Xây dựng thôn kiểu mẫu ở huyện Hoằng Hóa - tạo đà hướng đến đô thị nông thôn: Bài 2 - Đi vào chiều sâu, mang tính bền vững

Chương trình xây dựng thôn, tổ dân phố kiểu mẫu ở huyện Hoằng Hóa được triển khai trong bối cảnh khó khăn do những tác động tiêu cực của đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, cấp ủy, chính quyền huyện Hoằng Hóa đã luôn xác định càng khó khăn càng phải phát huy tính tích cực, chủ động, linh hoạt của các cấp, các ngành, huy động được sức mạnh đại đoàn kết của Nhân dân cùng vào cuộc để thực hiện bằng được “mục tiêu kép” vừa tăng cường phòng, chống dịch, vừa phát triển kinh tế - xã hội, trong đó tiếp tục chỉ đạo thực hiện các phần việc của xây dựng thôn, phố kiểu mẫu ở các địa phương.

Cảnh quan tại khu vực trung tâm xã Hoằng Thái. Ảnh: Tô Dung

Đồng lòng vì mục tiêu chung

Để tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện có hiệu quả, thiết thực xây dựng nông thôn mới (NTM) nâng cao, NTM kiểu mẫu; thôn, phố kiểu mẫu với quan điểm “xây dựng NTM chỉ có điểm bắt đầu mà không có điểm kết thúc”, tháng 6-2021, Ban Thường vụ Huyện ủy Hoằng Hóa đã ban hành Chỉ thị số 09 về xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu; thôn, phố kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025. Trong đó, chỉ đạo tập trung xây dựng xã NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu; thôn, phố kiểu mẫu gắn với chỉnh trang, cải tạo vườn hộ, xây dựng vườn mẫu, tạo cảnh quan nông thôn, đô thị theo hướng xanh, sạch, đẹp, hiệu quả kinh tế, phấn đấu mỗi năm một xã, thị trấn phải xây dựng được ít nhất một thôn, phố kiểu mẫu trở lên, đồng thời đưa chỉ tiêu này vào chỉ tiêu thi đua của các đơn vị.

Cụ thể hóa các mục tiêu đặt ra, với tiền đề đã và đang thực hiện hiệu quả phong trào chỉnh trang cảnh quan, bảo vệ môi trường theo Kế hoạch số 99/KH-UBND ngày 17-9-2019 của UBND huyện, UBND huyện Hoằng Hóa tiếp tục ban hành Kế hoạch số 89/KH-UBND ngày 7-6-2021 về việc mỗi xã, thị trấn một năm xây dựng một thôn, tổ dân phố kiểu mẫu; Quyết định số 1089/QĐ-UBND ngày 8-6-2021 ban hành Đề án “Cải tạo vườn hộ, xây dựng vườn mẫu trên địa bàn huyện Hoằng Hóa, giai đoạn 2021-2025”; đồng thời chỉ đạo hợp nhất ban chỉ đạo Kế hoạch 99 và ban chỉ đạo xây dựng NTM cấp huyện và xã, thành lập ban chỉ đạo thực hiện chương trình xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu và phát triển đô thị giai đoạn 2021-2025 do đồng chí bí thư cấp ủy làm trưởng ban, đồng chí chủ tịch UBND làm phó trưởng ban thường trực.

Điều đáng mừng là, các định hướng, mục tiêu, kế hoạch mà địa phương đặt ra trong các kế hoạch, đề án được đánh giá là khá phù hợp với thực tiễn ở cơ sở, không chạy theo thành tích mà đi vào chiều sâu, mang tính bền vững. Trong đó, giai đoạn từ 2021-2025, mỗi xã, thị trấn trong một năm tập trung xây dựng được 1 thôn hoặc 1 tổ dân phố đạt chuẩn kiểu mẫu. Đến năm 2025, toàn huyện có 70% số thôn, tổ dân phố đạt chuẩn thôn, tổ dân phố kiểu mẫu, có 20 xã đạt chuẩn xã NTM nâng cao, 10 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.

