Huyện Cẩm Thủy: Phát huy nội lực làm nền tảng xây dựng nông thôn mới

Chương trình Mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới (NTM) là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, có vai trò đặc biệt quan trọng đối với quá trình đổi mới và phát triển khu vực nông thôn. Với ý nghĩa đó, qua hơn 10 năm triển khai thực hiện, huyện Cẩm Thủy đã cụ thể hóa chương trình bằng nhiều giải pháp phù hợp, từng bước tạo dựng diện mạo NTM đầy sức sống.

Một góc thị trấn Phong Sơn.

Cơ chế “kích cầu”

Để lãnh đạo, chỉ đạo một cách sát, đúng, hiệu quả, Huyện ủy, HĐND huyện Cẩm Thủy đã cụ thể hóa chương trình xây dựng NTM bằng các nghị quyết với nhiều mục tiêu, chỉ tiêu, cơ chế, chính sách phù hợp. Trên cơ sở đó, UBND huyện đã xây dựng và ban hành kế hoạch thực hiện cho cả giai đoạn và hàng năm. Đồng thời, gắn xây dựng NTM với nhiều chương trình, đề án phát triển kinh tế - xã hội địa phương, như: Phát triển nông nghiệp huyện Cẩm Thủy, giai đoạn 2016-2020; Chương trình giảm nghèo nhanh và bền vững giai đoạn 2016-2020; Phát triển nguồn nhân lực huyện Cẩm Thủy đến năm 2020; Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức huyện Cẩm Thủy, giai đoạn 2016-2020...

Để hỗ trợ các địa phương trong quá trình xây dựng NTM, trong giai đoạn 2012-2015, huyện Cẩm Thủy đã ban hành các cơ chế hỗ trợ phù hợp. Cụ thể: Đối với các xã điểm xây dựng NTM, hỗ trợ 100% số tiền đấu giá đất ở; ngoài nguồn vốn hỗ trợ của Trung ương, của tỉnh. UBND huyện Cẩm Thủy đã phê duyệt định mức hỗ trợ kinh phí mua xi măng cho các xã, thị trấn làm đường giao thông nông thôn. Đồng thời, ban hành một số nội dung về mức hỗ trợ từ ngân sách huyện giai đoạn 2016-2020 (hỗ trợ xã đạt chuẩn NTM 1 tỷ đồng; thôn đạt chuẩn NTM 20 triệu đồng; hỗ trợ xây mới nhà văn hóa thôn 100 triệu đồng). Ngày 22-7-2019, HĐND huyện ban hành Nghị quyết số 09/NQ-HĐND về việc hỗ trợ kinh phí khuyến khích thôn đạt NTM kiểu mẫu và xã đạt xã NTM nâng cao năm 2019, với mức hỗ trợ là 50 triệu đồng/thôn NTM kiểu mẫu và 500 triệu đồng đối với xã NTM nâng cao... Ngoài ra, hàng năm nghị quyết HĐND huyện đều trích nguồn kinh phí hỗ trợ, xây mới nhà văn hóa thôn 100 triệu đồng/nhà văn hóa; hỗ trợ xã đạt chuẩn quốc gia về y tế 50 triệu đồng/xã; hỗ trợ trường đạt chuẩn quốc gia 150 triệu đồng/trường.

Ngoài ra, một số xã cũng đã ban hành nghị quyết chuyên đề về xây dựng NTM như Cẩm Giang (nghị quyết xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025, nghị quyết về cải tạo vườn tạp); Cẩm Thạch (nghị quyết về xây dựng NTM năm 2021). Một số xã có cơ chế khuyến khích xây dựng nhà văn hóa như Cẩm Tân, Cẩm Châu, Cẩm Thạch, Cẩm Ngọc... Việc ban hành các cơ chế, chính sách hỗ trợ xây dựng NTM của địa phương nhằm “kích cầu” và khơi dậy nguồn lực trong Nhân dân, khuyến khích người dân chủ động, tự giác tham gia đóng góp ngày công, tiền mặt, vật chất, hiến đất xây dựng NTM.

Hướng tới huyện NTM

Quán triệt sâu sắc Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 5-8-2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn; Quyết định số 1600/QĐ-TTg ngày 16-8-2016 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chương trình MTQG xây dựng NTM, giai đoạn 2016-2020; cấp ủy, chính quyền, MTTQ, các đoàn thể từ huyện đến cơ sở đã bám sát chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, phát huy nội lực, tranh thủ sự hỗ trợ từ cấp trên và các nguồn lực hợp pháp khác, tích cực thực hiện chương trình xây dựng NTM đạt kết quả khá toàn diện.

