biển, nơi đây có khoáng sản quý hiếm đó là quặng Cromit; có 2 con sông đi qua, là sông Hoàng và sông Nhơm, với chiều dài hơn 74 km. Tổng diện tích đất tự nhiên 29.004 ha; trong đó, đất sản xuất nông nghiệp 13.683,53 ha, đất lâm nghiệp 4.881 ha, đất nuôi trồng thủy sản và đất nông nghiệp khác 718,82 ha. Huyện có hệ thống giao thông thuận lợi và đồng bộ, đường huyện quản lý bao gồm 8 tuyến, với tổng chiều dài 62,5 km, đã được nhựa hóa, bê tông hóa 100%, phù hợp với quy hoạch được duyệt. Đi qua địa bàn còn có các tuyến đường quan trọng, như: Đường cao tốc Bắc – Nam, với chiều dài 4,3 km; 2 tuyến Quốc lộ 47, 47C với chiều dài khoảng 36 km; 6 tuyến đường tỉnh, với chiều dài 82 km; đường từ Cảng Hàng không Thọ Xuân đi Khu Kinh tế Nghi Sơn, qua địa bàn dài 26,5 km. Với hệ thống giao thông thuận lợi và đồng bộ, bảo đảm tốt yêu cầu đi lại và kết nối của các địa phương trong huyện và các huyện bạn. Với chiều dài lịch sử dân tộc, Triệu Sơn là vùng đất “địa linh nhân kiệt”, là vùng quê giàu truyền thống văn hóa và cách mạng, có 4 di tích lịch sử được xếp hạng cấp quốc gia (đền Nưa - Am Tiên, đền thờ Lê Bật Tứ tại thị trấn Nưa, Di tích lịch sử Lê Thì Hiến tại xã Thọ Phú, nhà thờ Nguyễn Hiệu tại xã Nông Trường) và 26 di tích cấp tỉnh. Qua các triều đại phong kiến, huyện có 3 người đỗ tiến sĩ được ghi danh bia ở Quốc Tử Giám.

Bước vào Chương trình Mục tiêu quốc gia XDNTM (năm 2010), khi nền kinh tế của huyện chủ yếu là thuần nông, sản xuất manh mún, nhỏ lẻ; cơ sở hạ tầng yếu kém, thu nhập của người dân còn thấp; số đơn vị hành chính cấp xã XDNTM nhiều; trong đó, có 4 xã miền núi thuộc vùng khó khăn (135) và mới chỉ đạt 3 tiêu chí NTM/xã. Giá trị sản xuất ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản chiếm tỷ trọng 33,2%; công nghiệp - xây dựng 36,3% và các ngành dịch vụ 30,5%; thu nhập bình quân đầu người 13,2 triệu đồng/năm; tỷ lệ hộ nghèo chiếm 24,7%; tiêu chí NTM bình quân toàn huyện 5,3 tiêu chí/xã... Sau 12 năm triển khai thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia XDNTM, với sự hỗ trợ của Trung ương, của Ban Chỉ đạo XDNTM tỉnh, sự nỗ lực quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền, MTTQ, các đoàn thể và Nhân dân trong huyện, đã làm thay đổi diện mạo, huyện Triệu Sơn phát triển vững mạnh, trở thành vùng quê giàu đẹp, văn minh, đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân ngày càng được nâng cao. Đến nay, Triệu Sơn đã có 32/32 xã đạt chuẩn NTM, huyện đạt 9/9 tiêu chí NTM; hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội, nhất là giao thông, thủy lợi, trường học, cơ sở khám chữa bệnh đã đáp ứng tốt nhu cầu phục vụ sản xuất và đời sống của Nhân dân. Cơ cấu giá trị sản xuất chuyển dịch nhanh theo hướng tích cực, tỷ trọng nông, lâm nghiệp và thủy sản ngày càng giảm; tỷ trọng công nghiệp - xây dựng và dịch vụ ngày càng tăng; thu nhập bình quân đầu người năm 2021 ước đạt 47,7 triệu đồng/năm, gấp 3,61 lần năm 2010.

