Cần đồng thuận để triển khai xây dựng bến số 3, Dự án Cảng Container Long Sơn

Nhiều ngày nay, người dân xã Hải Hà (thị xã Nghi Sơn) tập trung tại khu vực xây dựng bến số 3, Dự án cảng container Long Sơn và trụ sở UBND xã Hải Hà phản ánh về việc không đồng thuận cho chủ đầu tư triển khai dự án. Mặc dù đã được chính quyền các cấp giải thích, vận động về ý nghĩa cũng như sự tác động của dự án đến cuộc sống, ngư trường đánh bắt hải sản là không đáng kể, nhưng vẫn chưa tạo được sự đồng thuận.

Dự án với ý nghĩa, tầm vóc quan trọng

Khu Kinh tế Nghi Sơn (KKTNS) là một trong 8 khu kinh tế trọng điểm ven biển của cả nước, được Chính phủ lựa chọn để tập trung đầu tư phát triển, với mục tiêu xây dựng nơi đây thành một khu vực phát triển năng động, tạo động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội của cả tỉnh. Trong đó, Dự án Cảng container Long Sơn do Công ty TNHH Long Sơn đầu tư là dự án thuộc danh mục các dự án đầu tư lớn, trọng điểm của tỉnh.

Mặt bằng quy hoạch bến số 3, Dự án Cảng container Long Sơn.

Các thủ tục pháp lý được triển khai đầy đủ theo quy định của pháp luật. Theo đó, dự án được UBND tỉnh Thanh Hóa chấp thuận chủ trương đầu tư tại Quyết định số 2837/QĐ-UBND ngày 29/7/2016, và được chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư tại Quyết định số 1728/QĐ-UBND ngày 26/5/2017, Quyết định số 5062/QĐ-UBND ngày 27/12/2017, Quyết định số 3345/QĐ-UBND ngày 17/8/2020, Quyết định số 4842/QĐ-UBND ngày 1/12/2021, Quyết định số 379/QĐ-UBND ngày 31/1/2023.

Dự án cũng đã được Ban Quản lý KKTNS và các Khu công nghiệp ký hợp đồng thuê đất ngày 9/12/2016; được Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thanh Hóa cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ngày 12/12/2016; được UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 Cảng Container Long Sơn tại KKTNS ngày 27/3/2017. Ban Quản lý KKTNS và các Khu công nghiệp đã có thông báo kết quả thẩm định thiết kế bản vẽ thi công công trình vào ngày 1/9/2017, dự án đã được Công an tỉnh Thanh Hóa thẩm định và phê duyệt thiết kế hệ thống phòng cháy, chữa cháy.

Khu vực mặt nước sẽ triển khai dự án.

Ban Quản lý KKTNS và các Khu công nghiệp phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường dự án ngày 10/2/2023 và cấp Giấy phép xây dựng đầu tư xây dựng bến cảng số 3 thuộc Cảng Container Long Sơn ngày 28/3/2023; Cục Hàng hải Việt Nam có Công văn thỏa thuận vị trí, thông số kỹ thuật chi tiết bến cảng container Long Sơn tại khu bến Nam Nghi Sơn ngày 29/6/2023.

Đây là công trình hạ tầng biển quan trọng không chỉ đối với KKTNS mà còn đối với tỉnh Thanh Hóa và cả khu vực Bắc Trung bộ. Việc triển khai đầu tư xây dựng dự án thời điểm này là rất cần thiết nhằm hình thành, phát triển khu vực cảng container chuyên dụng đầu tiên tại Cảng Nghi Sơn.

Một số người dân tụ tập tại khu vực sẽ triển khai dự án chiều ngày 20-10.

Ngoài đáp ứng nhu cầu bốc xếp hàng hóa xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp, các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa và vùng phụ cận, dự án sẽ đồng thời hiện thực hóa các quy hoạch chi tiết nhóm cảng biển Bắc Trung bộ, quy hoạch chi tiết cảng biển Nghi Sơn đã được Bộ Giao thông - Vận tải phê duyệt; đồng thời tăng nguồn đóng góp cho ngân sách Nhà nước, tạo động lực thu hút đầu tư tại KKTNS nói riêng và các khu công nghiệp, tạo thêm việc làm cho người lao động xã Hải Hà cũng như lao động trong và ngoài tỉnh.

Trong năm 2023, Công ty TNHH Long Sơn dự kiến khởi công xây dựng bến số 3 với tổng mức đầu tư là 752 tỷ đồng. Dự án được thực hiện trên tổng diện tích mặt nước khoảng 15 ha, với chiều dài bến cảng 250m. Chủ đầu tư dự kiến sẽ hoàn thành dự án vào tháng 10-2025 để đưa vào vận hành, khai thác.

