Những cơ chế, chính sách góp phần phát triển kinh tế - xã hội

Để thực hiện các mục tiêu, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, cùng với các chính sách do Trung ương ban hành, tỉnh đã ban hành các chính sách kinh tế; các chế độ, chính sách thuộc lĩnh vực văn hóa – xã hội. Hiện nay, tổng số cơ chế, chính sách do tỉnh ban hành đang còn hiệu lực thi hành 59 cơ chế, chính sách thuộc tất cả các lĩnh vực kinh tế, văn hóa - xã hội.

Nuôi tôm công nghiệp ở xã Nga Thủy (Nga Sơn).

Các chính sách được ban hành, triển khai thực hiện trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2016–2020 ở tất cả các lĩnh vực kinh tế, văn hóa - xã hội đã khuyến khích các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân tham gia, hưởng ứng và ủng hộ. Các chính sách, như: hỗ trợ dự án trồng cây lâu năm không quá 5 triệu đồng/hộ nghèo, không thấp hơn 3,5 triệu đồng/hộ nghèo; dự án trồng cây ngắn ngày không quá 3 triệu đồng/hộ nghèo, không thấp hơn 2,1 triệu đồng/hộ nghèo. Dự án chăn nuôi gia súc, mức hỗ trợ theo từng loại gia súc, hỗ trợ chuồng trại, thức ăn chăn nuôi, vắc-xin tiêm phòng...; dự án chăn nuôi gia cầm, không quá 5 triệu đồng/hộ nghèo, không thấp hơn 3,5 triệu đồng/hộ nghèo. Dự án lâm nghiệp, không quá 10 triệu đồng/hộ nghèo và không thấp hơn 7 triệu đồng/hộ nghèo. Dự án ngư nghiệp, hỗ trợ tối đa 50% kinh phí làm mới hoặc nâng cấp hầm bảo quản sản phẩm khai thác hải sản bằng vật liệu mới Polyurethan (PU), nhưng không quá 125 triệu đồng/hầm bảo quản. Dự án nuôi trồng thủy sản, hỗ trợ giống, thức ăn... không quá 10 triệu đồng/hộ nghèo, không thấp hơn 7 triệu đồng/hộ nghèo; hỗ trợ cải tạo diện tích nuôi trồng thủy sản không quá 1,5 triệu đồng/hộ nghèo, không thấp hơn 1,05 triệu đồng/hộ nghèo... Hỗ trợ mô hình phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế và nhân rộng mô hình giảm nghèo, như: cấp tỉnh không quá 400 triệu đồng/mô hình; cấp huyện, xã không quá 300 triệu đồng/mô hình... Hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế trên địa bàn huyện nghèo, tổng vốn sự nghiệp được Trung ương phân bổ thực hiện là 246,338 tỷ đồng và đã thực hiện hỗ trợ khoán, chăm sóc, bảo vệ 667.027 ha rừng; hỗ trợ mua 3.939.318 liều vắc-xin tiêm phòng các bệnh lở mồm long móng, tụ huyết trùng, dịch tả, tai xanh, cúm gia cầm tại các huyện nghèo. Đồng thời, các địa phương đã triển khai thực hiện 265 dự án phát triển sản xuất; trong đó, 193 dự án chăn nuôi, 57 dự án trồng trọt, 7 dự án thủy sản, 4 dự án lâm nghiệp và 4 dự án phát triển ngành nghề, với 41.900 hộ được hỗ trợ (các đơn vị cấp tỉnh thực hiện 21 mô hình phát triển sản xuất; trong đó, 19 dự án chăn nuôi, 1 mô hình trồng trọt, 1 mô hình lâm nghiệp, với hơn 1.647 hộ tham gia, hưởng lợi; tổ chức 26 lớp tập huấn kiến thức phát triển sản xuất cho 1.922 cán bộ cấp huyện/xã, trưởng thôn/bản thuộc 7 huyện nghèo; tổ chức học tập kinh nghiệm chỉ đạo, điều hành và phát triển sản xuất cho cán bộ cấp tỉnh, huyện, xã và người dân tại các tỉnh Quảng Bình, Hà Tĩnh); kinh phí thực hiện là 568,725 triệu đồng. Hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế tại các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển, tổng vốn sự nghiệp được Trung ương phân bổ thực hiện là 34,5 tỷ đồng. Đã hỗ trợ 9.832 hộ gia đình tham gia thực hiện 107 mô hình, dự án (72 mô hình chăn nuôi, 29 mô hình trồng trọt, 5 mô hình thủy sản, 1 mô hình phát triển ngành nghề và dịch vụ); hỗ trợ 326 con bò, 218.465 con gà, 114 chuồng trại, 3.505 cây giống lâu năm, vật tư sản xuất, thức ăn chăn nuôi, vắc-xin, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, tập huấn... Tổng kinh phí thực hiện nhân rộng mô hình giảm nghèo địa bàn các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển, giai đoạn 2017-2020 là 8,077 tỷ đồng; trong đó, vốn ngân sách Trung ương 5,1 tỷ đồng, vốn đối ứng các hộ tham gia mô hình 2,977 tỷ đồng. Có 617 hộ tham gia; trong đó, có 362 hộ nghèo, 190 hộ cận nghèo, 65 hộ mới thoát nghèo, 216 hộ có chủ hộ là nữ. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh đang triển khai 17 mô hình giảm nghèo tại các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo (có 15 mô hình chăn nuôi, 1 mô hình làm ô kết tinh phơi muối trong sản xuất muối phơi cát ở xã Hải Lộc và 1 mô hình trồng cây ăn quả ở xã Đa Lộc, huyện Hậu Lộc).

