Nâng cao hiệu quả quản lý nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp cơ sở

Bên cạnh việc triển khai các nhiệm vụ khoa học và công nghệ (KH&CN) cấp Nhà nước, những năm gần đây, tỉnh ta đã có nhiều nỗ lực trong đổi mới cơ chế, chính sách cũng như nội dung quản lý các nhiệm vụ KH&CN cấp tỉnh, cấp cơ sở, qua đó từng bước cải thiện chất lượng các đề tài, dự án, nâng cao tính ứng dụng và khả năng nhân rộng kết quả sau nghiệm thu, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội.

Máy dập phôi tự động – kết quả nghiên cứu, ứng dụng KH&CN của Công ty CP Dụng cụ thể thao Delta.

Thực tế cho thấy, hoạt động nghiên cứu và thực hiện các nhiệm vụ KH&CN trên địa bàn tỉnh thời gian qua đã chú trọng đến tính ứng dụng, hiệu quả và đạt được một số tiến bộ, kết quả tích cực. Các chương trình, đề tài khoa học, đặc biệt là các nhiệm vụ KH&CN cấp cơ sở đã bám sát và phục vụ có hiệu quả mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương nói riêng, của tỉnh nói chung. Nhiều mô hình ứng dụng tiến bộ KH&CN đạt hiệu quả cao trong nghiên cứu, thực nghiệm được nhân rộng và phát huy trong thực tiễn. Một số địa phương đã lựa chọn và cấp kinh phí thực hiện những đề tài, dự án và xây dựng các mô hình trình diễn về ứng dụng tiến bộ KH&CN như TP Thanh Hóa, huyện Ngọc Lặc. Tính từ năm 2014 đến hết năm 2018, TP Thanh Hóa và huyện Ngọc Lặc đã triển khai 5 nhiệm vụ KH&CN cấp cơ sở có sử dụng ngân sách với tổng kinh phí 3,3 tỷ đồng, trong đó có 1,88 tỷ đồng từ nguồn ngân sách của thành phố, huyện. Việc quản lý nhiệm vụ KH&CN cấp cơ sở ở 2 đơn vị trên được thực hiện trên cơ sở vận dụng quy định quản lý nhiệm vụ KH&CN cấp tỉnh. Cũng trong thời gian trên, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển khai 2 nhiệm vụ KH&CN cấp cơ sở có sử dụng ngân sách Nhà nước với tổng kinh phí 200 triệu đồng, từ nguồn sự nghiệp KH&CN của tỉnh. Cùng với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong năm 2018, 2 đơn vị được cấp kinh phí để thực hiện các hoạt động KH&CN là Sở Giáo dục và Đào tạo và Sở Y tế với tổng kinh phí gần 850 triệu đồng từ nguồn sự nghiệp giáo dục và sự nghiệp y tế. Ở các đơn vị sự nghiệp công lập, có 3 đơn vị trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo triển khai các nhiệm vụ KH&CN cơ sở, gồm Trường Đại học Hồng Đức 181 nhiệm vụ; Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa 57 nhiệm vụ với tổng kinh phí 1,526 tỷ đồng, trong đó từ ngân sách là 1,026 tỷ đồng; Trường Chính trị tỉnh 6 nhiệm vụ, từ ngân sách 100 triệu đồng. Các văn bản được áp dụng để quản lý các nhiệm vụ KH&CN cấp cơ sở do các đơn vị tự ban hành theo quy định về hoạt động KH&CN trong các trường đại học, cao đẳng. Ngoài những đơn vị kể trên, các đơn vị huyện, thị xã, thành phố, các sở, ngành khác mặc dù có nhu cầu thực hiện nhiệm vụ KH&CN cấp cơ sở, song không triển khai thực hiện được vì không có hướng dẫn về cách triển khai và không có nguồn kinh phí để thực hiện.

Qua đánh giá của Sở KH&CN, việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ KH&CN cấp cơ sở có sử dụng ngân sách Nhà nước ở một số huyện, sở, ngành và các đơn vị sự nghiệp đã có sự chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, số đơn vị và số lượng nhiệm vụ triển khai chưa nhiều. Nguyên nhân cơ bản của thực trạng này là do chưa có quy định của tỉnh về quản lý nhiệm vụ KH&CN cấp cơ sở. Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn, Sở KH&CN đã tham mưu cho UBND tỉnh xây dựng quy định quản lý nhiệm vụ KH&CN cấp cơ sở sử dụng ngân sách Nhà nước trên địa bàn tỉnh. Theo đó, “Quy định quản lý nhiệm vụ KH&CN cấp cơ sở có sử dụng ngân sách Nhà nước trên địa bàn tỉnh” đã được UBND tỉnh ban hành tại Quyết định số 37/2018/QĐ-UBND ngày 14-12-2018 và có hiệu lực kể từ ngày 25-12-2018. Quy định gồm 5 chương, 20 điều, quy định về xác định, giao thực hiện, tổ chức thực hiện, nghiệm thu kết quả thực hiện nhiệm vụ KH&CN cấp cơ sở có sử dụng ngân sách Nhà nước trên địa bàn tỉnh. Quy định áp dụng với các sở, ban, ngành cấp tỉnh; UBND các huyện, thị xã, thành phố; đơn vị sự nghiệp công lập cấp tỉnh; tổ chức, cá nhân khác có liên quan đến thực hiện nhiệm vụ KH&CN cấp cơ sở có sử dụng ngân sách Nhà nước.

Được biết, để xây dựng được quy định, Sở KH&CN đã khảo sát tình hình triển khai xây dựng quy định quản lý nhiệm vụ KH&CN sử dụng ngân sách Nhà nước tại các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; lấy ý kiến về việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ KH&CN tại các sở, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh, lấy ý kiến về nhu cầu cần có quy định quản lý nhiệm vụ KH&CN sử dụng ngân sách Nhà nước... Theo đại diện lãnh đạo Sở KH&CN, quy định có một số điểm cần lưu ý, như: Nhiệm vụ KH&CN cấp cơ sở do giám đốc sở, trưởng các ban, ngành cấp tỉnh, chủ tịch UBND cấp huyện, thủ trưởng đơn vị sự nghiệp công lập cấp tỉnh tổ chức xác định, phê duyệt, ký hợp đồng, quản lý, đánh giá nghiệm thu và sử dụng kết quả. Nhiệm vụ KH&CN cơ sở do giám đốc các sở, thủ trưởng ban, ngành cấp tỉnh, thủ trưởng đơn vị sự nghiệp công lập cấp tỉnh, chủ tịch UBND cấp huyện phê duyệt, quản lý: Sử dụng nguồn kinh phí sự nghiệp của sở, ban, ngành; nguồn ngân sách hằng năm của địa phương bố trí cho các nhiệm vụ ứng dụng, chuyển giao công nghệ; sử dụng quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp của đơn vị; các nguồn hợp pháp khác. Nhiệm vụ KH&CN cấp cơ sở được thực hiện theo hình thức giao trực tiếp...

Bài và ảnh: Lê Phong