Đồng hành đưa sản vật địa phương thành sản phẩm OCOP

Nhiều sản vật địa phương, sản phẩm đặc trưng vùng miền trên địa bàn tỉnh có chất lượng tốt, nhưng chủ thể sản xuất chưa biết cách hoàn thiện các tiêu chí theo yêu cầu của Chương trình OCOP. Sau khi được định hướng, giúp đỡ, nhiều sản phẩm đã được công nhận sản phẩm OCOP cấp tỉnh.

Sản phẩm nem xã Nga Liên đang được hướng dẫn làm thủ tục hồ sơ đề nghị công nhận sản phẩm OCOP.

Nhận thấy sản phẩm thịt lợn an toàn Xuân Hiếu của huyện Nông Cống có chất lượng tốt, duy trì sản phẩm liên tục, nên Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới tỉnh đã đồng hành giúp đỡ. Đây là sản phẩm từ mô hình chăn nuôi hiện đại bậc nhất trên địa bàn tỉnh theo hướng an toàn sinh học của một doanh nghiệp tại xã Hoàng Giang. Áp dụng tiêu chuẩn chăn nuôi VietGAPH từ nhiều năm nay, các khâu lựa chọn thức ăn đầu vào, con giống, giết mổ được kiểm soát chặt chẽ và tổ chức thành khâu khép kín. Sản phẩm thịt lợn ở đây được Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm và thủy sản tỉnh Thanh Hóa lấy mẫu xét nghiệm định kỳ và kết luận đạt các tiêu chuẩn theo quy định. Mỗi tháng, phía doanh nghiệp xuất ra thị trường khoảng 30 tấn lợn thương phẩm, duy trì được sản phẩm thịt bảo đảm các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm. Sản phẩm được đánh giá cao là vậy, nhưng còn thiếu quá nhiều yếu tố để được công nhận là sản phẩm OCOP cấp tỉnh. Do vậy, hơn 1 năm qua, các cán bộ phụ trách mảng OCOP của Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới tỉnh đã nhiều lần vào tận cơ sở sản xuất để hướng dẫn địa phương và doanh nghiệp hoàn thiện tem nhãn, hình thức đóng gói cho sản phẩm và hoàn thiện nhiều tiêu chuẩn chất lượng khác. Đến đợt thẩm định, xét duyệt sản phẩm cấp tỉnh lần thứ nhất năm 2022 vừa qua, sản phẩm đã được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh, với tên thương mại “Thịt lợn an toàn Xuân Hiếu”.

Năm 2020, huyện Nga Sơn đề xuất xét, công nhận đạt chuẩn OCOP cho sản phẩm “mắm tôm Bạch Câu” của xã Nga Bạch. Qua kiểm tra của các cán bộ bộ phận OCOP của Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới tỉnh, xét đây là sản phẩm truyền thống chất lượng tốt, nhưng hồ sơ chưa đáp ứng yêu cầu, sản phẩm được đựng trong chai nhựa, chưa được các cơ quan kiểm định xác nhận về chất lượng. Từ đó, các cán bộ chuyên môn đã nhiều lần về địa phương hướng dẫn chủ cơ sở sản xuất hoàn thiện tem nhãn, thay chai đựng bằng thủy tinh, đăng ký các tiêu chí về quản lý chất lượng và chuẩn hóa quy trình sản xuất. Khi được xét thẩm định, sản phẩm đã được UBND tỉnh công nhận là sản phẩm OCOP. Tương tự, có rất nhiều sản phẩm đặc trưng của các địa phương, thậm chí là ở miền núi cao đã được công nhận đạt chuẩn OCOP với sự hỗ trợ và hướng dẫn từ Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới tỉnh. Trong số đó phải kể đến sản phẩm “Măng chua Piềng Cú” của xã Phú Nghiêm (Quan Hóa), do việc sản xuất tự phát nên đã được định hướng hoàn thiện cơ cấu HTX. Sản phẩm “Măng khô Nang Non” của thị trấn Sơn Lư (Quan Sơn) cũng mới được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao sau khi được định hướng hoàn thiện tem nhãn, bao bì và đặt tên sản phẩm phù hợp.

Theo ông Bùi Công Anh, Phó Chánh Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới tỉnh, từ nhiều tháng nay, các cán bộ phụ trách mảng OCOP đã chủ động về các huyện rà soát để phát hiện những sản phẩm địa phương có tiềm năng, sau đó đến tư vấn và định hướng cho địa phương, các chủ thể sản xuất. Từ sau Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022 đến nay, toàn tỉnh có hơn 50 sản phẩm được định hướng xét chọn sản phẩm OCOP, trong đó có hơn một nửa do Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới tỉnh hỗ trợ hoàn thiện các khâu liên quan.

Cũng theo ông Bùi Công Anh, trên thực tế, có nhiều sản vật địa phương có chất lượng tốt nhưng không có tên cụ thể, thiếu các chứng nhận của các cơ quan, tổ chức về an toàn thực phẩm, đã được văn phòng tư vấn hoàn thiện. Gần đây có thể kể đến sản phẩm cơm lam ở xã Cẩm Lương (Cẩm Thủy), măng muối chua của xã Thanh Hòa (Như Xuân), hiện đã hoàn thiện hồ sơ, đang chờ xét duyệt.

Ở cấp huyện, nhiều địa phương cũng khá tích cực đôn đốc các xã, khảo sát để động viên và định hướng cho các chủ cơ sở sản xuất tham gia Chương trình OCOP. Những ngày đầu tháng 8 này, các cán bộ Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Nga Sơn đang về các xã giúp các chủ thể hoàn thiện hồ sơ gửi xét công nhận sản phẩm OCOP cho nem Hói Đào xã Nga Liên, giò chả Tâm Thạnh xã Nga Giáp và dưa hấu xã Nga Yên.

Ngoài hỗ trợ trực tiếp qua tư vấn, hướng dẫn thì các thủ thể sản xuất sản phẩm OCOP trên địa bàn tỉnh hiện nay đang được kích cầu bởi chính sách khuyến khích theo Nghị quyết số 185/NQ-HĐND của HĐND tỉnh Thanh Hóa ban hành tháng 12–2021 về chính sách phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, giai đoạn 2022 – 2025. Theo đó, mỗi sản phẩm địa phương sau khi được công nhận đạt chuẩn OCOP, chủ thể sản xuất sẽ được hỗ trợ 75 triệu đồng cho công tác tuyên truyền, quảng bá, xây dựng thương hiệu, chi phí thiết kế và mua bao bì nhãn mác. Đồng thời, khen thưởng 1 lần với mức 20 triệu đồng cho một sản phẩm OCOP 3 sao, 40 triệu đồng/sản phẩm 4 sao và 80 triệu đồng cho sản phẩm OCOP 5 sao.

Bài và ảnh: Lê Đồng