Theo tổng hợp, đánh giá của Sở Tài chính, qua thực hiện các chính sách về kinh tế, cơ bản đã đạt được mục tiêu đề ra, phát huy được hiệu quả của chính sách; khuyến khích các doanh nghiệp tham gia đầu tư ở một số ngành, lĩnh vực (sản xuất giống cây trồng, vật nuôi; sản xuất rau an toàn; thâm canh lúa năng suất, chất lượng, hiệu quả cao; đầu tư vào Khu Kinh tế Nghi Sơn...), đời sống của Nhân dân các vùng được thụ hưởng chính sách tăng lên rõ rệt. Các chính sách về lĩnh vực văn hóa - xã hội đã thực sự đi vào cuộc sống, góp phần quan trọng trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; đồng thời, góp phần thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân. Các chính sách về giáo dục - đào tạo đã khuyến khích, động viên, khích lệ và tạo được sự chuyển biến tích cực về chất lượng trong các cơ sở giáo dục. Đặc biệt, có những chính sách, chế độ đã động viên, thu hút được đội ngũ cán bộ, nhà giáo có tâm huyết, công tác gắn bó lâu dài tại các vùng đặc biệt khó khăn trong tỉnh. Các chính sách về y tế, văn hóa, thể thao đã kịp thời điều chỉnh, giải quyết những khó khăn, vướng mắc, những bất cập trong khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe ban đầu cho Nhân dân; các hoạt động văn hóa, thể thao đạt nhiều thành tích quan trọng, nhiều vận động viên thể dục, thể thao của tỉnh tham gia các giải thi đấu trong tỉnh, các giải thi đấu quốc gia, khu vực và thế giới đã đạt nhiều thành tích cao. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện chính sách vẫn còn tồn tại một số bất cập, như: công tác tuyên truyền đến người dân, nhất là những hộ dân trực tiếp thụ hưởng chính sách chưa được cụ thể, nhiều hộ dân chưa hiểu được chính sách, chưa nắm hết được tính ưu việt của chính sách và quyền lợi của mình khi thực hiện chính sách nên việc hưởng ứng cũng như huy động nguồn vốn từ các tổ chức, các hộ dân còn hạn chế. Việc triển khai thực hiện các chính sách của một số địa phương còn chưa kịp thời, chưa đồng bộ, dẫn đến kinh phí thực hiện của nhiều chính sách chưa thực hiện hết trong năm kế hoạch, một số nội dung của chính sách chưa được thực hiện. Bên cạnh đó, sau một thời gian thực hiện đã có một số chính sách không đáp ứng được yêu cầu thực tế, một số nội dung không còn phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội, một số nội dung Trung ương đã ban hành văn bản sửa đổi, bổ sung dẫn đến những bất cập trong quá trình tổ chức thực hiện các chính sách ở địa phương.

Đại diện lãnh đạo Sở Tài chính cho biết: Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, sở đã rà soát, đánh giá lại các cơ chế, chính sách đã ban hành giai đoạn 2016 - 2020. Trong đó, chú trọng việc rà soát các chính sách kinh tế, chính sách thuộc lĩnh vực văn hóa – xã hội; cơ chế thuộc lĩnh vực quản lý hành chính do HĐND, UBND tỉnh ban hành đang còn hiệu lực thi hành và hết hiệu lực thi hành đến năm 2020. Qua đó, sở tham mưu cho UBND tỉnh trình HĐND tỉnh nhằm duy trì các cơ chế, chính sách đang còn phù hợp và các chính sách có tác động tốt tới lĩnh vực kinh tế, đời sống văn hóa - xã hội. Bãi bỏ cơ chế, chính sách không còn phù hợp để dành nguồn vốn thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội trong quá trình thực hiện tái cơ cấu kinh tế của tỉnh. Đồng thời, sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh các cơ chế, chính sách cho phù hợp với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; đồng thời, phù hợp với quy định mới của Trung ương.

Bài và ảnh: Xuân Cường