Kết quả 10 năm thực hiện Chỉ thị 46 của Ban Bí thư về chống văn hóa phẩm độc hại xâm nhập: Bài 1 - Phòng ngừa, ngăn chặn

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ không chỉ trong lĩnh vực kinh tế, mà còn mở rộng các lĩnh vực khác của đời sống xã hội. Hội nhập quốc tế vừa là thời cơ cho phát triển kinh tế - xã hội cũng là những thách thức to lớn đối với vấn đề giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa và chống sự xâm nhập của các sản phẩm văn hóa độc hại thông qua nhiều con đường, dưới nhiều hình thức tinh vi, ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường văn hóa, xã hội, làm xói mòn các giá trị đạo đức tốt đẹp trong một bộ phận Nhân dân, nhất là thanh, thiếu niên.

Trường Tiểu học Thúy Sơn 2, xã Thúy Sơn (Ngọc Lặc) xây dựng tủ sách học đường phong phú, tạo điều kiện cho các em học sinh tiếp cận với các sản phẩm văn hóa lành mạnh. Ảnh: tư liệu

Văn hóa độc hại và những hệ lụy khó lường

Nhờ sự hỗ trợ của công nghệ số, sự cởi mở trong quản lý văn hóa và dư luận xã hội nên nhiều sản phẩm văn hóa độc hại có cơ hội “len lỏi” trong đời sống thường ngày với nhiều hình thức. Gần đây, nhiều phụ huynh đã không khỏi giật mình khi phát hiện con em mình mải miết xem clip “nấu cháo gà để nguyên cả lông” do Nguyễn Văn Hưng, hay còn gọi là Hưng Vlog thực hiện rồi đăng tải trên youtube. Những hình ảnh mất an toàn vệ sinh thực phẩm, trái với thuần phong mỹ tục trong clip đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới người xem là các em nhỏ, bởi nó tạo ra những nhận thức lệch lạc. Chị Khánh Linh ở phường Tân Sơn, TP Thanh Hóa kể lại, chị không khỏi bàng hoàng trước yêu cầu của cậu con trai 5 tuổi khi xem xong clip trên: “Mẹ nấu cho con một nồi cháo gà như trong clip đi”... “Nấu cháo gà để nguyên cả lông” chỉ là một trong vô số clip nhảm nhí, phản cảm trên mạng xã hội, có tác động tiêu cực tới trẻ em trong thời gian vừa qua. Nghiêm trọng hơn, mạng xã hội còn xuất hiện nhiều clip có nội dung ghê rợn, bạo lực, thậm chí hướng dẫn người xem cách tự làm hại bản thân, xúi giục thử thách sinh tồn trong những tình huống nguy hiểm... Đã có không ít bạn trẻ học, làm theo những clip đó, gây ra hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng tới sức khỏe và tâm sinh lý, nhất là đối với lứa tuổi thiếu niên, nhi đồng.

Nhiều thông tin hàm chứa nội dung xấu độc, dụ dỗ, lôi kéo người tham gia như: phim ảnh khiêu dâm, lối sống trụy lạc, chia rẽ đoàn kết, mất niềm tin vào lòng tốt của người khác... Với đặc tính hấp dẫn, lôi cuốn của các trang mạng xã hội rất dễ làm cho người tham gia bị sa đà vào “biển thông tin” hỗn loạn đó lúc nào mà không hay biết. Điều này dễ nhận thấy, thời gian qua, hàng loạt các group “anti” mọc lên như nấm trên facebook để “bóc phốt”, nói xấu và hạ bệ một cá nhân, tập thể. Từ khởi đầu như một chiến dịch trên facebook buộc người nổi tiếng phải chịu trách nhiệm về những hành vi sai trái của họ. Giờ đây nó đã biến tướng thành sản phẩm độc hại với mong muốn được bóc mẽ hành động cá nhân của một người trong mắt công chúng, nhiều người với tâm lý a dua, đám đông đã đi quá xa, kích động một bộ phận người dân, xúc phạm cực đoan vào một nhân vật cụ thể. Điều này có thể đẩy một người vào đường cùng, tước đi sự nghiệp, thậm chí là tước đi mạng sống của người khác. Bên cạnh đó, do ảnh hưởng của các sản phẩm văn hóa độc hại kích động bạo lực, tình trạng bạo lực học đường cũng có chiều hướng gia tăng. Điển hình như vụ việc em Phan Thanh Lâm, sinh năm 2004, học sinh Trường THPT Lang Chánh chỉ vì một mâu thuẫn nhỏ mà bị bạn học cùng trường là Nguyễn Bá Thuận đánh gây thương tích nghiêm trọng bị đụng dập nhu mô thùy, vỡ lún xương đỉnh trái; đụng dập tụ máu não phần mềm vùng đỉnh trái...

Kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi những biểu hiện suy thoái về đạo đức

Thực hiện Chỉ thị 46 và các văn bản chỉ đạo của tỉnh về xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, xây dựng đô thị văn minh, thời gian qua, UBND huyện Nông Cống đã chỉ đạo Phòng Văn hóa - Thông tin (VH-TT) phối hợp với các lực lượng công an, quản lý thị trường thường xuyên tổ chức thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về điều kiện và nội dung hoạt động kinh doanh dịch vụ Internet theo quy định. UBND các xã, thị trấn đã tổ chức quán triệt, tuyên truyền sâu rộng cho cán bộ, Nhân dân chấp hành tốt các quy định pháp luật về hoạt động kinh doanh dịch vụ Internet; kiên quyết xử phạt các chủ cơ sở, cá nhân tổ chức, tham gia đánh bạc trá hình qua trò chơi điện tử. Công tác phối hợp giữa các cơ quan, ban, ngành thành phố tăng cường quản lý Nhà nước trên các sản phẩm in ấn, xuất bản, văn hóa - nghệ thuật phát huy hiệu quả. Đã phát hiện, thu giữ, tiêu hủy nhiều sản phẩm văn hóa độc hại có nội dung xấu, tiêu cực, đồi trụy, góp phần giữ vững an ninh trên lĩnh vực tư tưởng văn hóa. Trong đợt bùng phát dịch bệnh COVID-19 lần thứ 4 vừa qua, Nông Cống là một trong những địa phương xuất hiện những ca bệnh đầu tiên trong cộng đồng, cũng trong đợt này, nhiều tin giả xuất hiện trên facebook, zalo..., kiểu như: những clip bi quan, chết chóc liên quan đến dịch bệnh chưa rõ nguồn gốc gây tâm lý sợ hãi trong dân... Tin giả làm phức tạp thêm công tác phòng, chống dịch vốn đã bộn bề, trong khi người dân đang cần sự hiểu biết thấu đáo, một tinh thần lạc quan để phòng, chống dịch bệnh một cách hiệu quả. Thêm vào đó, cũng có một bộ phận người dân, do chưa nhận thức được đúng đắn đâu là thông tin chính thống, đâu là thông tin giả mạo nên vô tình đã tiếp tay, làm lan truyền với tốc độ “chóng mặt” các nội dung thất thiệt này. Để khắc phục tình trạng này, Công an huyện Nông Cống đã lập biên bản xử lý nhiều trường hợp, như: facebook CuongDovan đăng tải bài viết về nhiều thi thể người chết do nhiễm bệnh COVID-19 kèm theo chú thích hình ảnh “Nông Cống quê tôi”; facebook Thuận Lê đăng tải thông tin “Đề nghị truy tố với người thân có trách nhiệm với cháu bé này” với thông tin không chính xác khẳng định về nguồn lây lan dịch bệnh COVID-19 trên địa bàn...