Nhiều giải pháp vận động đã triển khai

Có mặt tại hiện trường ngày 20-10-2023, hàng chục người dân vẫn tập trung tại khu vực xây dựng cảng và trụ sở UBND xã Hải Hà. Bà Hoàng Thị Thúy, thôn Hà Nam, cho biết: “Gia đình tôi có 6 nhân khẩu sống bằng nghề khai thác hải sản. Chúng tôi lớn lên từ biển, mưu sinh từ nghề biển. Từ khi KKTNS hình thành, các nhà máy lần lượt đi vào hoạt động, bên cạnh các lợi ích về kinh tế, đời sống người dân cũng có nhiều ảnh hưởng về môi trường sống, nghề nghiệp... Hiện nay, người dân chúng tôi không còn đất để làm ruộng hay làm muối mà chỉ trông chờ sinh sống bằng nghề khai thác hải sản. Chúng tôi rất lo lắng khi thực hiện dự án thì phần bờ biển còn lại để ngư dân neo đậu tàu thuyền và ra biển khai thác hải sản sẽ không còn".

"Chúng tôi mong muốn chính quyền địa phương, chủ đầu tư để lại khu neo đậu tàu thuyền vì hiện nay người dân không còn ngành nghề gì khác. Còn nếu triển khai dự án thì phải hỗ trợ chuyển đổi nghề phù hợp, bố trí nơi ở tái định cư phù hợp để người dân tiếp tục nghề truyền thống của cha ông để lại. Bởi ngư dân chúng tôi lớn lên từ biển lại không có trình độ chuyên môn rất khó để hòa nhập với các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp”.

Lãnh đạo thị xã Nghi Sơn tới hiện trường triển khai dự án nắm bắt tình hình an ninh trật tự.

Anh Nguyễn Văn Thiêm, thôn Hà Thành thì cho biết: “Chúng tôi cũng hoàn toàn đồng thuận với việc triển khai dự án nhưng chủ đầu tư và chính quyền địa phương phải bảo đảm được các quyền lợi chính đáng của người dân. Bởi nếu không còn bờ biển này thì chúng tôi sẽ việc mất việc làm, ảnh hưởng đến cuộc sống cơm áo gạo tiền trước mắt cũng như cơ hội việc làm cho con em chúng tôi sau này. Nếu di dời, chúng tôi cũng mong muốn nơi ở mới được tiếp tục gắn bó với biển, với ngư trường sinh sống bao năm nay của mình”.

Thời gian qua, cấp ủy, chính quyền thị xã Nghi Sơn đã phân công, cắt cử lãnh đạo, cán bộ thường xuyên xuống hiện trường nắm bắt tình hình, tâm tư nguyện vọng của bà con nhân dân. Phó Chủ tịch UBND thị xã Nghi Sơn Mai Sỹ Lân cho biết: “Để chuẩn bị cho công tác triển khai bến số 3, Dự án Cảng Container Long Sơn, thị xã đã thành lập 7 tổ tuyên truyền; đồng thời tăng cường tuyên truyền bằng băng zôn, khẩu hiệu trên các tuyến đường và làm công tác vận động trực tiếp tại các hộ có phương tiện tàu thuyền. Các nội dung tuyên truyền tập trung vào việc nêu rõ ý nghĩa, tầm quan trọng của dự án đối với sự phát triển của tỉnh và thị xã; cơ sở pháp lý của dự án hiện đã được các cấp có thẩm quyền chấp thuận, đủ điều kiện triển khai; vị trí quy mô dự án cũng như giải thích về tác động của dự án tới môi trường sống và ngư trường đánh bắt hải sản...”.

Người dân xã Hải Hà tập trung tại trụ sở UBND xã kiến nghị các vấn đề xung quanh việc triển khai dự án bến số 3 - Cảng container Long Sơn, sáng ngày 20-10.

Phó Chủ tịch UBND thị xã Nghi Sơn Mai Sỹ Lân phổ biến, tuyên truyền đến người dân về ý nghĩa của dự án.

Người dân lắng nghe lãnh đạo thị xã Nghi Sơn phổ biến về cơ sở pháp lý và ý nghĩa của dự án.

Anh Mai Ngọc Hùng, trưởng thôn Hà Phú thì cho biết thêm: “Thôn có 58/232 hộ dân với hơn 100 lao động trực tiếp nghề biển. Trong quá trình tuyên truyền, chúng tôi cũng nắm bắt thêm được một lý do dẫn đến sự không đồng thuận này là do một số dự án cảng đang hoạt động chưa tuân thủ đúng quy định về đổ thải khi nạo vét luồng lạch. Không ít người dân bị va tàu, thuyền, ảnh hưởng và làm hỏng các ngư lưới cụ dẫn tới làm bức xúc thêm sự việc lần này”.

Người dân xã Hải Hà kiến nghị với các cấp chính quyền các vấn đề liên quan đến việc triển khai dự án bến số 3 - Cảng container Long Sơn.

