Thanh Hóa: Cuộc bứt phá ngoạn mục trên bảng xếp hạng PAPI (Bài cuối): Hành trình không có điểm dừng

Với sự định hướng rõ ràng và hành động quyết liệt, Thanh Hóa quyết tâm giữ vững chỉ số PAPI và chinh phục mục tiêu nằm trong nhóm 10 tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước về các chỉ số cải cách hành chính (PAR INDEX), chỉ số hài lòng (SIPAS), chỉ số nâng cao năng lực cạnh tranh (PCI) vào năm 2025 như kế hoạch đã đề ra.

Đoàn giám sát của Thường trực HĐND tỉnh giám sát công tác cải cách hành chính tại thị xã Nghi Sơn.

Nỗ lực vượt thách thức

Dù đã có nhiều hành động, biện pháp quyết liệt, song thẳng thắn nhìn nhận vẫn còn có những hạn chế, thiếu sót, những trở lực, thách thức trên con đường cải cách hành chính (CCHC) mà Thanh Hóa phải tiếp tục tháo gỡ. Trên kênh http://phanhoi.thanhhoa.gov.vn có thể thấy những ý kiến bức xúc từ phía người dân, doanh nghiệp phản ánh về thái độ, lề lối làm việc của một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức còn tắc trách, chậm trễ, chưa đề cao tinh thần trách nhiệm trong giải quyết các thủ tục hành chính (TTHC), cung cấp dịch vụ công cho tổ chức, cá nhân. Ngày 23-6-2022, ông Đinh Xuân Huế, ở thị trấn Vân Du (Thạch Thành) đã phản ánh trên hệ thống http://phanhoi.thanhhoa.gov.vn về việc gia đình ông đã nộp hồ sơ trích đo thửa đất, tách thửa đến Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) huyện Thạch Thành từ ngày 23-2-2022 và được hẹn đo cùng ngày 23-2-2022. Tuy nhiên, qua gần 4 tháng mà gia đình ông vẫn chưa nhận được kết quả mặc dù đã nhiều lần liên hệ với nhân viên đo đạc. Sau khi tiếp nhận ý kiến phản ánh, ngày 27-6-2022, UBND huyện Thạch Thành đã có Văn bản số 1825/UBND-VP gửi Chi nhánh VPĐKĐĐ huyện Thạch Thành về việc kiểm tra, xác minh, trả lời thông tin phản ánh của công dân; giao Chi nhánh VPĐKĐĐ huyện phối hợp với UBND thị trấn Vân Du giải quyết các nội dung công dân phản ánh. Kết quả, ngày 7-7-2022, Chi nhánh VPĐKĐĐ huyện Thạch Thành đã phối hợp với UBND thị trấn Vân Du tổ chức kiểm tra đối với gia đình của ông Huế. Sau khi có kết quả làm việc, Chi nhánh VPĐKĐĐ huyện thực hiện báo cáo kết quả đo đất cho gia đình Huế và phối hợp với UBND thị trấn Vân Du thực hiện hồ sơ tách thửa đất cho gia đình theo đúng quy định của pháp luật. Đây chỉ là một trong nhiều ý kiến phản ánh của công dân trên kênh http://phanhoi.thanhhoa.gov.vn đã được giải quyết kịp thời.

Năm 2021, Thanh Hóa vui mừng, phấn khởi khi có 2 chỉ số PAPI và PAR INDEX vươn lên vị trí cao trên bảng xếp hạng của cả nước. Tuy nhiên, chỉ số PCI của Thanh Hóa lại giảm 15 bậc so với năm 2020, xếp thứ 43 toàn quốc, thuộc nhóm trung bình của cả nước. Trong 10 chỉ số thành phần cấu thành chỉ số PCI, có tới 6 chỉ số giảm điểm so với cùng kỳ, gồm: Thiết chế pháp lý (giảm 1,43 điểm), đào tạo lao động (giảm 1,4 điểm), gia nhập thị trường (giảm 0,96 điểm), cạnh tranh bình đẳng (giảm 0,25 điểm), chi phí không chính thức (giảm 0,17 điểm) và dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp (giảm 0,05 điểm). Không chỉ có PCI, chỉ số hài lòng của tổ chức, công dân đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính Nhà nước (SIPAS) cũng giảm 11 bậc so với năm 2020, xếp thứ 24/63 tỉnh, thành phố. Đây là những thách thức lớn đối với Thanh Hóa trong hành trình chinh phục mục tiêu nằm trong top 10 cả nước vào năm 2025 như kế hoạch đã đề ra.

