Nỗ lực kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh

Nhận thức rõ những hệ lụy từ tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh (MCBGTKS), huyện Thường Xuân đã nỗ lực thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để kiểm soát MCBGTKS, từ đó, nâng cao nhận thức của người dân về hậu quả của MCBGTKS và đạt được những kết quả tích cực.

Một buổi tuyên truyền về mất cân bằng giới tính khi sinh do Trung tâm Y tế huyện Thường Xuân tổ chức.

Là một xã được lựa chọn triển khai Đề án kiểm soát MCBGTKS, xã Lương Sơn đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, nhất là những hộ gia đình sinh con một bề là gái về thực hiện nghiêm Pháp lệnh Dân số, chính sách dân số, quy mô gia đình ít con để nuôi dạy cho tốt; tuyên truyền, giáo dục về bình đẳng giới; tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề cung cấp kiến thức, nâng cao nhận thức của người dân về MCBGTKS. Đồng thời, xã đã thành lập câu lạc bộ giới và bình đẳng giới vận động các cặp vợ chồng tham gia sinh hoạt. Câu lạc bộ đã thu hút 50 người tham gia sinh hoạt thường xuyên với các hoạt động như, tuyên truyền các chính sách, quy định, nội dung về giới, bình đẳng giới; tham gia các chuyên đề, viết bài, thảo luận về giới, bình đẳng giới. Vì thế, những năm gần đây tỷ lệ sinh con thứ 3 giảm dần, chất lượng cuộc sống của người dân không ngừng được cải thiện, tư tưởng trọng nam khinh nữ dần được xóa bỏ.

Không chỉ riêng xã Lương Sơn mà một số xã như Luận Thành, Yên Nhân đã triển khai hiệu quả công tác kiểm soát MCBGTKS, nâng cao chất lượng dân số. Nhờ đó, tỷ số giới tính khi sinh toàn huyện năm 2021 là 112,3 trẻ em trai/100 trẻ em gái.

Để có những chuyển biến tích cực đó, hằng năm Trung tâm Y tế huyện đã xây dựng và triển khai thực hiện các mô hình giảm thiểu MCBGTKS. Trong đó chú trọng xây dựng và triển khai thực hiện Đề án kiểm soát MCBGTKS. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước về công tác dân số; nội dung của Pháp lệnh Dân số về việc cấm lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức; tuyên truyền, giáo dục về bình đẳng giới; tổ chức các buổi tuyên truyền, truyền thông, cung cấp kiến thức để nâng cao nhận thức người dân về MCBGTKS. Việc triển khai đồng bộ các hoạt động, chương trình đã từng bước làm thay đổi tâm lý muốn có con trai để nối dõi, loại bỏ dần tình trạng trọng nam, khinh nữ; nâng cao vai trò của người phụ nữ trong gia đình và xã hội; tuyên truyền, vận động nhiều cặp vợ chồng không lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức và không sinh con thứ 3.

Đề án kiểm soát MCBGTKS được Trung tâm Y tế huyện Thường Xuân xây dựng kế hoạch triển khai tại 8 xã: Yên Nhân, Lương Sơn, Xuân Chinh, Xuân Lộc, Luận Khê, Tân Thành, Luận Thành, Xuân Cao nhằm từng bước khống chế việc MCBGTKS, hạn chế tình trạng sinh con thứ 3 trên địa bàn huyện; nâng cao nhận thức, chuyển đổi hành vi nhằm hạn chế và đi đến loại trừ lựa chọn giới tính thai nhi. Tại 8 xã được lựa chọn triển khai đề án, Trung tâm Y tế huyện đã chỉ đạo, hướng dẫn thành lập các câu lạc bộ “giới và bình đẳng giới”; lồng ghép tuyên truyền về giới và giới tính khi sinh trong các hoạt động của các ban, ngành, đoàn thể; viết bài tuyên truyền trên hệ thống đài truyền thanh huyện, xã; tổ chức nói chuyện chuyên đề về giới và giới tính khi sinh cho phụ nữ sinh con một bề là gái, không sinh con thứ 3 trở lên. Đồng thời, Trung tâm Y tế huyện đã phân công cán bộ tham gia giám sát và hỗ trợ các hoạt động truyền thông tại xã; hàng năm cấp tờ rơi về chủ đề MCBGTKS cho 8 xã triển khai đề án. Tổ chức tập huấn về MCBGTKS cho ban chủ nhiệm câu lạc bộ; tổ chức chiến dịch truyền thông trên địa bàn huyện. Đồng thời, duy trì sinh hoạt câu lạc bộ phụ nữ không sinh con thứ 3, giới và bình đẳng giới, phụ nữ giúp nhau phát triển kinh tế gia đình tại các xã, thị trấn. Qua các buổi sinh hoạt, các thành viên được trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm nuôi con khỏe, dạy con ngoan, xây dựng gia đình hạnh phúc, cũng như kinh nghiệm lao động sản xuất, kinh doanh.

Tuy nhiên, việc triển khai Đề án kiểm soát MCBGTKS còn gặp những khó khăn. Kinh phí thực hiện đề án còn hạn chế, do đó đề án mới triển khai được tại 4 xã, Lương Sơn, Luận Thành, Xuân Cao, Yên Nhân; trong đó mới có 2 xã thành lập câu lạc bộ; các hoạt động kiểm soát MCBGTKS chủ yếu là lồng ghép. Cùng với đó, nhiều người dân vẫn còn giữ tư tưởng muốn có con trai, coi trọng con trai; nhiều gia đình lo làm ăn, kinh tế không có nhiều thời gian tham gia sinh hoạt hay các buổi tuyên truyền.

Để thực hiện tốt hơn công tác kiểm soát MCBGTKS cũng như công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình, huyện Thường Xuân sẽ tiếp tục tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các chính sách, pháp luật về dân số, sức khỏe sinh sản, kiểm soát MCBGTKS; thường xuyên kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy định của pháp luật về dân số; đưa nội dung giáo dục về giới tính, sức khỏe sinh sản, bình đẳng giới vào chương trình giáo dục trong và ngoài nhà trường.

Bài và ảnh: Thùy Linh