Cần sự đồng thuận vì sự phát triển chung

Thực tế, mỗi khi triển khai thực hiện dự án, việc người dân bị ảnh hưởng ít nhiều tới dự án là điều khó tránh khỏi, nhất là với đặc thù nghề biển. Tuy nhiên với dự án này, thực hiện chỉ đạo của Tỉnh ủy, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và chính quyền địa phương đã thực hiện việc rà soát, đánh giá mức độ liên quan ảnh hưởng của khu vực dự án đến ngư trường khai thác.

Cấp uỷ, chính quyền thị xã Nghi Sơn và xã Hải Hà triển khai các giải pháp tuyên truyền, vận động thực hiện dự án trong những ngày tới.

Chủ tịch UBND xã Hải Hà Trần Bình Thuận, cho biết: “Xã Hải Hà hiện có 415 phương tiện khai thác hải sản/410 hộ, với 1.042 lao động. Cơ cấu nghề khai thác ở địa phương tùy thuộc vào mùa vụ, thời điểm với các nghề chính: lưới kéo tôm, lưới kéo moi, lưới rê, câu tay, vớt sứa. Ngư trường chủ yếu của người dân chủ yếu ở vùng biển Thanh Hóa đến Nghệ An. Một số ít phương tiện hoạt động tại vùng biển Hà Tĩnh và tỉnh Quảng Ninh”.

Còn theo báo cáo đánh giá tác động của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, theo quy hoạch xây dựng bến cảng số 3, khi thi công sẽ chỉ ảnh hưởng đến khoảng 1 km tính từ bờ biển trở ra (cầu cảng rộng 500m và 500m vành đai bảo vệ), chiếm diện tích mặt nước vùng biển ven bờ khoảng 250.000m2. Mặt khác, khi hình thành bến số 3 sẽ tạo thành đê chắn sóng, chắn gió cho Nhân dân xã Hải Hà, đồng thời tạo thành vùng nước với diện tích khoảng 10 ha phục vụ cho ngư trường neo đậu tàu thuyền an toàn.

Về mức độ ảnh hưởng cụ thể, có 9 hộ làm nghề lưới rùng hoạt động tại vùng biển ven bờ xã Hải Hà, có nguồn thu nhập phụ từ nghề này (hoạt động không thường xuyên liên tục) bị ảnh hưởng do không còn ngư trường khai thác. Đối với 24 hộ làm nghề xăm moi, lưới rê, cào ngao, dắt... hoạt động không thường xuyên ở vùng biển ven bờ (chỉ khai thác theo thời điểm, mùa vụ), có nguồn thu nhập phụ từ nghề này bị ảnh hưởng không nhiều.

Đối với 410 hộ/415 phương tiện, có 396 hộ/410 tàu cá có chiều dài 6 - 12m làm các nghề lưới kéo tôm, lưới kéo moi, lưới cước khai thác trong vùng biển ven bờ của tỉnh theo quy định sẽ được khai thác trong vùng biển ven bờ cách bờ biển 7,5 hải lý (khoảng 14 km tính từ bờ biển). Trong khi đó, cảng số 3 Long Sơn sẽ chỉ ảnh hưởng 1 km tính từ bờ biển trở ra, là vùng biển nông cạn. Vì vậy, số ngư dân này vẫn có ngư trường hoạt động rất rộng lớn.

Cùng với đó, 13 hộ/13 tàu cá có chiều dài từ 12 - 15m theo quy định sẽ chỉ hoạt động ở vùng lộng. 1 hộ có tàu cá chiều dài hơn 15m chỉ được phép hoạt động ở vùng khơi, do đó việc triển khai bến số 3 Cảng Container Long Sơn sẽ không ảnh hưởng đến ngư trường khai thác của các hộ dân này.

Được biết, từ năm 2018 đến nay, Công ty TNHH Long Sơn đã thực hiện công tác an sinh xã hội trên địa bàn thị xã Nghi Sơn với số tiền hàng chục tỷ đồng.

Công ty TNHH Long Sơn trao học bổng cho học sinh nghèo vượt khó trên địa bàn xã Hải Hà.

Trước tình hình diễn ra ở địa phương, thị xã Nghi Sơn đang tiếp tục nắm bắt tình hình, tuyên truyền, vận động Nhân dân đồng thuận với chủ trương thực hiện dự án của tỉnh, tạo thuận lợi để triển khai dự án bến số 3 đúng tiến độ. Địa phương cũng hướng dẫn Nhân dân nếu có thắc mắc, kiến nghị thì gặp gỡ lãnh đạo, cấp ủy, chính quyền để được trao đổi, và đề xuất tháo gỡ; đồng thời tuyên truyền cho Nhân dân không nghe theo xúi giục của các đối tượng bị kích động, làm mất an ninh trật tự và ảnh hưởng tới môi trường đầu tư tại địa phương.

Nhóm PV