Đầu xuân “xông đất” sới vật xứ Thanh

Xã Hoằng Phong (Hoằng Hóa) được xem là cái nôi của vật dân tộc xứ Thanh. Bởi lẽ, từ bao đời nay, cứ vào ngày mùng 4 Tết Nguyên đán, người dân địa phương lại háo hức, sôi nổi thử sức, tranh tài trên sới vật truyền thống thu hút hàng nghìn người dân địa phương và các xã lân cận, du khách thập phương tới theo dõi, cổ vũ nhiệt tình.

Hội vật dân tộc là nét văn hóa truyền thống đặc sắc vào mỗi dịp Tết Nguyên đán đã có từ lâu đời của người dân xã Hoằng Phong (Hoằng Hóa).

Năm nay đã hơn 70 tuổi, cụ Lường Huy Thục, một trong những đô vật cao tuổi nhất hiện nay của xã Hoằng Phong cho biết: "Đấu vật dân tộc ngoài sức khỏe thì còn cần sự khéo léo, nhanh nhẹn và các kỹ năng, miếng đánh độc đáo nhằm thi thố tài năng quật ngã nhau giữa hai đối thủ. Ai vật cho đối phương ngã xuống đất thì sẽ thắng. Ngay từ khi còn bé, tôi đã được xem thi đấu vật dân tộc vào dịp Tết Nguyên đán. Hội vật được tổ chức vào ngày mùng 4 tháng Giêng hằng năm, đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân xã Hoằng Phong. Sau một năm lao động vất vả, tết đến, xuân về chính là dịp để người dân xã Hoằng Phong được thi thố tranh tài sôi nổi trên các xới vật. Mỗi làng đều cử những trai tráng khỏe mạnh nhất, có kỹ năng tốt nhất để tham gia tranh tài tại hội vật do xã tổ chức. Mặc dù phần thưởng mang tính tượng trưng, đôi khi chỉ là lá cờ, vài cặp bánh chưng nhưng không vì thế mà các cuộc tranh tài trên xới vật lại kém phần sôi nổi, hấp dẫn.

Không chỉ các đô vật là những thanh niên trai tráng trẻ tuổi, hội vật còn có sự tham gia tranh tài của các đô vật lão làng, cao niên. Để chuẩn bị tham gia hội vật, các thôn trong xã đều chọn ra những đô vật xuất sắc nhất. Bên cạnh việc phải có sức khỏe tốt, các đô vật còn phải thể hiện được những kỹ thuật khéo léo, khôn ngoan để có thể dành chiến thắng. Đấu vật đã trở thành phong tục truyền thống mà xã Hoằng Phong gìn giữ, duy trì từ hàng trăm năm trước cho tới ngày nay. Hội vật cũng là dịp để tăng cường khối đại đoàn kết, rèn luyện sức khỏe dẻo dai của mọi người, không kể già, trẻ, gái, trai. Đây cũng thể hiện truyền thống văn hóa dân tộc Việt Nam, khéo léo linh hoạt trong đấu tranh để bảo vệ Tổ quốc.

Những năm gần đây, hội vật xã Hoằng Phong đã nhận được sự quan tâm, đồng hành của đội tuyển vật Thanh Hóa. Ông Lê Xuân Dương, Phó Giám đốc Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu TDTT tỉnh cho biết: Nhiều thế hệ VĐV của đội tuyển vật Thanh Hóa đã được phát hiện và đào tạo từ sới vật xã Hoằng Phong. Đây được xem là cái nôi của bộ môn vật Thanh Hóa ở cả góc độ phong trào và thành tích cao. Hằng năm, vào ngày mùng 4 tết, các thành viên ban huấn luyện và các VĐV đều về Hoằng Phong, phối hợp cùng với địa phương tổ chức hội vật với vai trò là trọng tài, thành viên ban tổ chức. Đây cũng là dịp rất tốt để phát hiện các VĐV có năng khiếu, tài năng, bổ sung cho đội tuyển vật, qua đó tiếp tục thế mạnh và vị thế nằm trong tốp đầu quốc gia.

Chủ tịch UBND xã Hoằng Phong Nguyễn Sỹ Hiệp cho biết: Hội vật dân tộc Xuân Giáp Thìn năm 2024 được tổ chức thành công tốt đẹp. Điều đáng mừng là tham gia tranh tài tại sới vật có các đô vật cao niên tiêu biểu nhất của xã và đặc biệt là thanh thiếu niên, các đô vật “nhí”. Đây cũng là định hướng mà xã đã đặt ra khi duy trì và ngày càng nâng cao chất lượng hội vật dân tộc hằng năm, qua đó bảo tồn và phát huy những giá trị tốt đẹp, tinh thần thượng võ của ông cha ta. Hội vật dân tộc xã Hoằng Phong chính là di sản văn hóa phi vật thể quý giá của địa phương cần được lưu giữ, truyền dạy cho thế hệ trẻ ngày nay. Hội vật dân tộc còn là hoạt động thiết thực, ý nghĩa, đáp ứng nhu cầu vui chơi, giải trí của các tầng lớp Nhân dân trong dịp Tết Nguyên đán, đồng thời góp phần thúc đẩy phong trào TDTT của xã Hoằng Phong, huyện Hoằng Hóa nói riêng và đóng góp cho TDTT tỉnh Thanh Hóa nói chung.

Bài và ảnh: Mạnh Cường