Theo kết quả giám sát CCHC, trọng tâm là cải cách TTHC trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2018-2021, Thường trực HĐND tỉnh đã chỉ ra hàng loạt những hạn chế còn tồn tại. Đó là nhận thức của một bộ phận người đứng đầu cơ quan, đơn vị chưa cao nên công tác lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện nhiệm vụ CCHC chưa được quan tâm đúng mức, do đó việc ban hành các văn bản thực hiện nhiệm vụ còn hình thức. Công tác kiểm tra CCHC chưa thường xuyên, số cuộc kiểm tra còn ít; việc khắc phục những tồn tại, hạn chế chỉ ra sau kiểm tra chưa cao nên vẫn còn tình trạng thu thêm giấy tờ không nằm trong thành phần hồ sơ, thu thừa hồ sơ so với quy định, sổ nhận và trả kết quả ghi không đầy đủ... Chương trình xây dựng chính quyền điện tử và phát triển các dịch vụ thành phố thông minh triển khai chậm; hạ tầng công nghệ thông tin còn thiếu đồng bộ, mức độ liên thông yếu, phần mềm dịch vụ hành chính công cấp tỉnh còn nhiều bất cập, chưa thật sự thân thiện và còn xảy ra lỗi trong quá trình thực hiện. Hầu hết cổng dịch vụ công của các địa phương chưa được phát huy hiệu quả, thông tin chưa được cập nhật, bổ sung kịp thời; đường truyền có lúc chưa thông suốt ảnh hưởng đến việc truy cập của tổ chức, công dân; đặc biệt kỹ năng tác nghiệp trên phần mềm của một bộ phận công chức cấp xã còn yếu, chưa phát hiện được các sai sót trong thành phần hồ sơ.

Đối với cải cách TTHC, một số địa phương như Cẩm Thủy, Yên Định, Thọ Xuân, Như Thanh chưa thực hiện liên thông một số TTHC trong lĩnh vực đất đai, mặc dù các thủ tục này quy định là phải thực hiện liên thông. Vẫn còn TTHC chưa đưa vào quy trình giải quyết, gây khó khăn, phiền hà cho người dân, doanh nghiệp, nhất là ở lĩnh vực chấp thuận chủ trương đầu tư, xây dựng, đất đai, thanh toán xây dựng cơ bản... Đặc biệt, ở TP Thanh Hóa một số công việc như xác nhận nguồn gốc đất, xác nhận thuế phi nông nghiệp thuộc trách nhiệm của cơ quan Nhà nước nhưng lại yêu cầu người dân thực hiện. Ở các huyện Hậu Lộc, Thiệu Hóa, Nga Sơn xảy ra trạng yêu cầu bổ sung hồ sơ quá 1 lần, yêu cầu công dân nộp quá số lượng hồ sơ so với quy định, nộp thêm giấy tờ không quy định trong hồ sơ... Qua giám sát của Thường trực HĐND tỉnh cho thấy, sồ hồ sơ trả lại, yêu cầu bổ sung, hồ sơ xin rút tại một số đơn vị còn nhiều. Đơn cử như Kho bạc Nhà nước tỉnh có 40.875 hồ sơ phải bổ sung từ 1 đến 2 lần, 23.092 hồ sơ trả lại/xin rút; Sở Xây dựng có 1.571 hồ sơ trả lại/xin rút... Cùng với đó, tình trạng quá hạn trong giải quyết TTHC còn nhiều nhưng việc xin lỗi tổ chức, công dân chưa được thực hiện nghiêm túc. Từ năm 2019, UBND tỉnh đã phê duyệt danh mục TTHC thực hiện tiếp nhận, phê duyệt, thẩm định, trả kết quả tại chỗ (4 tại chỗ), nhưng đến nay vẫn chưa được thực hiện. Việc phối hợp thực hiện nhiệm vụ giữa một số cơ quan, đơn vị trong giải quyết TTHC có lúc, có nơi chưa tốt, không tham gia ý kiến hoặc tham gia không đúng thời gian, ý kiến còn chung chung, không rõ chính kiến...