Giai đoạn 2010-2020, huyện Cẩm Thủy đã huy động tổng nguồn vốn xây dựng NTM trên 2.164 tỷ đồng (chưa tính nguồn vốn hỗ trợ trực tiếp từ ngân sách Trung ương, tỉnh); trong đó, vốn ngân sách huyện 99,8 tỷ đồng, vốn ngân sách xã 207,7 tỷ đồng, vốn lồng ghép 324,3 tỷ đồng, vốn doanh nghiệp 61,6 tỷ đồng, vốn tín dụng 265,3 tỷ đồng và vốn cộng đồng trên 1.206 tỷ đồng; Nhân dân hiến 41,49 ha đất các loại làm đường giao thông và các công trình khác. Riêng 6 tháng đầu năm 2021, tổng nguồn vốn huy động là trên 286 tỷ đồng, trong đó nguồn vốn ngân sách trực tiếp hỗ trợ là gần 60 tỷ đồng, Nhân dân đóng góp trên 214 tỷ đồng và các nguồn vốn khác.

Từ nguồn lực trên, huyện đã từng bước hiện đại hóa hệ thống hạ tầng cơ sở, như: đường giao thông, hệ thống điện, trường học, cơ sở vật chất văn hóa... Các lĩnh vực văn hóa, y tế, giáo dục có bước chuyển biến tích cực. Nhiều mô hình sản xuất được xây dựng, mang lại giá trị kinh tế cao. Đến nay, Cẩm Thủy có 9 xã và 53 thôn đạt chuẩn NTM; bình quân toàn huyện đạt 16,4 tiêu chí/xã; thu nhập bình quân đạt 37,2 triệu đồng/người. Các hoạt động văn hóa - thể thao và học tập trong cộng đồng được khôi phục, duy trì và phát triển, y tế giáo dục tiếp tục được chăm lo; môi trường nông thôn đã từng bước được cải thiện; an ninh trật tự và an toàn xã hội được đảm bảo; diện mạo làng, xã đã có nhiều khởi sắc, Nhân dân phấn khởi và tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng...

Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXVI, nhiệm kỳ 2020-2025 với mục tiêu phấn đấu đến năm 2025 huyện đạt chuẩn NTM; Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Cẩm Thủy ban hành nghị quyết về tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng NTM trên địa bàn huyện Cẩm Thủy giai đoạn 2020-2025. Theo đó, huyện Cẩm Thủy tiếp tục quán triệt đầy đủ, kịp thời các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của các cấp, các ngành về thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM; tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí ở các xã đã đạt chuẩn NTM, nhất là các tiêu chí về giáo dục, văn hóa, môi trường và thu nhập. Phấn đấu đến năm 2021, 9/16 xã NTM; năm 2022 12/16 xã NTM; năm 2023 đạt 100% xã NTM; năm 2024 đạt 14/14 tiêu chí huyện NTM; năm 2025 đạt huyện NTM và 8 xã NTM nâng cao và đạt ít nhất 1 xã NTM kiểu mẫu. Đối với tiêu chí thôn NTM, bình quân mỗi năm tăng 5 thôn NTM trở lên, phấn đấu nâng tổng số thôn NTM đến năm 2023 là 86 thôn; năm 2025 đạt 22 thôn NTM kiểu mẫu.

Để đạt được các mục tiêu trên, huyện Cẩm Thủy nhất quán phương châm “Người dân nông thôn là chủ thể xây dựng NTM”, “Nhân dân làm, Nhà nước hỗ trợ”. Đồng thời, không nóng vội, chạy theo thành tích, nhưng cũng không được trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ từ cấp trên. Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và Nhân dân về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của việc xây dựng NTM. Tranh thủ nguồn lực của Trung ương, của tỉnh và vốn lồng ghép từ các chương trình, dự án để đẩy mạnh xây dựng NTM và phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội theo tiêu chí NTM. Tăng cường thu hút đầu tư; huy động các nguồn lực trong Nhân dân, khuyến khích phát triển các mô hình sản xuất người dân tự làm, tự chủ, tự chịu trách nhiệm...

Bài và ảnh: Trần Hằng