Thăm vườn rau VietGAP đầu tiên trên đất châu Lang

Với đồng bào miền núi nói chung và người dân xã Đồng Lương (Lang Chánh) nói riêng, việc ghi nhật ký sản xuất nông nghiệp và áp dụng tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ là điều khá mới mẻ. Nhưng chị Lương Thị Niệm, Giám đốc HTX Nông nghiệp an toàn và hữu cơ Lang Chánh đã biến những mới mẻ ấy trở thành công việc thường ngày. Nông trại của chị là mô hình trồng rau theo tiêu chuẩn VietGAP đầu tiên thành công tại vùng đất châu Lang và là địa chỉ tin cậy về nông sản an toàn cho người dân trong và ngoài tỉnh.

Khu sản xuất của HTX Nông nghiệp an toàn và hữu cơ Lang Chánh có điều kiện khí hậu, địa lý ôn hòa, mát mẻ.

Những ngày đầu năm, không khí xuân giăng mắc khắp đất trời, chúng tôi có dịp đến thăm thung lũng rau an toàn nằm tại khu vực giáp ranh giữa thôn Thung và thôn Chiềng Khạt của xã Đồng Lương. Hơn 30 loại rau xanh được sản xuất “thuận tự nhiên” phủ xanh hơn 3 ha đồng đất địa phương, không chỉ mang đến tư duy sản xuất mới cho người dân mà còn trở thành điểm du lịch trải nghiệm lý tưởng được nhiều người lựa chọn. Trong khu nhà mái lá vừa là nơi sơ chế, đóng gói nông sản, vừa là chỗ nghỉ ngơi cho công nhân, chị Lương Thị Niệm kể cho chúng tôi nghe về những khó khăn ban đầu và hành trình phát triển kinh tế từ cây rau màu, theo hướng sản xuất an toàn.

Sinh ra và lớn lên tại vùng núi Lang Chánh nên cô gái Lương Thị Niệm cũng đã nếm trải đầy đủ những vất vả của nghề nông. Nhưng sự trải nghiệm và những kiến thức về sản xuất, canh tác lại hun đúc trong cô một niềm đam mê với nông nghiệp, với cây trồng. Tốt nghiệp ngành Sư phạm Toán, Trường Đại học Hồng Đức năm 2009, chị Niệm đã có thời gian dài gắn bó với nghề nhưng cơ duyên đã khiến chị “rẽ lối” sang kinh doanh và gắn bó với nông nghiệp. Chị Niệm chia sẻ: Đã từng yêu nghề sư phạm, song do duyên chưa tới nên tôi đã chuyển sang nghề tự do và có thời gian dài kinh doanh thực phẩm, hàng hóa online. Nhận thấy nhu cầu của người dân về thực phẩm, nông sản an toàn ngày càng nhiều nên tôi đã tập trung vào sản xuất nông sản an toàn để cung ứng cho thị trường".

Năm 2016, chị Niệm đã đầu tư thuê lại nhà lưới để sản xuất dưa Kim hoàng hậu và dưa chuột baby với diện tích 1,5 ha. Khó khăn về vốn, kỹ thuật sản xuất đã trở thành những thử thách đối với nữ giáo viên Toán khi bắt tay làm nông nghiệp. Song bằng kế hoạch chi tiết, cụ thể và cả sự may mắn, những lứa rau quả an toàn của chị đã từng bước thành công, được thị trường đón nhận. Những đầu mối tiêu thụ là cửa hàng thực phẩm sạch uy tín trên địa bàn tỉnh đã tìm đến thu mua. Những hợp đồng với bếp ăn tập thể, cửa hàng kinh doanh thực phẩm an toàn ngày càng nhiều. Để khẳng định chất lượng và sự an toàn của sản phẩm, chị Lương Thị Niệm đã đăng ký sản xuất theo tiêu chuẩn, chất lượng VietGAP.