Những hạn chế, vướng mắc trong công tác CCHC phần nào đã làm ảnh hưởng đến niềm tin của Nhân dân, tổ chức, doanh nghiệp đối với hoạt động công vụ của cơ quan Nhà nước và công tác thu hút đầu tư. Những hạn chế, vướng mắc này đã được nhận diện, song để CCHC có bước chuyển biến thật mạnh mẽ thì các giải pháp cần phải được thực thi đồng bộ, trong đó sự công khai, minh bạch, việc cải thiện chế độ công vụ và công tác kiểm tra, giám sát việc thực thi công vụ, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính phải được coi là những yếu tố hàng đầu.

Chinh phục mục tiêu top 10 cả nước

Ngay trong năm đầu của nhiệm kỳ 2020-2025, Thanh Hóa đã hiện thực hóa thành công mục tiêu nằm trong nhóm 10 tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước về chỉ số PAPI theo “Kế hoạch thực hiện CCHC trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2021–2025” đã đề ra. Tuy nhiên, 3 chỉ số về PAR INDEX, SIPAS, PCI thì vẫn chưa được như mong đợi. Quyết tâm về một hành trình không có điểm dừng và phải vươn tới đích đến cao hơn được thể hiện rất rõ nét khi Thanh Hóa mạnh dạn đưa mục tiêu “nằm trong nhóm 10 tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước” về các chỉ số PCI, PAR INDEX, SIPAS vào năm 2025. Để hiện thực hóa mục tiêu này, tỉnh xác định đổi mới, cải cách là việc làm thường xuyên và dư địa cải cách của tỉnh còn rất lớn, không gian cải cách còn rộng mở nên công tác lãnh đạo, chỉ đạo tiếp tục được ưu tiên đặt lên hàng đầu, xem đây là yếu tố quyết định sự thành bại của công cuộc cải cách. Theo đó, việc thực hiện nhiệm vụ CCHC sẽ tiếp tục được triển khai đồng bộ và toàn diện theo hướng sâu sát, cụ thể, “rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ quy trình, rõ thời gian hoàn thành và rõ hiệu quả”, đồng thời chuyển từ chính quyền quản lý sang chính quyền vừa quản lý vừa phục vụ, lấy sự hài lòng của tổ chức, công dân là thước đo đánh giá chất lượng, hiệu quả thực thi công vụ.

Cùng với việc xây dựng và tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra, Thanh Hóa đẩy mạnh cải cách TTHC theo hướng “4 tăng, 2 giảm, 3 không”. UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh tiếp tục phân cấp, ủy quyền phê duyệt kết quả giải quyết TTHC đối với một số lĩnh vực để tạo thuận tiện, nhanh chóng nhất cho tổ chức, công dân. Các sở, ngành và UBND cấp huyện, cấp xã tăng cường rà soát, cắt giảm thời gian giải quyết TTHC; kiến nghị bãi bỏ những thủ tục rườm rà, phức tạp và đơn giản tối đa về hồ sơ, trình tự, thủ tục; niêm yết đầy đủ, công khai tất cả các TTHC thuộc thẩm quyền để người dân, doanh nghiệp tiện tra cứu. Việc giao, trả kết quả qua dịch vụ bưu chính công ích đến địa chỉ người nhận được đẩy mạnh thực hiện, đảm bảo đúng hạn, không thất lạc, không mất hồ sơ. Việc tiếp nhận và giải quyết hồ sơ trực tuyến độ 3 và 4 cũng được khuyến khích, tạo sự công khai, minh bạch khi giải quyết TTHC. Đặc biệt, để đánh giá một cách khách quan nhất chất lượng phục vụ của cơ quan hành chính Nhà nước, các sở, ngành và các địa phương tiếp tục triển khai đa dạng nhiều cách thức như phát phiếu khảo sát để tổ chức, công dân đánh giá mức độ hài lòng qua hòm thư góp ý, công khai số điện thoại đường dây nóng, qua địa chỉ Cổng dịch vụ công tỉnh Thanh Hóa (pakn.dichvucong.gov.vn), hệ thống phản hồi Thanh Hóa (http://phanhoi.thanhhoa.gov.vn)...

