Tăng cường kiểm soát và bảo vệ môi trường

Tài nguyên và môi trường (TN&MT) là nền tảng và là nguồn lực quan trọng để phát triển ổn định, bền vững. Xác định rõ điều này, nhiều năm qua, cùng với cấp ủy, chính quyền các cấp, với vai trò, chức năng, nhiệm vụ được giao, Sở TN&MT đã thực hiện nhiều giải pháp tăng cường kiểm soát và BVMT trên địa bàn tỉnh.

Người dân xã Đồng Lợi (Triệu Sơn) dọn vệ sinh bảo vệ môi trường khu dân cư.

Theo chia sẻ của đại diện lãnh đạo Chi cục Bảo vệ môi trường (BVMT), Sở TN&MT, để nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước về công tác môi trường cùng với việc tham mưu, đẩy mạnh tuyên truyền; tổ chức triển khai Luật BVMT năm 2020, các văn bản hướng dẫn thi hành, Sở TN&MT đã phối hợp với các sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh tổ chức triển khai, thực hiện hiệu quả chương trình phối hợp hành động BVMT. Đồng thời tích cực triển khai việc thẩm định hồ sơ báo cáo đánh giá tác động môi trường. Ngoài ra, việc kiểm tra, kiểm soát ô nhiễm môi trường tại các địa phương, đơn vị, doanh nghiệp cũng được thực hiện nghiêm túc, có trọng tâm, trọng điểm và gắn với việc giải quyết những vấn đề bức xúc về môi trường. Qua thống kê, mỗi năm có hàng trăm lượt thanh tra, kiểm tra được triển khai thực hiện. Đơn cử như trong năm 2022, các sở, ban, ngành liên quan, UBND các huyện, thị xã, thành phố đã tổ chức 126 lượt thanh tra, kiểm tra, giải quyết đơn thư khiếu nại, phản ánh, tố cáo liên quan đến môi trường và công tác BVMT. Sau kiểm tra, xác minh đã xử lý theo thẩm quyền và tham mưu cho UBND tỉnh ban hành 20 quyết định xử phạt vi phạm hành chính về môi trường đối với 19 doanh nghiệp và 1 cá nhân, với tổng số tiền xử phạt là 825,73 triệu đồng; đã áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả đối với các đơn vị vi phạm, trong đó có các biện pháp có tính răn đe cao như đình chỉ hoạt động có thời hạn hoặc dừng các công đoạn sản xuất gây ô nhiễm môi trường.

Cùng với hoạt động trên, nhằm bảo đảm công tác môi trường trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, việc lắp đặt trạm quan trắc tự động, liên tục của các cơ sở sản xuất, kinh doanh cũng được quan tâm thực hiện. Theo thống kê của Chi cục BVMT, Sở TN&MT, trên địa bàn tỉnh hiện có 18 đơn vị đã lắp đặt trạm quan trắc khí thải, nước thải tự động, liên tục với số lượng 85 trạm quan trắc. Trong đó, trạm quan trắc nước thải 21 trạm; trạm quan trắc khí thải 64 trạm. Để bảo đảm các trạm hoạt động hiệu quả, Sở TN&MT thường xuyên giám sát việc thực hiện vận hành và kiểm soát chất lượng hệ thống các trạm; đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, xác nhận và niêm phong hệ thống truyền nhận số liệu của các trạm. Kịp thời đưa ra các biện pháp xử lý, xử phạt hoặc đình chỉ xả thải của các doanh nghiệp theo quy định của pháp luật nếu phát hiện thông số môi trường vượt quy chuẩn cho phép.

Trong công tác xử lý ô nhiễm, cải thiện chất lượng môi trường, với sự vào cuộc tích cực từ ngành TN&MT cũng như sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền, các đơn vị chức năng, đến nay, toàn tỉnh đã có 62/82 cơ sở, khu vực như bệnh viện, điểm tồn lưu hóa chất bảo vệ thực vật (BVTV), khu chứa và chôn lấp rác thải, khu vực ô nhiễm xăng dầu, làng nghề... đã được xử lý triệt để ô nhiễm và rút khỏi danh mục các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Riêng đối với một số điểm tồn lưu hóa chất BVTV như khu vực tồn lưu hóa chất BVTV Nhà máy hóa chất Trung Hưng, phố Trung Sơn, phường An Hưng (TP Thanh Hóa); Kho chứa hóa chất BVTV, Kho Đình thôn 1, xã Vĩnh An (Vĩnh Lộc); Kho chứa hóa chất BVTV tại Trạm bảo vệ thực vật Cổ Điệp, xã Vĩnh Phúc (Vĩnh Lộc); điểm tồn lưu hóa chất BVTV kho vật tư nông nghiệp cũ thuộc thôn Thiện Na, xã Vạn Hòa (Nông Cống)... hiện đã được đưa vào nhiệm vụ điều tra, đánh giá chi tiết và lập phương án xử lý, cải tạo phục hồi môi trường đất.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, công tác BVMT vẫn còn những tồn tại, hạn chế, như: Vấn đề chất thải rắn sinh hoạt phát sinh ngày càng lớn; việc xử lý rác thải sinh hoạt đang có nhiều hạn chế, hạ tầng xử lý rác thải sinh hoạt ở nhiều địa phương còn thiếu và chưa đồng bộ; nhiều bãi rác quá tải so với công suất thiết kế ban đầu, một số bãi chôn lấp rác thải đang gây ô nhiễm môi trường cục bộ và ảnh hưởng đến đời sống người dân khu vực xung quanh. Nhiều khu đô thị, khu công nghiệp, cụm công nghiệp chưa đầu tư hoàn chỉnh công trình thu gom và xử lý nước thải riêng biệt với hệ thống thu gom nước mưa chảy tràn; chưa đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung... Theo đánh giá của Chi cục BVMT, nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế trên là do một bộ phận cán bộ, người dân chưa chuyển ý thức thành hành động tích cực trong công tác BVMT. Ý thức về BVMT vẫn chưa thành thói quen, nếp sống của Nhân dân, thói quen tiêu dùng thiếu thân thiện với môi trường còn phổ biến ở nhiều nơi. Đặc biệt ý thức chấp hành Luật BVMT của nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và một bộ phận Nhân dân còn hạn chế. Nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh chỉ quan tâm đến lợi nhuận chưa quan tâm đúng mức cho công tác BVMT...

Khắc phục những tồn tại, hạn chế, góp phần kiểm soát và nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước trong công tác BVMT, nhiệm vụ được ngành TN&MT xác định trong thời gian tới đó là tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các doanh nghiệp cũng như tạo sự đồng thuận, ủng hộ của các tầng lớp Nhân dân trong việc BVMT. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các cơ sở gây ô nhiễm môi trường, xem đây là công cụ quan trọng trong việc phòng ngừa ô nhiễm môi trường. Đồng thời quan tâm đẩy mạnh công tác xã hội hóa BVMT; phát hiện và nhân rộng các mô hình điển hình về BVMT theo hướng phát triển bền vững.

Bài và ảnh: Phong Sắc