Từ sự thống nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của huyện, nhiều xã đã nhanh chóng bắt tay vào thực hiện với nhiều cách làm bài bản, sáng tạo, trực tiếp xây dựng khung kế hoạch chi tiết; bám sát tiến độ để đôn đốc, thực hiện, đặc biệt là vận động đông đảo người dân vào cuộc. Người dân đã thực sự thay đổi ý thức về vai trò chủ thể trong xây dựng thôn kiểu mẫu, vườn mẫu nói riêng, bảo vệ, giữ gìn, nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM nói chung. Nhiều thôn đã tổ chức thực hiện tích cực và có kết quả bước đầu khả quan, như: thôn Hữu Khánh (Hoằng Xuân); thôn Trọng Hậu (Hoằng Quỳ); thôn An Hảo (Hoằng Trạch); thôn Kim Sơn (Hoằng Tiến); thôn Thượng Đại (Hoằng Xuyên)... Một số xã chỉ đạo 2 thôn đăng ký song song cùng phấn đấu đạt chuẩn trong năm 2021, như: xã Hoằng Cát, Hoằng Đức, Hoằng Hà, Hoằng Đạt, Hoằng Thắng, Hoằng Thành, Hoằng Ngọc, Hoằng Yến...

Ở xã Hoằng Đức, việc xây dựng thôn NTM kiểu mẫu được thực hiện dựa trên kế hoạch cụ thể mà địa phương đã ban hành. Trong đó, mục tiêu mà xã đặt ra là 7/7 thôn phải chủ động rà soát, đánh giá hiện trạng, thực trạng của thôn mình, xác định cụ thể nội dung của từng phần việc để làm trước, làm sau với điều kiện, thời gian, giảm tối đa kinh phí trong quá trình xây dựng. Ông Nguyễn Đình Bằng, Chủ tịch UBND xã Hoằng Đức, cho biết: Các tiêu chí đặc trưng của thôn kiểu mẫu là có cổng chào thôn, có công viên mini hoặc khu vui chơi thể dục thể thao tập trung, lồng ghép với khu nhà văn hóa hiện có; tỷ lệ nhà cao tầng đạt khoảng từ 45% trở lên; khuyến khích đường ngõ xóm được mở rộng thêm và nhựa hóa, xây dựng rãnh thoát nước có nắp đậy gắn với cải tạo ao hồ; đường trục chính của thôn được nhựa hóa đạt từ 50% trở lên; vườn hộ đạt tiêu chí vườn mẫu theo quy định... Để thực hiện được các nội dung trên, xã đã lập kế hoạch cụ thể, kiện toàn ban chỉ đạo xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu và phát triển đô thị xã Hoằng Đức cũng như phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên. Xã đăng ký 2 thôn: Phúc Thọ và Nội Tý song hành phấn đấu xây dựng thôn kiểu mẫu trong năm 2021, hoàn thành việc cải tạo vườn hộ, xây dựng vườn mẫu. Cuối năm, trên cơ sở đánh giá kết quả đạt được của từng thôn, ban chỉ đạo của xã sẽ đánh giá và đề xuất cấp trên công nhận thôn đạt chuẩn kiểu mẫu; thôn chưa đạt sẽ tiếp tục chỉ đạo thực hiện vào năm 2022. Đối với các thôn còn lại sẽ lần lượt hoàn thành 14/14 tiêu chí thôn kiểu mẫu trong các năm tiếp theo, phấn đấu đến năm 2025, xã sẽ hoàn thành công tác xây dựng thôn kiểu mẫu và lập hồ sơ đề nghị công nhận xã NTM kiểu mẫu. Để khuyến khích động viên Nhân dân thi đua xây dựng thôn, tổ dân phố kiểu mẫu, xã sẽ có cơ chế hỗ trợ phù hợp với điều kiện kinh tế và nhiệm vụ cụ thể để “kích cầu”, huy động nguồn lực của cộng đồng dân cư để thúc đẩy phong trào kiến thiết công trình hạ tầng, xây dựng vườn mẫu tại địa phương.

