Mường Lát chủ động bảo đảm an toàn công trình thủy lợi phục vụ sản xuất và dân sinh

Đến tháng 10-2022, huyện Mường Lát có 120 công trình thủy lợi vừa và nhỏ, phục vụ tưới cho khoảng 1.200 ha/vụ. Trong số các công trình thủy lợi kể trên có 2 hệ thống công trình do Công ty TNHH MTV Sông Chu - Chi nhánh Mường Lát quản lý, khai thác, phục vụ nước tưới cho 91 ha cây trồng và cấp nước sinh hoạt cho người dân trong vùng.

Công nhân Công ty TNHH MTV Sông Chu - Chi nhánh Mường Lát vận hành hệ thống thủy lợi - thủy điện Tén Tằn.

Trong đó, công trình kênh và đường ống Pom Puôi từ bản Hạ Sơn, xã Pù Nhi về thị trấn Mường Lát có tổng chiều dài 5 km, dẫn nước tưới cho 31 ha và cấp nước sinh hoạt cho người dân trong vùng. Công trình kênh và đường ống Pom Puôi đã hoàn thành sửa chữa từ đầu năm 2020, hiện đã và đang phát huy hiệu quả phục vụ sản xuất và dân sinh. Đối với hệ thống thủy lợi - thủy điện Tén Tằn, kênh chính dài gần 8 km dẫn nước tưới cho gần 60 ha cây trồng của thị trấn Mường Lát và các xã Tam Chung, Pù Nhi. Hiện nay đập chính hệ thống thủy lợi - thủy điện Tén Tằn đã bị hư hỏng, thân đập đã bị bào mòn bê tông, đứt thép, có nguy cơ mất an toàn...

Do đặc điểm hầu hết các hạng mục công trình nằm cheo leo trên sườn đồi nên hàng năm vào mùa mưa lũ, gây sạt lở, bồi lấp, ách tắc dòng chảy các kênh. Các đập dâng nằm trên suối, trong mùa mưa, đất đá từ đầu nguồn đổ về bồi lấp phía thượng lưu, gây ách tắc cống lấy nước và kênh dẫn, công tác phục vụ nước cho sản xuất, sinh hoạt và phát điện gặp nhiều khó khăn.

Các tháng vừa qua, Công ty TNHH MTV Sông Chu - Chi nhánh Mường Lát đã triển khai phương án phòng, chống lụt, bão theo phương châm “4 tại chỗ” đối với từng hệ thống thủy lợi. Tổ chức kiểm tra, duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa, bảo đảm các công trình an toàn; phân công nhiệm vụ cho từng kỹ sư, công nhân kỹ thuật thay ca thường trực tại đầu mối hệ thống thủy lợi để giải quyết các sự cố. Phát động cán bộ, kỹ sư, công nhân thực hiện tốt mục tiêu trong mùa mưa, bão vận hành kịp thời phục vụ sản xuất và dân sinh.

Trong số 118 công trình do địa phương quản lý, hiện có 60 công trình đã được đầu tư xây dựng kiên cố, cơ bản phát huy hiệu quả theo thiết kế. Các công trình còn lại do Nhân dân tự làm đập, kênh... bằng đất nên công trình xuống cấp nghiêm trọng, thường xuyên sạt lở, hư hỏng, không phát huy được hiệu quả phục vụ sản xuất, dân sinh.

Huyện Mường Lát xác định ngoài phát huy nội lực, hàng năm, huyện, xã đã phát động toàn dân làm thủy lợi nội đồng, nạo vét, khơi thông dòng chảy các tuyến kênh mương, sửa chữa những hư hỏng nhỏ của công trình, khắc phục tạm thời các công trình thủy lợi bị xuống cấp, hư hỏng. Về lâu dài, các cấp, các ngành chức năng trong huyện cần quan tâm đến tính đặc thù về địa hình (độ dốc lớn không đồng đều, ruộng bậc thang), tập quán, phương thức canh tác, rà soát, thành lập các HTX dịch vụ thủy lợi hoặc tổ dịch vụ nước tưới đúng nhiệm vụ và quyền hạn theo nghị định của Chính phủ và Pháp lệnh Khai thác và Bảo vệ công trình thủy lợi, không chỉ là hình thức hợp tác của những người cùng hưởng lợi từ công trình thủy lợi, làm nhiệm vụ bảo vệ, khai thác công trình phục vụ sản xuất, dân sinh trên địa bàn có hiệu quả mà còn đảm bảo cho công trình thủy lợi, nhất là ở cấp xã, thôn có chủ quản lý thực sự. UBND tỉnh đã có chủ trương thanh lý hệ thống thủy lợi - thủy điện Tén Tằn, đồng ý cho Công ty CP Thủy điện Mường Lát hoàn thiện các thủ tục đầu tư xây dựng, nâng cấp công trình nhằm phát huy hiệu quả phục vụ sản xuất và dân sinh. Đối với các công trình thủy lợi do địa phương quản lý, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND huyện Mường Lát đã và đang tiến hành rà soát, đề xuất giải pháp phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác công trình, bảo đảm công trình an toàn phục vụ sản xuất và dân sinh trong vùng.

Ngoài ra, Nhân dân huyện Mường Lát tiếp tục trồng và bảo vệ rừng trên địa bàn, nhất là rừng phòng hộ đầu nguồn, bảo đảm cân bằng sinh thái, tạo nguồn sinh thủy, giữ được nguồn nước cho các công trình thủy lợi phục vụ sản xuất và dân sinh.

Bài và ảnh: Thùy Dương