Năm 2019, do nhu cầu quy hoạch của địa phương, quỹ đất sản xuất không thể mở rộng nên chị Niệm đã chủ động chuyển đổi diện tích đang sản xuất thành vườn ươm cây dược liệu và tìm một vùng đất rộng hơn, khí hậu trong lành mát mẻ để chuyên tâm sản xuất nông nghiệp an toàn. Vùng đất thung lũng giữa thôn Chiềng Khạt và thôn Thung đã trở thành địa điểm lý tưởng được chị lựa chọn. Chị Niệm chia sẻ: “Khu vực thung lũng canh tác này có độ cao hơn 400 m so với mực nước biển, là một trong những điểm cao nhất của xã Đồng Lương nên khí hậu mát mẻ, nguồn nước thuận lợi và hơn hết có quang cảnh thiên nhiên đẹp, tiềm năng phát triển du lịch nông nghiệp trải nghiệm. Do đó, năm 2021 tôi đã xin cơ chế để thuê lại đất và thành lập HTX Nông nghiệp an toàn và hữu cơ Lang Chánh để tiến hành phát triển sản xuất, kinh doanh. Với một vùng đất hoàn toàn mới, lại khó khăn về hạ tầng nên bước đầu lên đầu tư sản xuất tôi đã gặp không ít khó khăn...”.

Để sản xuất đạt tiêu chuẩn VietGAP, chị Niệm đã đầu tư san lấp mặt bằng, cải tạo đất, lắp đặt hệ thống tưới nước tiên tiến và phân khu sản xuất đối với từng đối tượng cây trồng. Hơn 30 loại rau được sản xuất, bố trí quy củ theo từng vùng, từng luống, có ghi nhật ký, quy trình sản xuất. Chị Niệm cho biết: “HTX đã tiến hành phân tích mẫu đất, nước, nguy cơ ô nhiễm, lập đủ hồ sơ theo yêu cầu xin cấp chứng nhận sản xuất rau an toàn VietGAP. Trong quá trình từ sản xuất, thu hoạch, sơ chế đều thực hiện đúng theo quy định của tiêu chuẩn. Cùng với đó, chúng tôi định hướng phát triển thêm du lịch trải nghiệm vừa để quảng bá, nhân rộng quy trình sản xuất an toàn của nông trại, vừa tạo bước đột phá cho nông nghiệp địa phương”.

Chị Lương Thị Niệm, Giám đốc HTX Nông nghiệp an toàn và hữu cơ Lang Chánh chăm sóc rau.

Khám phá khu nông trại hơn 3 ha này, nhiều người không khỏi trầm trồ về cách bài trí, sự chăm sóc công phu cũng như sự đa dạng của các loại rau. Trong đó, có những loại rau cao cấp, như: cải kale, cải bó xôi, cải mầm đá, bí nụ... “HTX đã đạt được tiêu chuẩn VietGAP nên đang chuyển sang chất lượng hữu cơ để phục vụ phân khúc khách hàng cao cấp hơn nên đã thử nghiệm đưa những giống rau mới giá trị cao về trồng. Nhờ không khí mát mẻ, đất đai được cải tạo tốt và chế độ chăm sóc phù hợp nên rau sinh trưởng, phát triển tốt. Điều đặc biệt là HTX sản xuất theo hướng nói không với phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật độc hại, chỉ sử dụng chế phẩm sinh học để trừ sâu và côn trùng. Phân bón cho cây trồng là chất hữu cơ gồm phân chuồng hoai mục mua từ các trang trại, mùn cưa, rơm rạ và cây trồng phun chế phẩm sinh học để ủ” - Chị Niệm chia sẻ thêm.

Bên cạnh hiệu quả kinh tế vượt trội từ sản phẩm rau hữu cơ, HTX còn có thành công nữa là tạo được cảnh quan, không gian cho du lịch trải nghiệm. Khi đến tham quan du khách không những được tìm hiểu về các loại rau, mà còn được trải nghiệm học các quy trình kỹ thuật sản xuất rau an toàn, theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ.

Nói về mục tiêu này, chị Lương Thị Niệm, cho rằng: “Để khẳng định chỗ đứng trên thị trường, HTX tiếp tục hoàn thiện đăng ký nhận diện thương hiệu, các tiêu chuẩn, nhất là đăng ký chuẩn JAS (Tiêu chuẩn hữu cơ nông nghiệp Nhật Bản quy định về tiêu chí cho các sản phẩm) tạo điều kiện thuận lợi cho sự lựa chọn của người tiêu dùng; xây dựng kho lạnh bảo quản nông sản sau thu hoạch. Đồng thời, xây dựng thêm cơ sở vật chất phát triển nông nghiệp trải nghiệm và kết hợp với các tour du lịch sẵn có tại địa phương.

Bài và ảnh: Lê Hòa