Đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐND cấp cơ sở

Trong những năm qua, HĐND cấp cơ sở trên địa bàn tỉnh đã có nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động tại các kỳ họp, tiếp xúc cử tri, hoạt động giám sát đối với việc thực hiện nghị quyết của HĐND. Qua đó, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh tại địa phương.

Các đại biểu HĐND thị trấn Tân Phong (Quảng Xương) tiếp xúc cử tri trước Kỳ họp thứ 5, HĐND thị trấn khóa I, nhiệm kỳ 2021-2026.

Với chức năng, nhiệm vụ là cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương, có vai trò đại diện cho ý chí, nguyện vọng của Nhân dân, HĐND thị trấn Tân Phong (Quảng Xương) đã nỗ lực đổi mới phương thức hoạt động, nâng cao chất lượng công tác. Phó Chủ tịch HĐND thị trấn Trần Thăng Hồng cho biết: Xác định đổi mới phương thức hoạt động của HĐND là đổi mới ở tất cả các khâu hoạt động. Do đó, HĐND thị trấn tập trung đổi mới các kỳ họp, tiếp xúc cử tri và hoạt động giám sát. Trước các kỳ họp HĐND công tác chuẩn bị luôn là nhiệm vụ quan trọng quyết định đến sự thành công của kỳ họp. Vì vậy, Thường trực HĐND thị trấn đã phối hợp với UBND, Ủy ban MTTQ thị trấn và các ban, ngành liên quan họp bàn, thống nhất dự kiến thời gian, chương trình nội dung kỳ họp. Đồng thời, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng đồng chí như chuẩn bị các báo cáo, tổng hợp các ý kiến của cử tri, tờ trình, dự thảo nghị quyết trình tại kỳ họp.

Để kỳ họp diễn ra thuận lợi, Thường trực HĐND thị trấn chuẩn bị danh sách chia tổ thảo luận, nội dung gợi ý thảo luận. Việc làm này giúp cho chủ tọa thuận lợi điều hành kỳ họp cũng như buổi thảo luận diễn ra sôi nổi, dân chủ; tập trung đề xuất được các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, chất lượng, đảm bảo đúng, đủ thời gian dự kiến. Việc điều hành kỳ họp của chủ tọa được thực hiện khoa học, đúng nội dung, chương trình, phát huy tinh thần dân chủ, đoàn kết và trách nhiệm của các đại biểu tham dự. Trong hoạt động tiếp xúc cử tri, Thường trực HĐND thị trấn chủ động đổi mới hoạt động tiếp xúc cử tri một cách linh hoạt, phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương như: Chủ động họp bàn với Ủy ban MTTQ, đại diện đại biểu HĐND để thống nhất thời gian, địa điểm, thành phần cử tri, nội dung chương trình hội nghị tiếp xúc cử tri, thông báo đến tất cả cử tri, Nhân dân được biết. Các buổi tiếp xúc cử tri được tổ chức nghiêm túc, đúng kế hoạch, có nhiều đổi mới về nội dung, hình thức. Những ý kiến, kiến nghị của cử tri được tiếp thu, ghi nhận, giải quyết đầy đủ những nội dung thuộc thẩm quyền và kịp thời chuyển tới các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan để giải quyết.

Thời gian qua, nhìn chung hoạt động của HĐND cấp xã, thị trấn trên địa bàn tỉnh có những chuyển biến rõ rệt, đã từng bước được đổi mới và nâng cao chất lượng, góp phần phát huy vai trò người đại biểu Nhân dân. Thực hiện đúng và đầy đủ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo luật định, thể hiện rõ nét vị trí, vai trò của cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân. Thường trực HĐND xã, thị trấn đã chủ động phối hợp với UBND, Ủy ban MTTQ chuẩn bị đầy đủ các văn bản trình kỳ họp theo đúng thời gian quy định và kỳ họp được tiến hành đúng thủ tục theo luật định, chất lượng các kỳ họp HĐND từng bước được nâng lên. Hoạt động tiếp xúc cử tri trước và sau các kỳ họp được thường xuyên hơn, các ý kiến, kiến nghị của cử tri đều được trả lời trực tiếp và phản ảnh về Thường trực HĐND xã để yêu cầu UBND xã và các ngành liên quan trả lời. Việc xây dựng và ban hành nghị quyết của HĐND có chất lượng, các nghị quyết đề ra đảm bảo đúng luật và phù hợp với tình hình thực tế của địa phương. Chất lượng và hiệu quả của hoạt động giám sát từng bước được nâng lên. Việc gần dân và lắng nghe ý kiến của Nhân dân được tăng cường, từ đó đưa ra những giải pháp kịp thời chấn chỉnh những thiếu sót, khuyết điểm, kiến nghị tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động HĐND cấp cơ sở vẫn còn những hạn chế đó là: Công tác tham gia xây dựng và tuyên truyền, phổ biến pháp luật, chủ trương của Đảng, Nhà nước, nghị quyết của HĐND còn thiếu chủ động; việc xem xét, quyết định những vấn đề quan trọng, nhất là về kinh tế - xã hội, ngân sách Nhà nước, xây dựng cơ bản có lúc còn mang tính hình thức. Công tác chuẩn bị văn bản, tài liệu cho kỳ họp của các ngành chuyên môn tham mưu cho UBND xã còn chậm so với quy định, dẫn đến việc thẩm tra, cho ý kiến bằng văn bản của Thường trực HĐND vào các báo cáo, tờ trình của UBND xã còn gặp nhiều khó khăn. Hoạt động giám sát hiệu quả chưa cao, nhiều kiến nghị thông qua hoạt động giám sát chưa được các cơ quan có trách nhiệm giải quyết kịp thời; việc giám sát giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, công tác hòa giải ở cơ sở còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân; một số đại biểu HĐND chưa làm tròn trách nhiệm của người đại biểu dân cử, chưa dành thời gian cần thiết cho hoạt động của HĐND, chưa thường xuyên tiếp công dân theo quy định...

Từ thực tế trên, để từng bước nâng cao chất lượng hoạt động của đại biểu, đòi hỏi cấp ủy ở cơ sở cần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tổ chức và hoạt động của HĐND. Trong đó, đổi mới nội dung và phương thức lãnh đạo của cấp ủy Đảng ở địa phương đối với hoạt động của HĐND; xây dựng kế hoạch hoạt động phù hợp với tình hình thực tế ở địa phương. Đồng thời, cải tiến và nâng cao chất lượng kỳ họp HĐND. Thực hiện tốt các hình thức giám sát như xem xét các báo cáo tại kỳ họp HĐND; kiểm tra, giám sát của Thường trực HĐND; chất vấn của đại biểu; giám sát văn bản quy phạm pháp luật ở địa phương và giám sát thực tế tại cơ sở nhằm tác động đến phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh ở địa phương. Tăng cường tiếp xúc cử tri; đồng thời đa dạng hóa hình thức tiếp xúc cử tri như tiếp xúc nơi cư trú, nơi làm việc, theo chuyên đề. Khi có yêu cầu của cử tri, đại biểu HĐND nên dành thời gian để tiếp. Trong hoạt động này đại biểu phải thật sự gần dân, lắng nghe ý kiến người dân một cách cầu thị, đối thoại cùng người dân và phản ánh trung thực ý kiến, nguyện vọng của Nhân dân với HĐND...

Bài và ảnh: Quốc Hương