Hành trình giữ vững, phát huy danh hiệu thôn, làng văn hóa

Cùng với việc xây dựng gia đình, thôn, làng văn hóa; việc quan tâm giữ vững, phát huy và nâng cao chất lượng các danh hiệu này sẽ góp phần tạo ra môi trường lành mạnh, nếp sống văn minh và nâng cao đời sống văn hóa – tinh thần của Nhân dân.

Những năm qua, thôn Đồng Xá 1, xã Đồng Tiến (Triệu Sơn) luôn giữ vững và phát huy danh hiệu thôn văn hóa.

Thôn Quyết Thắng, xã Vạn Thắng (Nông Cống), được công nhận là thôn văn hóa đã nhiều năm. Các giá trị văn hóa truyền thống ở đây vẫn luôn được bà con giữ gìn và phát huy qua nhiều thế hệ. Từ khi bắt tay vào khai trương thôn văn hóa (năm 2002), đến việc nâng cao chất lượng các danh hiệu qua từng thời kỳ, thôn luôn xác định là hành trình bền bỉ, lâu dài. Với sự đoàn kết, nỗ lực không ngừng trải qua gần 20 năm, thôn Quyết Thắng luôn là thôn văn hóa tiêu biểu của tỉnh.

Trò chuyện với chúng tôi, ông Nguyễn Hồng Quân, Bí thư chi bộ - Trưởng thôn Quyết Thắng, cho biết: Cũng như nhiều địa phương khác khi bắt tay vào xây dựng thôn văn hóa, thôn Quyết Thắng cũng phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Đó là những hủ tục, các tiêu chí “điểm liệt” như hộ nghèo, rồi lối sống an phận của một bộ phận dân cư... Chính vì lẽ đó, ngay từ đầu ban vận động khu dân cư của thôn xác định phải quyết tâm phấn đấu và phấn đấu liên tục nhằm xây dựng thành công thôn văn hóa. Để làm được điều đó, ban công tác mặt trận thôn đã cùng với Nhân dân triển khai thực hiện tốt các nội dung của phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”. Đồng thời, phát huy tinh thần đoàn kết, tiến hành nhiều biện pháp tích cực nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân. Cùng với đó là thực hiện có hiệu quả quy ước xây dựng thôn văn hóa như: chuẩn mực về nếp sống văn hóa, văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội; các quy định về an ninh trật tự, an toàn giao thông, bảo vệ các công trình công cộng, vệ sinh môi trường, dân số - kế hoạch hóa gia đình... Hiện nay đời sống Nhân dân được nâng lên, các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao được bà con hưởng ứng sôi nổi. Trong đó, thôn đã thành lập được các câu lạc bộ văn nghệ, dưỡng sinh, thơ ca, bóng chuyền hơi, bóng đá. Tỷ lệ gia đình văn hóa đạt gần 90%; gần 20 năm qua thôn không có tệ nạn xã hội; các thành viên trong mỗi gia đình, dòng họ đều có ý thức thực hiện hương ước, quy ước, xây dựng tình làng, nghĩa xóm ngày thêm đầm ấm, gắn bó. Hộ nghèo trong thôn chỉ còn 2/250 hộ (năm 2020); thu nhập bình quân đầu người đạt 54 triệu đồng/người/năm...

Đạt được danh hiệu văn hóa đã khó, giữ vững danh hiệu còn khó hơn. Do đó, việc giữ vững các danh hiệu văn hóa những năm qua luôn được huyện Nông Cống coi là nhiệm vụ xuyên suốt, hàng đầu. Theo anh Lê Thanh Bình, chuyên viên Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Nông Cống: Để làm được điều này, hàng năm địa phương đều tổ chức hội nghị triển khai thực hiện nhiệm vụ, phổ biến các văn bản hướng dẫn có liên quan đến xây dựng các danh hiệu văn hóa, tiêu chí gia đình, xã văn hóa. Đồng thời, củng cố ban chỉ đạo các xã, ban vận động thôn, tổ dân phố... Đặc biệt là tuyên truyền để người dân nâng cao ý thức xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở bằng những việc làm thiết thực, như: xây dựng cảnh quan môi trường luôn sáng, xanh, sạch, đẹp; giữ gìn gia đình luôn êm ấm, hòa thuận; phát triển các phong trào văn hóa, thể thao; giữ vững an ninh trật tự... Nhờ đó, trong tổng số 183/201 thôn, tổ dân phố trên địa bàn toàn huyện được công nhận danh hiệu văn hóa (năm 2020), thì có 155 đơn vị luôn duy trì và giữ vững danh hiệu nhiều năm liền.

Việc duy trì, giữ vững, đặc biệt là nâng cao chất lượng danh hiệu thôn, tổ dân phố văn hóa là điều mà huyện Triệu Sơn đang hướng đến. Những năm qua, phong trào xây dựng thôn, tổ dân phố văn hóa trên địa bàn huyện phát triển cả về số lượng và chất lượng, trở thành phong trào sôi nổi và rộng khắp, tạo được sự đồng tình, hưởng ứng trong mọi tầng lớp Nhân dân. Từ đó, khơi dậy niềm tin và tinh thần thi đua sáng tạo trong từng cộng đồng dân cư; phát huy tốt vai trò tự quản, ý thức tự giác, tinh thần tương thân tương ái, giúp nhau phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo... Tính đến nay, toàn huyện có 210/254 thôn, tổ dân phố đăng ký khai trương xây dựng thôn, tổ dân phố văn hóa.

Ông Bùi Kim Dậu, Trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin, huyện Triệu Sơn dẫn chúng tôi đến thôn Đồng Xá 1, xã Đồng Tiến. Khai trương xây dựng thôn văn hóa từ năm 2003, đến nay thôn đã có những bước chuyển mình rõ nét thể hiện ở các công trình được xây dựng mới, nhiều tuyến đường được mở rộng thông thoáng; nhà văn hóa mới được xây dựng khang trang; hệ thống đèn chiếu sáng hai bên tuyến đường như tô điểm thêm cho bức tranh nông thôn ngày càng khởi sắc. Cơ sở vật chất được đầu tư giúp các phong trào văn hóa, thể thao của thôn phát triển mạnh. Tính đến nay, tỷ lệ gia đình văn hóa của thôn luôn đạt tỷ lệ 95%; đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng cao với thu nhập bình quân đầu người 65 triệu đồng/năm. Năm 2020, thôn đã về đích thôn kiểu mẫu.

Phải khẳng định rằng, những năm qua bên cạnh phong trào khai trương xây dựng thôn, làng văn hóa thì việc quan tâm giữ vững và phát huy các danh hiệu luôn được các địa phương chú trọng. Cùng với đó, các phong trào trên địa bàn tỉnh ngày càng phát triển sâu rộng, thu hút đông đảo các tầng lớp Nhân dân tham gia. Năm 2020, toàn tỉnh có 3.704/4.357 thôn, bản, tổ dân phố đăng ký xét công nhận danh hiệu văn hóa, chiếm tỷ lệ 85%; 862.043/957.825 hộ gia đình đăng ký phấn đấu để xét công nhận danh hiệu văn hóa, chiếm tỷ lệ 90%. Những con số trên một lần nữa khẳng định phong trào xây dựng thôn, tổ dân phố văn hóa đã thấm sâu vào đời sống; đặc biệt quá trình triển khai phong trào, nhiều giá trị văn hóa mới, tiên tiến được chọn lọc, tiếp thu và bồi đắp trên cơ sở gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của xứ Thanh.

Bài và ảnh: Nguyễn Đạt