Năm 2011, Ban Chỉ đạo Chương trình Mục tiêu quốc gia XDNTM huyện được thành lập, ban hành quy chế hoạt động và phân công nhiệm vụ cho các thành viên, xác định lộ trình XDNTM của xã và huyện một cách khoa học, phù hợp với điều kiện thực tế. Đồng thời, chỉ đạo các phòng, ban, ngành phụ trách tiêu chí phối hợp, hướng dẫn các xã rà soát chi tiết mức độ đạt chuẩn từng tiêu chí NTM, chỉ ra những nội dung công việc cần phải hoàn thiện, từ đó xây dựng kế hoạch thực hiện, phương án huy động nguồn lực hợp lý, nhằm đạt kết quả tốt nhất trong XDNTM. Trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện, đối với các xã khó khăn, các đồng chí Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện, xuống cơ sở, trực tiếp kiểm tra, làm việc để chỉ đạo giải pháp tháo gỡ. Các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Huyện ủy – trưởng cụm và cán bộ chỉ đạo xã bám sát cơ sở, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, hỗ trợ các địa phương trong tổ chức thực hiện, hoàn thành các tiêu chí NTM. Đồng thời hàng năm, Ban Thường vụ Huyện ủy, HĐND, UBND huyện, Thường trực Ban Chỉ đạo Chương trình Mục tiêu quốc gia XDNTM huyện, tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát tại các xã về thực hiện Chương trình phát triển nông nghiệp và XDNTM. MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội của huyện có nhiều phong trào, việc làm thiết thực trong XDNTM, nhất là, tích cực tham gia thực hiện hiệu quả công tác giám sát các nội dung XDNTM trên địa bàn. Để hoàn thành các tiêu chí NTM trong năm 2021, Ban Chỉ đạo thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia về XDNTM huyện đã ban hành 38 văn bản các loại (nghị quyết, chỉ thị, chương trình, kế hoạch, đề án). Đặc biệt, Ban Thường vụ Huyện ủy đã kiện toàn Ban Chỉ đạo, ban hành Chỉ thị số 04-CT/HU, ngày 26-2-2021; Nghị quyết số 04-NQ/HU, ngày 3-3-2021 và nhiều các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ XDNTM trên địa bàn; triển khai cuộc vận động và phát động phong trào thi đua “Toàn dân chung sức XDNTM” tới các cấp, các ngành, các doanh nghiệp và cộng đồng dân cư. Ban Chỉ đạo từ huyện đến xã đã chủ động, tăng cường công tác tuyên truyền các chủ trương của Đảng, cơ chế, chính sách của Trung ương, địa phương về thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia XDNTM đến với Nhân dân. Công tác chỉ đạo, điều hành tập trung vào những chương trình trọng tâm, như: Đẩy mạnh ứng dụng, chuyển giao tiến bộ khoa học công nghệ vào sản xuất gắn với chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tái cơ cấu nông nghiệp đến năm 2020, định hướng đến năm 2025 theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững; tích tụ, tập trung đất đai để phát triển nông nghiệp quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Điều đáng quan tâm trong phát triển kinh tế, đó là, dựa trên điều kiện thực tế và các loại cây trồng, vật nuôi có lợi thế của địa phương, huyện đã xác định các sản phẩm nông nghiệp chủ lực, gồm: gạo, thịt lợn, thịt trâu, bò và trứng gia cầm, rau quả, gỗ và các sản phẩm từ gỗ. Ngoài các sản phẩm chủ lực, trên địa bàn huyện có các sản phẩm lợi thế đang được mở rộng và phát triển, như: hoa, cây cảnh (đào, quất, cây cảnh các loại, hoa các loại...), các sản phẩm từ cây chè, các sản phẩm từ thủy sản nước ngọt (cá, chạch, ốc, ếch...) và phát triển đạt hiệu quả kinh tế cao. Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) được triển khai thực hiện và đã có 6 sản phẩm (chè sạch Bình Sơn, mật ong hoa rừng nguyên chất Bình Sơn, trà xanh túi lọc Bình Sơn và trà cà gai leo Bình Sơn của xã Bình Sơn, siro Sâm Báo, viên nang Sâm Báo của xã Thái Hòa) được công nhận đạt sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh. Trên địa bàn huyện cũng đã thành lập 2 cụm công nghiệp (CCN) gồm CCN Hợp Thắng, CCN Dân Lực - Dân Lý - Dân Quyền, thu hút nhiều doanh nghiệp đầu tư sản xuất, kinh doanh, tạo nhiều việc làm và thu nhập ngày càng tăng cho người lao động. Quy hoạch được xác định là nội dung cần được triển khai trước một bước để định hướng XDNTM, do đó huyện đã tập trung chỉ đạo và đến cuối năm 2012, các xã đã hoàn thành công tác lập quy hoạch và đề án XDNTM được UBND huyện phê duyệt, ban hành quy chế quản lý theo quy định. Sau khi được phê duyệt, các xã đã tổ chức công bố, công khai quy hoạch và cắm mốc quy hoạch, quản lý thực hiện quy hoạch, tạo điều kiện thuận lợi trong việc triển khai thực hiện XDNTM.

