Giữ gìn bản sắc văn hóa ở các trường dân tộc nội trú

Toàn tỉnh hiện có 11 trường phổ thông THCS dân tộc nội trú (DTNT) cấp huyện và 2 trường THPT DTNT cấp tỉnh. Những năm qua, cùng với việc dạy kiến thức văn hóa, chăm lo đời sống cho học sinh (HS), các trường nội trú trong tỉnh còn có nhiều hoạt động phong trào để giúp các em HS giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc mình.

Học sinh Trường THPT DTNT tỉnh trong bộ trang phục truyền thống.

Để bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống, Trường THPT DTNT tỉnh đã lồng ghép vào từng môn học các chương trình giáo dục bản sắc văn hóa địa phương, như trang phục truyền thống của các dân tộc, dạy những điệu hát, trò chơi dân gian, sử dụng các loại nhạc cụ dân tộc... Trong chương trình giáo dục kỹ năng sống, nhà trường thường hướng cho HS gìn giữ nét văn hóa dân tộc được thể hiện thường xuyên qua hình thức tích hợp các môn học Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân. Ngoài ra, trong những năm gần đây nhà trường còn tổ chức phiên chợ tết vùng cao nhằm trưng bày, giới thiệu sản phẩm, sản vật của khu vực miền núi. Qua đó, giúp các em hiểu được về giá trị văn hóa của mỗi dân tộc, được tiếp cận và góp phần giữ gìn, phát huy những nét đẹp văn hóa truyền thống.

Trường Phổ thông THCS DTNT Quan Hóa quy định mỗi em HS phải chuẩn bị ít nhất 1 bộ quần áo của dân tộc mình để mặc vào các ngày thứ 2 hàng tuần, sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt tập thể và các ngày lễ lớn trong năm. Bên cạnh đó, nhà trường thường xuyên tổ chức các buổi học ngoại khóa, sinh hoạt đội cho các em tập hát các làn điệu dân ca; tham gia các trò chơi dân gian như ném còn, nhảy sạp, bắn nỏ, dệt thổ cẩm, tó mắc lẹ, ô ăn quan, khua luống, cồng chiêng, dân tộc Thái, Mường; thổi khèn dân tộc Mông. Ngoài ra, nhà trường còn thành lập đội văn nghệ thường xuyên tổ chức cho các em giao lưu văn hóa - thể thao trong trường và các trường bạn. Đặc biệt, hằng năm nhà trường tổ chức Hội xuân “Sắc màu dân tộc” cho các em HS tham gia các hoạt động văn hóa - văn nghệ, như: thi văn nghệ, trang phục, các trò chơi, trò diễn truyền thống, nấu ăn, trưng bày gian hàng truyền thống...

Hay như Trường THCS DTNT Lang Chánh đã xây dựng ngôi nhà sàn truyền thống trong khuôn viên nhà trường, trong đó lưu giữ, trưng bày nhiều vật dụng sinh hoạt, công cụ lao động thể hiện đời sống sản xuất, văn hóa tinh thần của người Mường, Thái. Dưới nhà sàn là nơi trường tổ chức các hoạt động văn hóa vào các ngày lễ hội như đánh cồng chiêng, nhảy sạp.

Ngoài việc giáo dục cho HS gìn giữ nét văn hóa truyền thống, nhà trường còn chú trọng tới việc dạy tiếng dân tộc cho HS, từng bước đưa giáo dục tiếng dân tộc thành môn học trong nhà trường.

Bài và ảnh: Khánh Linh