Tại huyện Thiệu Hóa, cùng với đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống cho Nhân dân, xây dựng văn hóa – nông thôn mới, hàng năm, Phòng VH-TT huyện tham mưu UBND huyện chỉ đạo xây dựng quy chế phối hợp công tác nghiệp vụ quản lý, thanh tra, kiểm tra trên các lĩnh vực: VH-TT, thể thao và du lịch; thực hiện hiệu quả các biện pháp kiểm soát, ngăn chặn, bài trừ các sản phẩm văn hóa độc hại trên địa bàn. Một số trang facebook của các cá nhân như: Lê Hoa Sinh, Anh Mạnh, Kim Qui, Nguyễn Doãn Đồng đã lợi dụng dân chủ chia sẻ, bình luận một số nội dung liên quan đến cuộc bầu cử không phù hợp, sai với chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước tác động đến tư tưởng, tình cảm của một bộ phận cán bộ, đảng viên và Nhân dân, ảnh hưởng đến an ninh chính trị trên địa bàn đã được huyện phát hiện và xử lý kịp thời. Bên cạnh đó, huyện Thiệu Hóa luôn chú trọng công tác xây dựng đời sống văn hóa cơ sở, đẩy mạnh phong trào văn hóa - văn nghệ, thể dục, thể thao trong cộng đồng, nhất là với lứa tuổi thanh, thiếu niên. Gắn các hoạt động văn hóa với các phong trào thi đua yêu nước, tăng cường giáo dục truyền thống lịch sử, văn hóa, cách mạng cho thế hệ trẻ, góp phần xây dựng văn hóa, con người đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững xã hội.

Chỉ tính riêng 9 tháng năm 2021, các lực lượng chức năng Công an tỉnh Thanh Hóa đã phát hiện, đấu tranh 151 trường hợp đăng tải bài viết có nội dung xấu, độc trên không gian mạng. Đáng chú ý, trong số đó có một số trường hợp vì mục đích, lợi ích cá nhân đã sử dụng facebook cá nhân đăng tải các tin, bài, đơn, thư tố cáo phản ánh sai phạm, tiêu cực của cơ quan chức năng, tố cáo chính quyền, nhất là thời điểm trước, trong và sau bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. Các phòng chức năng Công an tỉnh đã xử lý vi phạm hành chính 15 trường hợp; gọi, hỏi răn đe 135 trường hợp... Trong thời gian tới, Công an tỉnh tiếp tục chỉ đạo công an các huyện, thị xã, thành phố đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tội phạm; tương tác, trao đổi với người dân qua mạng xã hội để kịp thời nắm bắt thông tin, phản ánh của người dân, góp phần xử lý nhanh, hiệu quả các vấn đề liên quan đến an ninh trật tự.

Những năm qua, việc thực hiện Chỉ thị số 46 được gắn với thực hiện các Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI, XII, của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII, XIX, các sở, ban, ngành, đoàn thể của tỉnh đẩy mạnh cung cấp thông tin tới cán bộ, đảng viên về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tình hình thời sự trong nước và quốc tế, tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh; kịp thời nắm bắt diễn biến và giải quyết những vấn đề tư tưởng của cán bộ, đảng viên và quần chúng Nhân dân; tích cực cử cán bộ, chuyên viên tham gia các lớp tập huấn do Tỉnh ủy, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tổ chức về công tác đấu tranh, phản bác các thông tin, quan điểm sai trái trên lĩnh vực văn hóa tư tưởng để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, góp phần thực hiện nhiệm vụ phòng ngừa, ngăn chặn sự xâm nhập của các sản phẩm văn hóa độc hại tại địa phương. Tại thời điểm này, trong lúc tình hình dịch bệnh COVID-19 đang diễn biến phức tạp tại nhiều địa phương, thay vì chạy theo những thông tin chưa được kiểm chứng khiến nhiều người lo lắng thì chúng ta nên lan tỏa những hình ảnh đẹp, những tấm lòng nhân ái để mỗi người có thêm niềm tin, để sức mạnh của sự đoàn kết sẽ góp phần chiến thắng dịch bệnh. Đối với tình hình dịch bệnh như hiện nay, quan điểm nhất quán của Đảng và Nhà nước ta là bảo đảm an toàn tính mạng cho người dân, dù có phải hy sinh lợi ích kinh tế trước mắt và ngắn hạn.

Nhóm phóng viên

Bài 2: Xây dựng môi trường văn hóa an toàn lành mạnh.