Trong quá trình XDNTM trên địa bàn, huyện đã chú trọng huy động tối đa nguồn lực để đầu tư xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội. Ngoài vốn ngân sách Nhà nước các cấp (trực tiếp và lồng ghép), huyện chỉ đạo các xã, thôn chủ động vận động các nguồn lực khác, nhất là nguồn lực của cộng đồng dân cư, doanh nghiệp, con em xa quê thành đạt. Tổng nguồn vốn được huy động XDNTM giai đoạn 2010-2020 toàn huyện đạt 9.753 tỷ đồng. Việc huy động nguồn đóng góp của Nhân dân phục vụ XDNTM được thực hiện theo phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân thụ hưởng” và bảo đảm công khai, dân chủ, đã khơi dậy nguồn lực, sự chủ động tham gia của người dân vào việc kiến thiết, xây dựng quê hương.

Các công trình đầu tư xây dựng cơ bản thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia XDNTM trên địa bàn các xã đều được huyện thẩm định nguồn vốn đối ứng để hoàn thành dự án, bảo đảm tiến độ, chất lượng tốt, phát huy hiệu quả đầu tư. Việc đầu tư xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội luôn được quản lý chặt chẽ, từ việc xác định nhu cầu đầu tư, xây dựng kế hoạch, nhất là thẩm định nguồn vốn để bảo đảm khả năng thanh toán, thực hiện nghiêm túc quy định của Nhà nước về thanh, quyết toán vốn đầu tư xây dựng từ nguồn vốn ngân sách và hiện huyện Triệu Sơn không còn nợ đọng xây dựng cơ bản trong XDNTM.

Sau 12 năm thực hiện, đến nay kết quả Chương trình XDNTM của huyện Triệu Sơn đã đạt được những kết quả nổi bật, khối đại đoàn kết toàn dân được tăng cường, với vai trò chủ thể là người dân. Thực hiện tốt Pháp lệnh dân chủ ở cơ sở, huy động được cả xã hội chung sức XDNTM. Kinh tế liên tục đạt tốc độ tăng trưởng cao; sản xuất nông nghiệp được quan tâm đầu tư phát triển mạnh, hình thành nhiều mô hình, vùng sản xuất tập trung quy mô lớn gắn với liên kết tiêu thụ nông sản, giá trị sản phẩm thu nhập trên một ha đất trồng trọt và nuôi trồng thủy sản năm 2020 đạt 124,3 triệu đồng/ha/năm, gấp 1,46 lần năm 2010 (năm 2021 ước đạt 135 triệu đồng); công nghiệp - xây dựng và dịch vụ đã có bước đột phá lớn trở thành động lực cho tăng trưởng giá trị sản xuất của huyện; cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội được đầu tư xây dựng đồng bộ; diện mạo nông thôn đã thay đổi rõ rệt, nét đẹp trong cách nghĩ, việc làm của người dân; trên từng đường làng, ngõ xóm; trên từng cánh đồng vùng quê đã tạo nên cảnh quan, môi sinh, môi trường nông thôn sáng – xanh – sạch – đẹp, là vùng quê thanh bình đáng sống. Với truyền thống hiếu học và nền văn hiến lâu đời của địa phương đã được các thế hệ nối tiếp nhau duy trì và phát triển, sự nghiệp giáo dục được quan tâm và có bước phát triển vững chắc, toàn huyện có 92/107 trường từ mầm non đến THPT đạt chuẩn quốc gia, chất lượng giáo dục luôn đứng trong tốp đầu của tỉnh; công tác chăm sóc sức khỏe và khám chữa bệnh cho Nhân dân được nâng cao và cải thiện rõ rệt; số lao động có việc làm thường xuyên và số lao động được đào tạo liên tục tăng qua các năm; tỉ lệ hộ nghèo còn 0,98%, giảm 23,81% so với năm 2010 (24,7%); các di tích lịch sử văn hóa được tôn tạo và phát huy; tệ nạn xã hội được kiểm soát và đẩy lùi, hoạt động văn hóa, thể dục thể thao ngày càng phát triển. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm, dân chủ ở cơ sở được phát huy, phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc phát triển mạnh. Hệ thống chính trị từ huyện đến cơ sở được xây dựng vững mạnh toàn diện; đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức luôn được quan tâm đào tạo, bồi dưỡng cập nhật kiến thức lý luận, chuyên môn và thực tiễn, hoạt động tích cực, gần dân, sát dân, phục vụ Nhân dân, làm nòng cốt trong quá trình XDNTM... Theo Quyết định số 1097/QĐ-UBND ngày 2-4-2021 của Chủ tịch UBND tỉnh, huyện Triệu Sơn phấn đấu đạt chuẩn NTM vào năm 2022. Nhưng, với những kết quả đạt được trong thực tiễn về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng – an ninh, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, trong thực hiện mục tiêu XDNTM; sự quyết tâm chính trị cao của cả Đảng bộ, cùng với sự tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của Ban Thường vụ Huyện ủy, Ban Chỉ đạo Chương trình Mục tiêu quốc gia về XDNTM huyện, sự đồng lòng và khí thế phấn đấu của Nhân dân trong thực hiện và nâng cao các tiêu chí xã NTM, đã tạo động lực thúc đẩy và kết quả đạt được trong hiện thực, huyện Triệu Sơn đã hoàn thành 9 tiêu chí huyện NTM năm 2021, sớm hơn 1 năm so với kế hoạch.

