Chuyển đổi cơ cấu cây trồng cho vùng nhiễm mặn

Diện tích đất trồng lúa thường xuyên bị ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn tại xã Hoằng Tân (Hoằng Hóa) được chuyển đổi cơ cấu cây trồng, đạt hiệu quả kinh tế cao.

Theo thống kê của Chi cục Thủy lợi, mỗi vụ sản xuất, toàn tỉnh có tới 7.200 – 9.000 ha sản xuất nông nghiệp bị ảnh hưởng xâm nhập mặn, tập trung ở các huyện: Hậu Lộc, Nga Sơn, Hoằng Hóa, Hà Trung, Tĩnh Gia và thị xã Bỉm Sơn.

Dự báo, những năm tới, tình hình xâm nhập mặn sẽ càng gia tăng cả về diện tích và độ mặn. Do đó, cùng với việc thực hiện các biện pháp hạn chế xâm nhập mặn thì việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng được xem là giải pháp hiệu quả, mang tính bền vững cho vùng sản xuất nông nghiệp bị nhiễm mặn tại nhiều địa phương.

Hoằng Tân (Hoằng Hóa) là xã nằm ở cuối nguồn tưới, nên trên địa bàn có tới gần 200 ha đất sản xuất nông nghiệp thường xuyên bị thiếu nước, chiếm 80% diện tích sản xuất nông nghiệp của toàn xã. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả kinh tế trong sản xuất nông nghiệp của xã. Vì vậy, để hạn chế thiệt hại, UBND xã Hoằng Tân đã vận động nhân dân đưa các loại cây trồng mới, phù hợp với điều kiện canh tác, có khả năng chịu hạn cao vào trồng thay thế cho những cây truyền thống. Tính từ năm 2015 đến nay, xã đã chuyển đổi được 120 ha trồng lúa thường xuyên bị ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn, năng suất thấp sang trồng các loại cây có khả năng chịu hạn cao, như: Thuốc lào, cà tím, ngô ngọt... Trong vụ đông xuân năm nay, UBND xã tiếp tục chỉ đạo bà con nông dân mạnh dạn chuyển đổi thêm 30 ha trồng lúa năng suất thấp sang nuôi tôm thẻ chân trắng và trồng khoai tây, rau màu các loại. Ông Lê Văn Đạt, Chủ tịch UBND xã Hoằng Tân, cho biết: Việc lựa chọn những cây trồng có thời gian thu hoạch trước trung tuần tháng 4 và các cây có sức chịu hạn, mặn cao đã giảm thiểu đáng kể sức ép về nguồn nước tưới phục vụ sản xuất, nhất là thời kỳ nắng hạn cao điểm vào cuối tháng 4 đầu tháng 5. Hiệu quả kinh tế bình quân sau chuyển đổi tăng 30%, thậm chí có diện tích tăng tới 50% so với trước khi chưa chuyển đổi.

Được biết, không chỉ xã Hoằng Tân, mà nhiều xã có diện tích đất sản xuất nông nghiệp bị nhiễm mặn của huyện Hoằng Hóa cũng đã chủ động đưa các loại cây trồng mới, có khả năng chịu hạn, chịu mặn cao, như: Bí xanh, cà rốt, khoai lang Nhật Bản, dưa lê... vào chuyển đổi trên diện tích trồng lúa bị ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn, có năng suất, hiệu quả kinh tế thấp. Hiện, toàn huyện Hoằng Hóa đã thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên diện tích 760 ha, trong đó, có khoảng 30% diện tích là vùng bị ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn.

Nga Sơn là địa phương có diện tích nhiễm mặn lớn nhất tỉnh, khi có tới gần 4.000 ha đất sản xuất nông nghiệp bị nhiễm mặn, chiếm tới hơn 80% tổng diện tích đất sản xuất nông nghiệp của toàn huyện và gần 50% diện tích đất sản xuất nông nghiệp bị nhiễm mặn của toàn tỉnh. Do đó, việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên diện tích đất sản xuất nông nghiệp bị nhiễm mặn luôn được huyện đặt lên hàng đầu. Theo đó, cùng với việc thực hiện các mô hình thí điểm trồng các loại cây trồng trên vùng đất nhiễm mặn, từ đó lựa chọn được những cây trồng phù hợp để đưa vào chuyển đổi, huyện đã ban hành nhiều cơ chế hỗ trợ thực hiện cải tạo đất và chuyển đổi cây trồng trên đất nhiễm mặn. Nhờ đó, huyện đã thực hiện chuyển đổi được khoảng hơn 500 ha đất trồng cói, lúa sang trồng lúa chịu hạn, chịu mặn, nuôi trồng thủy sản và phát triển trang trại. Hiệu quả kinh tế sau chuyển đổi tăng 20 đến 30%.

Với phương châm “Sống chung với lũ” trong việc đối phó với tình hình xâm nhập mặn, những địa phương có diện tích sản xuất nông nghiệp bị nhiễm mặn đã và đang lựa chọn cây trồng, mô hình phù hợp để chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên diện tích đất sản xuất nông nghiệp bị nhiễm mặn. Điều này đã và đang góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế trong sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, để việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên vùng nhiễm mặn phát huy hiệu quả kinh tế, các địa phương cần tiếp tục đồng hành cùng bà con nông dân trong việc định hướng, lựa chọn các cây trồng phù hợp với biến đổi khí hậu. Đồng thời, xây dựng và thực hiện nghiêm kế hoạch chuyển đổi, tránh việc phát triển tự phát các loại cây trồng, ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế và định hướng phát triển sản xuất nông nghiệp.

C.G