Tại xã Hoằng Thái, người dân vô cùng phấn khởi trước sự thay đổi rõ rệt về diện mạo quê nhà khi chính quyền địa phương kêu gọi Nhân dân thực hiện việc mở rộng đường giao thông, đầu tư đồng bộ hệ thống điện chiếu sáng, trồng hoa, cây xanh, rãnh thoát nước có nắp đậy... Hoằng Thái là xã đầu tiên của huyện hoàn thành xong đánh số nhà, tên đường, tên ngõ, xây dựng xong 5 khu thể thao - nhà văn hóa thôn với nguồn vốn xây dựng chủ yếu huy động Nhân dân và con em xa quê đóng góp. Xã mới hoàn thành công trình đài tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ gắn liền với công viên mini ở ngay khu vực trung tâm xã với kiến trúc hiện đại, đẹp mắt. Về xã Hoằng Thái những ngày này, hẳn ai cũng phải trầm trồ, suýt xoa cảnh quan, cơ sở hạ tầng nơi đây chẳng khác gì khu phố sầm uất. Đặc biệt, Nhân dân ở thôn 2 – thôn được lựa chọn phấn đấu hoàn thành thôn kiểu mẫu trong năm 2021 cũng vô cùng phấn khởi khi ao làng trước đây tù đọng, ô nhiễm, nay đã được cải tạo kè đá, bó vỉa, kê ghế đá, trồng cây xanh... tạo thêm một không gian công cộng để người dân có điểm dừng chân nghỉ ngơi, ngắm cảnh.

Hướng đến đô thị hóa nông thôn

Có lẽ không quá để nói rằng chưa bao giờ huyện Hoằng Hóa có sức vươn mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực, tạo điều kiện thuận lợi cho đời sống và phát triển kinh tế của người dân như hiện nay. Song song với công tác đầu tư hạ tầng kỹ thuật, nhất là các tuyến đường giao thông trên địa bàn huyện, công tác chỉnh trang cảnh quan, đảm bảo vệ sinh môi trường, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ huyện đến xã, thôn đã tạo nên một phong trào rộng khắp với sự hưởng ứng tích cực của đội ngũ cán bộ, công chức huyện, xã và đông đảo các tầng lớp Nhân dân, doanh nghiệp, các cơ quan, đơn vị, trường học trong huyện tích cực tham gia, dần tạo nên diện mạo mới theo hướng “sáng, xanh, sạch, đẹp”, góp phần đưa huyện NTM bước sang giai đoạn xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu và đô thị hóa nông thôn.

Từ tháng 9-2019 đến 9-2021, công tác chỉnh trang cảnh quan, đảm bảo vệ sinh môi trường đã huy động được tổng kinh phí hơn 162,821 tỷ đồng (ngân sách huyện 0,7 tỷ đồng; ngân sách xã 119,359 tỷ đồng; nguồn huy động xã hội hóa 42,747 tỷ đồng). Từ nguồn vốn trên, công tác chỉnh trang cảnh quan được thực hiện một cách đồng bộ khi xây dựng được 531,24 km đường điện chiếu sáng; lát mới 46.848,8m2 vỉa hè trong khu dân cư cũ và mới; trồng được 200,8 km đường hoa, viền cây; 65.292 cây bóng mát; 246.338,8m2 tường rào được quét vôi ve. Về đảm bảo vệ sinh môi trường, người dân đã mua mới 8.944 thùng đựng rác; làm mới được 154,4 km rãnh thoát nước qua khu dân cư có tấm đan; giải phóng, san ủi hành lang lòng, lề đường được 322,2 km; 100% số xã, thị trấn tổ chức thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải; việc cắt xén cây, cỏ, thu gom rác thải trên các tuyến đê, đường giao thông, kênh mương ngoài khu dân cư được thực hiện 2 tháng/lần...

Những phần việc, công trình hoàn thành nêu trên là nền tảng vững chắc để huyện Hoằng Hóa tiếp tục xây dựng, hoàn thiện cơ sở hạ tầng, chỉnh trang cảnh quan, bảo vệ môi trường, hướng đến đô thị hóa nông thôn.

