Thúc đẩy sử dụng dịch vụ công trực tuyến: Cần nâng cao nhận thức người dân

Sử dụng dịch vụ công trực tuyến (DVCTT) giúp tổ chức, cá nhân có thể giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) ở mọi lúc, mọi nơi; tránh sự nhũng nhiễu, phiền hà của một bộ phận cán bộ, công chức và tăng tính công khai, minh mạch trong giải quyết TTHC. Mặc dù có rất nhiều tiện ích nhưng hiện nay, số lượng tổ chức, cá nhân sử dụng dịch vụ này vẫn chưa nhiều.

Công chức bộ phận “một cửa” UBND TP Thanh Hóa hướng dẫn công dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến.

Chúng tôi có mặt tại bộ phận “một cửa” UBND phường Điện Biên (TP Thanh Hóa) vào buổi chiều ngày làm việc, trao đổi với bà Nguyễn Thị Nghĩa, công dân đến giải quyết TTHC, bà Nghĩa cho biết: “Tôi chưa biết và chưa hiểu gì về DVCTT. Khi cần giải quyết TTHC, tôi trực tiếp đến bộ phận “một cửa” để làm, sau đó đến nhận kết quả theo phiếu hẹn. Nhà gần, đi lại thuận tiện nên tôi đến nộp hồ sơ trực tiếp cho yên tâm, không lo bị thất lạc giấy tờ”. Còn anh Nguyễn Tuấn Anh cho hay: “Tôi có nghe về DVCTT và cũng đã được hướng dẫn cách sử dụng một lần, nhưng lâu ngày không thực hiện nên quên, với lại thủ tục lần này phức tạp hơn nên tôi lại đến nộp hồ sơ trực tiếp”. Tại phường Điện Biên, việc cung cấp DVCTT mức độ 3 và 4 được thực hiện từ tháng 9-2020. Chị Nguyễn Thị Trang, công chức văn phòng - thống kê cho biết: “Sử dụng DVCTT là bước tiến mới trong cải cách hành chính, giúp người dân, doanh nghiệp có thể giải quyết TTHC 24/24 giờ trong ngày, tại bất cứ nơi đâu có kết nối Internet, qua đó tiết kiệm được thời gian, công sức và cắt giảm các chi phí đi lại; đồng thời tổ chức, cá nhân có thể theo dõi, giám sát được tình trạng giải quyết hồ sơ của mình. Để thúc đẩy việc sử dụng, phường đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh; khi tổ chức, cá nhân đến giải quyết TTHC, chúng tôi hướng dẫn và tạo tài khoản cá nhân giúp họ. Tuy nhiên, nhiều người dân còn chưa biết đến tiện ích của việc sử dụng DVCTT nên số lượng hồ sơ nộp trực tuyến của phường vẫn chưa nhiều”. Theo số liệu thống kê cho thấy, TP Thanh Hóa là địa phương có số lượng hồ sơ tiếp nhận trực tuyến cao hơn so với các sở, ngành và các địa phương khác. Tuy nhiên, so với tổng số hồ sơ tiếp nhận của toàn thành phố, tỷ lệ hồ sơ nhận trực tuyến vẫn còn rất thấp.

Tại thị xã Nghi Sơn, ông Nguyễn Kim Khuê, Trưởng bộ phận “một cửa” UBND thị xã Nghi Sơn, cho biết: “Từ đầu năm đến nay, thị xã Nghi Sơn đã phát 2.000 tờ rơi cho tổ chức, công dân khi đến giao dịch tại bộ phận “một cửa” các cấp; đẩy mạnh tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh các phường, xã. Tuy nhiên, việc sử dụng DVCTT trên địa bàn thị xã gặp nhiều cái khó. Đa phần người dân khu vực nông thôn trình độ công nghệ thông tin hạn chế nên dù đã được hướng dẫn thao tác nhưng về nhà họ lại không làm được. Nhiều người khác lại không sử dụng điện thoại thông minh, không sử dụng máy tính hoặc không muốn thay đổi thói quen nên họ vẫn đến nộp hồ sơ trực tiếp. Vì vậy, từ đầu năm đến nay, việc tiếp nhận hồ sơ trực tuyến đối với cấp xã, phường chưa đạt chỉ tiêu tỉnh giao”.

