Hiệu quả từ dự án nhân rộng mô hình giảm nghèo ở huyện Quan Hóa

Sau 5 năm thực hiện dự án nhân rộng mô hình giảm nghèo thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững (gọi tắt là dự án), cùng với các chương trình khác như 30a, 135, xây dựng nông thôn mới... đã góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo của huyện Quan Hóa từ 35,46% năm 2016 xuống còn 6,4% năm 2020.

Dự án “Chăn nuôi bò lai sind sinh sản” đã giúp hộ ông Cao Văn Diệp ở bản Tân Sơn, xã Phú Xuân vươn lên thoát nghèo bền vững.

Phú Xuân vốn là xã có địa hình phức tạp, giao thông đi lại khó khăn, trình độ dân trí không đồng đều, mức sống của người dân thấp, dịch vụ, sản xuất còn manh mún, nhỏ lẻ, chưa phát triển; tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo cao, giảm nghèo chưa bền vững; trình độ của cán bộ chuyên môn cơ sở còn hạn chế. Một bộ phận người dân còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào các khoản hỗ trợ của Nhà nước, cam chịu hoàn cảnh, bằng lòng với thực tại, thiếu ý chí vươn lên thoát nghèo. Đây là những rào cản lớn trong phát triển kinh tế - xã hội nói chung và giảm nghèo nói riêng ở địa phương.

Năm 2018, 2019, xã Phú Xuân được hỗ trợ 2 dự án (1 dự án ở xã Thanh Xuân cũ và 1 dự án ở xã Phú Xuân). Nhận thấy nuôi bò phù hợp với đặc thù của địa phương, vừa đem lại hiệu quả kinh tế, vừa góp phần giảm nghèo bền vững, nên ngay sau khi có chủ trương đầu tư, xã đã thông báo đối tượng, nguyên tắc, điều kiện, phương thức, nội dung, định mức hỗ trợ đến cán bộ và người dân; chọn địa bàn thực hiện và tổ chức họp, thảo luận, bàn bạc cụ thể về chính sách hỗ trợ, cơ chế đối ứng, cơ chế thu hồi một phần, luân chuyển và bảo toàn vốn. Các hộ tham gia dự án do cộng đồng dân cư lựa chọn, đề xuất thông qua hội nghị ở bản và thống nhất chọn dự án “Chăn nuôi bò lai sind sinh sản” nhằm tăng tổng đàn, nâng cao tầm vóc đàn bò trên địa bàn toàn xã.

Bà Phạm Thị Tuyết, Chủ tịch UBND xã Phú Xuân, cho biết: Ngay sau khi có quyết định phê duyệt dự án với 46 hộ nghèo tham gia, xã đã ban hành quy chế quản lý, thành lập tổ giám sát, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên; đồng thời tổ chức tập huấn chuyển giao tiến bộ khoa học - kỹ thuật cho các hộ tham gia; cung cấp giống, thức ăn chăn nuôi và hỗ trợ các hộ làm chuồng trại. Giao cho cán bộ phụ trách nông, lâm nghiệp, cán bộ khuyến nông, khuyến lâm của bản giám sát, hướng dẫn, giúp các hộ chăm sóc con giống ngay từ những ngày đầu, do đó, đàn bò của 46 hộ đều phát triển khỏe mạnh. Từ 46 con bò, nay đã nhân đàn lên 59 con. Hiện có 12 con đang mang thai. Không có con nào bị chết bởi dịch bệnh và chết rét. Có 25 hộ thoát nghèo sau khi thực hiện dự án. Nhiều hộ đã nhân đàn lên 2-3 con bò và thoát nghèo bền vững, điển hình là hộ ông Cao Văn Diệp và hộ ông Cao Văn Cao, đều ở bản Tân Sơn.

Thực hiện dự án nhân rộng mô hình giảm nghèo, từ năm 2017 đến năm 2020 huyện Quan Hóa được hỗ trợ 11 dự án, triển khai tại 11 xã, gồm: Thiên Phủ, Xuân Phú, Phú Nghiêm, Thanh Xuân, Nam Xuân, Phú Xuân, Phú Sơn, Nam Tiến, Phú Thanh, Nam Động, Thành Sơn (sau sáp nhập còn 9 xã). Trong đó có 9 dự án đầu tư “Chăn nuôi bò lai sind sinh sản” và 2 dự án đầu tư “Chăn nuôi lợn nái sinh sản” với tổng số 361 hộ nghèo, cận nghèo được tham gia. Bà Phạm Thị Dần, Trưởng Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội huyện Quan Hóa, cho biết: Dự án tạo cho người nghèo, cận nghèo, hộ mới thoát nghèo tiếp cận các chính sách, nguồn lực, thị trường (vốn, lao động, đất đai, khoa học kỹ thuật - công nghệ, dịch vụ hàng hóa đầu vào, đầu ra...). Từ đó có sự thay đổi về nhận thức, tập quán, thói quen chăn nuôi. Đời sống người dân dần được nâng lên rõ rệt. Thu nhập bình quân đầu người năm sau cao hơn năm trước. Nếu năm 2016 thu nhập bình quân 19,1 triệu đồng/người thì năm 2020 nâng lên 30 triệu đồng/người. Cái được nữa là ý thức vươn lên thoát nghèo của người nghèo, hộ nghèo được nâng lên; cơ cấu các ngành kinh tế, cơ cấu lao động cũng dần chuyển dịch theo hướng tích cực. Thông qua thực hiện dự án đã góp phần thu hẹp khoảng cách chênh lệch về mức sống giữa nông thôn và thành thị, giữa các vùng, miền, các dân tộc và các nhóm dân cư.

Tuy nhiên, các hộ tham gia dự án là hộ nghèo, cận nghèo năng lực còn hạn chế, chưa thực sự chủ động trong sản xuất. Một số ít hộ còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại sự hỗ trợ của Nhà nước, chưa chủ động đầu tư thêm vốn để bổ sung mua con giống, thức ăn, thuốc thú y, tu sửa chuồng trại. Một số cấp ủy, chính quyền chưa thật sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt. Sự tham gia, hướng dẫn, đôn đốc, giám sát của các đoàn thể còn hạn chế. Tổ giám sát dự án hoạt động chưa thường xuyên, sâu sát với các hộ dân. Đây là những hạn chế, bất cập cần khắc phục trong quá trình triển khai các dự án trên địa bàn huyện.

Để tiếp tục triển khai, nhân rộng mô hình giảm nghèo một cách có hiệu quả, thiết thực, tạo việc làm và thu nhập ổn định, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người nghèo, cận nghèo, thời gian tới huyện tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cấp ủy đảng, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể cơ sở về công tác giảm nghèo nhanh và bền vững nói chung, thực hiện dự án nói riêng. Nâng cao ý thức tự giác, tính chủ động vươn lên thoát nghèo của người nghèo, hộ nghèo, cận nghèo. Thực hiện đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn để nâng cao kiến thức, năng lực chuyên môn cho cán bộ kỹ thuật, cán bộ phụ trách nông, lâm nghiệp. Tăng cường công tác hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, giám sát nhằm kịp thời nắm bắt tình hình thực hiện dự án, cũng như tâm tư, nguyện vọng của người dân; nắm bắt những khó khăn, vướng mắc và kịp thời đề xuất giải pháp khắc phục.

Bài và ảnh: Mai Phương