Kế hoạch số 89/KH-UBND về việc mỗi xã, thị trấn một năm xây dựng một thôn, tổ dân phố kiểu mẫu, giai đoạn 2021-2025 ban hành trong thời điểm cả nước, cả tỉnh đang nỗ lực tập trung cho công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19. Ở thời điểm hiện tại, cấp ủy, chính quyền huyện Hoằng Hóa đang nỗ lực thực hiện “mục tiêu kép”, trong đó ưu tiên trên hết và trước hết là công tác phòng, chống dịch COVID-19 hiệu quả, bảo vệ sức khỏe và tính mạng của người dân. Đồng thời linh hoạt, sáng tạo, không máy móc, cứng nhắc, tùy từng thời điểm, từng nơi, từng địa phương, địa bàn để thực hiện phù hợp các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, trong đó có chương trình xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu.

Đối với việc xây dựng thôn, tổ dân phố kiểu mẫu, huyện yêu cầu đặt ra là phải đạt hiệu quả thực chất, đặt lợi ích của người dân, của cộng đồng lên trước nhằm đảm bảo cho sự phát triển liên tục và bền vững, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân, đảm bảo sự phát triển theo hướng đô thị bền vững, có sản xuất phát triển, hạ tầng kinh tế - xã hội theo hướng hiện đại; môi trường “sáng, xanh, sạch, đẹp”; bản sắc văn hóa truyền thống được gìn giữ và phát huy; an ninh chính trị - trật tự an toàn xã hội được đảm bảo; hệ thống chính trị cấp xã, thôn vững mạnh, Nhân dân đồng tình ủng hộ và hài lòng.

Việc huy động và sử dụng nguồn lực được chỉ đạo thực hiện theo phương châm “huy động sức dân để lo cho dân”, “Đảng lãnh đạo, Nhà nước, đoàn thể hỗ trợ; cán bộ hướng dẫn, giúp đỡ Nhân dân thực hiện”. Việc huy động và sử dụng nguồn lực đóng góp của Nhân dân phải thực hiện theo Pháp lệnh về dân chủ ở xã, phường, thị trấn và các quy định khác có liên quan.

Huyện sẽ tiếp tục chỉ đạo xây dựng và hoàn thiện cơ sở hạ tầng tại các khu dân cư, các công trình nhà văn hóa, sân thể thao, công viên mini, ao, hồ, đường trục chính, đường ngõ xóm, điện chiếu sáng công cộng trên các tuyến đường, rãnh thoát nước khu dân cư, cổng chào, di tích, đường trục chính nội đồng, kênh mương nội đồng... Đối với những thôn đã có công trình đạt chuẩn thì tiếp tục nâng cấp, chỉnh trang, bổ sung trang thiết bị; đối với nơi chưa có đủ công trình hoặc có công trình nhưng chưa đạt chuẩn thì thực hiện xây mới theo hướng “mở và thân thiện”, hạn chế xây bao quanh, khóa cổng, khuyến khích trồng cây làm hàng rào, cây leo tường rào, cây làm băng, diềm, cây bóng mát.

Đối với đường giao thông cần tiếp tục vận động Nhân dân hiến đất mở rộng đường để đạt chuẩn và trên chuẩn, trường hợp quá khó khăn không mở rộng được toàn tuyến thì mở rộng một số tuyến, điểm để quay đầu xe, tránh xe ô tô; khuyến khích thảm nhựa mặt đường. Những nơi có ao, hồ khuyến khích chỉnh trang để làm công viên mini, khuyến khích tăng quỹ đất trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất để làm nơi sinh hoạt công cộng. Vận động, hướng dẫn Nhân dân xây dựng mới, cải tạo nhà ở, cổng, tường rào, khu chăn nuôi theo hướng “nhà đẹp, vườn sạch, vườn mẫu”.

Với kinh nghiệm, sự chuẩn bị kế hoạch bài bản, phát huy tinh thần đoàn kết trong cộng đồng dân cư và huy động được sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, tin tưởng rằng thôn, tổ dân phố kiểu mẫu sẽ là tiền đề vững chắc để tạo đà hướng đến đô thị nông thôn, đáp ứng sự tin tưởng, kỳ vọng của Nhân dân, đưa làng quê Hoằng Hóa trở thành những không gian đáng sống.

Việt Hương