Mục tiêu giai đoạn 2021–2025, huyện Triệu Sơn tiếp tục XDNTM phát triển toàn diện, bền vững, đi vào chiều sâu; trong đó, chú trọng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và môi trường sống của người dân nông thôn. Tiếp tục thực hiện hiệu quả XDNTM gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp và duy trì, củng cố, nâng cao chất lượng các tiêu chí xã, huyện NTM... Huyện phấn đấu tốc độ tăng giá trị sản xuất bình quân hằng năm đạt 16,2% trở lên; trong đó, nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 3,8%, công nghiệp - xây dựng tăng 18,7%, dịch vụ tăng 15,6%. Thu nhập bình quân đầu người/năm đến năm 2025 đạt 75 triệu đồng, tổng sản lượng lương thực bình quân hằng năm giữ ở mức 122 nghìn tấn... Đến năm 2025 có 15 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, chiếm 46,88%; 4 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, chiếm 12,5%, 15 thôn đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, chiếm 6,55%... Tỷ lệ khu dân cư đạt tiêu chuẩn an toàn về an ninh trật tự năm 2025 đạt 80% trở lên.

Để đạt các mục tiêu đã đề ra, huyện Triệu Sơn tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các xã tiếp tục huy động các nguồn lực để nâng cao các tiêu chí xã NTM, giai đoạn 2021-2025. Tiếp tục thực hiện các chương trình phát triển kinh tế - xã hội và rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch chung xây dựng xã, quy hoạch đô thị, quy hoạch sử dụng đất của huyện bảo đảm phù hợp, đồng bộ với quy hoạch xây dựng vùng huyện đến năm 2045. Cùng với đó, huyện tập trung tuyên truyền những thành quả đạt được trong XDNTM, tạo niềm tin, cổ vũ động viên các tầng lớp Nhân dân tiếp tục hăng hái thực hiện chương trình, coi XDNTM là công việc lâu dài. Tiếp tục xây dựng, ban hành chính sách hỗ trợ phù hợp nhằm thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp gắn với XDNTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu và đô thị hóa nông thôn, thực hiện có hiệu quả Chương trình OCOP. Đẩy mạnh thu hút đầu tư vào các CCN; đồng thời, quảng bá, kêu gọi các doanh nghiệp đầu tư vào huyện tại các CCN, đầu tư vào sản xuất và chế biến nông, lâm, hải sản; đầu tư để phát triển du lịch tâm linh và du lịch sinh thái tại Khu Du lịch đền Nưa - Am Tiên và các xã Hợp Lý, Bình Sơn, Tiến Nông... Tiếp tục huy động nguồn lực trong Nhân dân, các thành phần kinh tế để đầu tư củng cố, duy tu, bảo dưỡng, xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng tiêu chí NTM. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội bảo đảm, dân chủ ở cơ sở được phát huy.

Mai Nhữ Thắng

Tỉnh ủy viên, Bí thư Huyện ủy Chủ tịch HĐND huyện Triệu Sơn