Trong giai đoạn này, Thanh Hóa cũng ưu tiên nguồn lực triển khai hiệu quả Nghị quyết số 06-NQ/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về chuyển đổi số tỉnh Thanh Hóa đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Rà soát, triển khai các giải pháp cung ứng dịch vụ công đầy đủ, bảo đảm tiện lợi cho người dân; đẩy mạnh phục vụ người dân, doanh nghiệp thông qua cổng dịch vụ trực tuyến để tránh tương tác trực tiếp giữa người dân, doanh nghiệp với cán bộ, công chức, viên chức nhằm ngăn ngừa tình trạng nhũng nhiễu, phiền hà đối với người dân và doanh nghiệp. Tăng cường công tác hỗ trợ người dân, nhất là người dân ở nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, những người khó khăn trong sử dụng máy vi tính, điện thoại thông minh để thực hiện dịch vụ công trực tuyến.

Quyết tâm về một hành trình không có điểm dừng, tháng 4-2022, Thường trực HĐND tỉnh đã thành lập 4 đoàn tiến hành giám sát việc CCHC, trọng tâm là cải cách TTHC trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2018-2021 tại 24 cơ quan, địa phương, đơn vị. Qua giám sát, các đoàn đã chỉ rõ thế mạnh và kết quả đạt được của từng đơn vị trong CCHC, đồng thời cũng vạch ra những hạn chế, yếu kém còn tồn tại. Từ đó, đoàn giám sát yêu cầu mỗi địa phương, cơ quan, đơn vị phải tự thay đổi và luôn làm mới chính mình để không đơn vị nào bị tụt lại phía sau trong hành trình vươn lên cùng với cả tỉnh.

Tiếp đó, tháng 5–2022, lần đầu tiên UBND tỉnh đã tổ chức hội nghị công bố chỉ số năng lực cạnh tranh cấp sở, ban, ngành cấp tỉnh và UBND cấp huyện (DDCI) năm 2021. Việc làm này đặt các sở, ngành, địa phương vào tâm thế thường trực phải cải cách và nâng cao chất lượng hành chính công, thay vì việc rà soát, cải cách mỗi khi xảy ra thiếu sót, khuyết điểm. Cũng qua hoạt động đánh giá này thể hiện thông điệp cơ quan Nhà nước các cấp sẵn sàng lắng nghe góp ý từ phía doanh nghiệp, nhà đầu tư và người dân để thay đổi, nỗ lực cải cách những vấn đề mà doanh nghiệp, nhà đầu tư và người dân chưa hài lòng.

Có thể thấy, chưa thời kỳ nào mà nội dung CCHC lại được cấp ủy, chính quyền các cấp, các sở, ngành liên quan nỗ lực chỉ đạo và thực thi như hiện tại. Dù đã nằm trong top 3 cả nước, một kết quả rất đáng phấn khởi nhưng đầu tháng 7-2022, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh vẫn phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu phát triển và hỗ trợ cộng đồng, Chương trình Phát triển của Liên hợp quốc tại Việt Nam tổ chức hội nghị trao đổi các giải pháp nâng cao chỉ số PAPI của tỉnh Thanh Hóa. Sau khi nghe các chuyên gia phân tích về kết quả chỉ số PAPI năm 2021 của tỉnh Thanh Hóa, đồng chí Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Văn Thi đề nghị các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể phải xác định việc duy trì và nâng cao chỉ số PAPI là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên trong quá trình chỉ đạo, điều hành thực hiện nhiệm vụ. Do đó, cần tập trung chỉ đạo làm tốt các quy định về thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở để người dân hiểu, tin tưởng, ủng hộ và làm theo nhằm đưa các chủ trương, chính sách đi vào cuộc sống. Đồng thời tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành, siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính trong quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực; tăng cường công tác quản lý cán bộ, công chức, viên chức, tuyệt đối không để cán bộ, công chức biến quyền lực Nhà nước giao cho thành quyền lực riêng của tổ chức, cá nhân mình. Cùng với đó, cần nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu chính quyền các cấp trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, tạo điều kiện thuận lợi để người dân được tham gia đối thoại tại cấp cơ sở và tham gia đóng góp ý kiến về các vấn đề của địa phương.

Bằng các kế hoạch, chương trình và hành động cụ thể, Thanh Hóa đặt quyết tâm chinh phục các mục tiêu mới, nhằm tiếp tục tạo bước đột phá ấn tượng về CCHC, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong giai đoạn mới.

Bài và ảnh: Tố Phương