Hút thuốc lá và những hệ lụy

Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá tại Việt Nam đã có hiệu lực từ ngày 1-5-2013, trong đó có quy định độ tuổi không được mua bán thuốc lá, cũng như những khu vực cấm hút thuốc, tuy nhiên, bất chấp luật pháp và sức khỏe, khói thuốc lá vẫn hiện hữu nơi công cộng, nhiều người biết lệnh cấm hút thuốc nơi công cộng nhưng vẫn “vô tư” hút.

Người dân đến khám và điều trị tại Bệnh viện Phổi Thanh Hóa.

Mới đây, ông Ph.V.T. ở huyện Như Xuân được các bác sĩ Bệnh viện Phổi chẩn đoán bị ung thư phổi nguyên nhân do hút thuốc lá. Hút thuốc từ năm 18 tuổi, cho đến nay đã hơn 30 năm, sức khỏe của ông bị tàn phá bởi khói thuốc, ông ân hận chia sẻ: Ngày còn trẻ hút thuốc lá, thuốc lào cũng vì thấy người khác hút thì mình hút, có ngày hút hết một gói thuốc (20 điếu thuốc), không nghĩ hậu quả lại có ngày hôm nay. Sau này thấy trên ti vi, báo, đài tuyên truyền về tác hại của thuốc lá thì đã nghiện quá rồi. Từ khi phát hiện bệnh đến nay thì đã ngưng sử dụng thuốc lá, tuy nhiên sức khỏe đã giảm sút nhiều, phổi đã bị tổn thương nghiêm trọng.

Thực tế, hàng ngày, hàng giờ những “án tử” do thuốc lá mang lại như trường hợp của ông Ph.V.T. không phải là ít. Mặc dù vậy nhưng rất nhiều người trong đó có một bộ phận không nhỏ là giới trẻ vẫn bỏ ngoài tai lời cảnh báo.

Anh N.T.D. 32 tuổi, ở TP Thanh Hóa, đã lập gia đình, có một cô con gái 4 tuổi, mỗi ngày anh hút khoảng hơn 10 điếu thuốc lá, khi được hỏi về tác hại của thuốc lá anh cho biết - tôi cũng nghe tuyên truyền tác hại của thuốc lá trên ti vi, nhưng do áp lực công việc, khi hút thuốc thấy tinh thần minh mẫn nên vẫn cứ hút. Với lại tôi nghĩ mình có sức khỏe tốt hút sẽ không bị ảnh hưởng nhiều, mỗi lần hút có vợ, con ở cạnh thì mình tránh ra chỗ khác để hút là được.

Theo các chuyên gia, khói thuốc lá chứa hơn 7.000 loại hóa chất, trong đó có 69 chất gây ung thư. Trong số đó có nhiều chất được tổ chức nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC) xếp vào nhóm 1, tức là các chất gây ung thư cho con người dù ở liều lượng rất thấp. Điển hình là các hợp chất thơm có vòng benzene, acetaldyhyde, arsenic, berrylium, vinyl chloride, formaldehyde, polonium-210... Sử dụng thuốc lá là nguyên nhân gây nên 6 trong số 8 nhóm bệnh có số lượng tử vong cao nhất thế giới. Trong khi đó, hiện có khoảng 8 triệu người lao động Việt Nam tiếp xúc với khói thuốc thụ động ở nơi làm việc. Khoảng 47 triệu người Việt Nam hít phải khói thuốc thụ động ở nhà, trong đó có 33 triệu người không hút thuốc. Thuốc lá là “thủ phạm” gây ra khoảng 40.000 ca tử vong tại Việt Nam mỗi năm với hàng loạt căn bệnh được mệnh danh là “vô phương cứu chữa” như: Ung thư phổi, ung thư thanh quản, ung thư khoang miệng, ung thư da, các bệnh tim mạch, phổi tắc nghẽn mãn tính... Thuốc lá được khẳng định là nguyên nhân gây ra 1/3 tổng số các trường hợp ung thư, chủ yếu là ung thư phổi. 90% các trường hợp ung thư phổi đều có liên quan hút thuốc lá. Nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi ở người hút thuốc lá cao gấp 20 lần so với người không hút thuốc. Nguy cơ này tỷ lệ thuận với thời gian hút và số điếu thuốc hút mỗi ngày. Người không hút thuốc lá thường xuyên sống trong môi trường có khói thuốc (hút thuốc lá thụ động) thì nguy cơ ung thư phổi gấp 1,2-1,5 lần so với người sống trong môi trường không khói thuốc. Gánh nặng bệnh tật các bệnh không lây nhiễm mà nguyên nhân chính là do thuốc lá đang gia tăng nhanh chóng. Nếu như năm 1986, bệnh không lây nhiễm chỉ chiếm 39% số trường hợp nằm viện thì tới nay tỷ lệ này lên tới 71%.

Để Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá đi vào cuộc sống, việc tăng các chế tài xử phạt, nâng cao ý thức của người hút thuốc lá mới là những vấn đề cốt lõi trong nỗ lực đẩy lùi các căn bệnh liên quan đến thuốc lá trong xã hội hiện đại ngày nay. Hơn tất cả, mỗi người trong cộng đồng cần nhận thức rõ ràng và đầy đủ tác hại của thuốc lá để từ bỏ thói quen sử dụng thuốc lá, vừa gây hại cho sức khỏe, lại rất tốn kém tiền bạc để chữa các loại bệnh do thuốc lá gây ra.