Thực tế, người dân chưa mặn mà với DVCTT diễn ra ở nhiều nơi, nhiều địa phương. Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh là cơ quan đi đầu trong việc ứng dụng công nghệ thông tin để tiếp nhận và giải quyết hồ sơ trực tuyến cho tổ chức, cá nhân. Thế nhưng, theo đánh giá của lãnh đạo trung tâm thì quá trình triển khai cũng gặp khó khăn từ phía công dân. Nhiều người dân khi đến nộp hồ sơ trực tiếp, được tạo tài khoản và hướng dẫn các bước nộp hồ sơ trực tuyến nhưng họ ngại tiếp thu; có người được hướng dẫn nhưng vẫn không thể thực hiện được nên các sở, ngành vẫn phải tiếp nhận hồ sơ bằng giấy.

Trong các cuộc khảo sát, đánh giá mức độ hài lòng người sử dụng dịch vụ công do Sở Nội vụ thực hiện, khi được hỏi về việc nộp hồ sơ trực tuyến, rất ít tổ chức, công dân biết về dịch vụ này hoặc đã từng thực hiện theo hình thức này nhưng chủ yếu là các thủ tục có thành phần hồ sơ đơn giản, gọn nhẹ. Còn đa số tổ chức, công dân cho biết họ luôn có tâm lý e ngại, sợ thất lạc hồ sơ khi gửi qua mạng, không yên tâm như nộp trực tiếp tại bộ phận “một cửa”. Điều này cho thấy, người dân vẫn chưa quen với cách làm mới, ngại thay đổi cách giao dịch với cơ quan Nhà nước. Mặt khác, do dữ liệu thông tin liên quan đến TTHC được cung cấp ở mức độ 3 và 4 trên website của các địa phương, đơn vị còn thiếu, khó tra cứu, khó sử dụng; hạ tầng công nghệ thông tin chưa đồng bộ, trong khi đó để sử dụng được dịch vụ này cần phải có một sự hiểu biết nhất định về công nghệ thông tin nên người dân cũng ít quan tâm thực hiện.

Để hạn chế tối đa việc tập trung đông người, giảm nguy cơ lây lan dịch bệnh COVID-19, đặc biệt thực hiện Chỉ thị số 12/CT-UBND của Chủ tịch UBND tỉnh về tăng cường chỉ đạo thực hiện DVCTT mức độ 3, mức độ 4 trên địa bàn tỉnh, các sở, ngành, địa phương cần chú trọng đổi mới nội dung và hình thức tuyên truyền cho phù hợp với từng đối tượng thụ hưởng, có thể thông qua các trang mạng xã hội facebook, zalo để tác động trực tiếp đến giới trẻ, từ đó thêm một kênh thông tin để đưa lợi ích của DVCTT đến từng hộ gia đình. Xây dựng tài liệu hướng dẫn dưới dạng các hình ảnh minh họa, video hướng dẫn thực hiện cụ thể từng bước, giúp người dân thay đổi thói quen, dần dần từ bỏ phương thức giao dịch kiểu cũ với cơ quan Nhà nước, từng bước tiến tới sử dụng Internet là kênh cung cấp dịch vụ chính cho người dân. Cùng với việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, bảo đảm các điều kiện tốt nhất cho việc triển khai DVCTT, các địa phương, cơ quan, đơn vị cũng cần quan tâm nâng cao năng lực, nghiệp vụ quản lý, sử dụng công nghệ thông tin cho cán bộ chuyên trách để việc xử lý hồ sơ trực tuyến đạt hiệu quả, tạo niềm tin cho người dân và doanh nghiệp.

Bài và ảnh: Minh Khôi