Giữ màu xanh đại ngàn

Thanh Hóa đang vào cao điểm mùa nắng nóng diện rộng, tiềm ẩn nguy cơ cháy rừng rất cao. Để giữ màu xanh đại ngàn, các cấp, các ngành chức năng, chủ rừng đã triển khai thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp bảo vệ rừng (BVR) gắn với phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR).

Kiểm tra công tác phòng cháy, chữa cháy rừng tại huyện Thạch Thành.

Theo rà soát của Chi cục Kiểm lâm, hiện nay Thanh Hóa có trên 48.585ha rừng có nguy cơ cháy rất cao. Ngoài nguyên nhân khách quan như thời tiết, cháy lan từ Lào sang (khu vực huyện Mường Lát là chủ yếu), yếu tố chủ quan do con người tác động cũng gây nhiều khó khăn cho công tác PCCCR. Trong đó, với gần 10.000ha rừng thông, tập trung chủ yếu ở thị xã Nghi Sơn, TP Thanh Hóa và các huyện: Thạch Thành, Như Thanh, Hà Trung, Hậu Lộc... Riêng 5.000ha rừng thông do các chủ rừng Nhà nước quản lý đã được quan tâm phát dọn thực bì và đốt cháy tr­ước dưới tán rừng thông để giảm vật liệu cháy. Gần 5.000ha còn lại do UBND các xã quản lý, lớp thảm thực bì, cành khô, lá rụng d­­­ưới tán rừng dầy. Ngoài ra, do lá thông rụng phân hủy chậm dẫn đến thảm thực bì dầy, lượng nước trong lá thông ít, thân cây lại có dầu kết hợp với ràng ràng, sim mua, lau lách nếu ng­­­ười dân dùng lửa bất cẩn, mùa nắng nóng cháy rừng sẽ xảy ra bất kỳ lúc nào...

Để giữ màu xanh cho những cánh rừng, các cấp, các ngành chức năng, chủ rừng đã triển khai thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp PCCCR. Trong đó, các hạt kiểm lâm đã phối hợp với chủ rừng, lực lượng chức năng các huyện chủ động xử lý vật liệu cháy dưới tán rừng thông bằng biện pháp đốt trước có điều khiển, nhằm hạn chế nguy cơ gây cháy rừng.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch UBND tỉnh về BVR, PCCCR, các đoàn công tác của tỉnh đã kiểm tra công tác PCCCR tại các huyện trọng điểm, có nguy cơ cháy rừng cao, kịp thời chấn chỉnh, tháo gỡ những tồn tại, khó khăn, vướng mắc trong quá trình chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác BVR tại cơ sở. Tăng cường tuyên truyền phổ biến pháp luật về BVR, PCCCR; rà soát các khu vực có nguy cơ cháy rừng cao và quản lý chặt chẽ các nguyên nhân gây cháy rừng. Các địa phương, chủ rừng thường xuyên tổ chức tuần tra canh gác lửa rừng tại 53 điểm trực canh gác lửa rừng ở các khu rừng trọng điểm cháy khi dự báo cấp cháy rừng từ cấp III trở lên. Kịp thông báo tình hình thời tiết, cấp cháy rừng đến các địa phương, đơn vị để chủ động bố trí lực lượng, dụng cụ, phương tiện theo phương châm “4 tại chỗ” chữa cháy rừng. Chi cục Kiểm lâm đã lắp đặt 11 trạm camera có độ phân giải cao dùng để chụp ảnh các khu rừng đáp ứng yêu cầu tự động phát hiện sớm các đám cháy rừng. Thu nhận hình ảnh liên tục kết hợp với bộ công cụ hỗ trợ chuyển đổi tín hiệu từ camera đến các thiết bị di động và máy tính nhằm quan sát, phát hiện sớm lửa rừng. Dưới sự điều phối của Chi cục Kiểm lâm qua một trang web, cán bộ kiểm lâm và chủ rừng sử dụng máy tính hoặc điện thoại di động để truy cập dữ liệu hình ảnh các khu rừng trên máy chủ. Khi có cháy rừng xảy ra hình ảnh đám cháy sẽ được truyền tải đến các thiết bị di động hoặc máy tính của người dùng, từ đó kịp thời phát hiện sớm đám cháy, xác định được vị trí, quy mô đám cháy để có biện pháp huy động lực lượng, phương tiện chữa cháy rừng hiệu quả.

Huyện Thạch Thành có 24.888,11ha rừng, trong đó có 12.083,21ha rừng tự nhiên, còn lại là rừng trồng. Thạch Thành là huyện nằm trong vùng trọng điểm cháy rừng của tỉnh Thanh Hóa, có diện tích rừng trồng lớn, đặc biệt là diện tích rừng thông... Đây là những khu vực vào mùa nắng nóng nguy cơ xảy ra cháy rừng rất cao do sơ suất của người dân khi đốt xử lý thực bì để trồng rừng, làm nương rẫy, đốt lá mía sau thu hoạch gần rừng, đốt ong lấy mật, sử dụng lửa bừa bãi rất dễ xảy ra cháy rừng.

Kiểm lâm viên Hạt Kiểm lâm Thạch Thành phát dọn thực bì dưới tán rừng thông (tại xã Thành Long) làm giảm nguy cơ cháy rừng mùa nắng nóng.

Hạt Kiểm lâm huyện Thạch Thành đã tham mưu cho chính quyền các cấp trên địa bàn xây dựng và triển khai có hiệu quả phương án BVR, PCCCR. Thường xuyên tổ chức tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về PCCCR; vận động Nhân dân thực hiện nghiêm túc các quy định về PCCCR; cam kết không sử dụng lửa bừa bãi trong sản xuất, sinh hoạt gây cháy rừng; có trách nhiệm tham gia chữa cháy rừng khi được huy động. Xác định vùng trọng điểm và các nguyên nhân dễ xảy ra cháy rừng, như các khu rừng trên địa bàn các xã Thành Long, Ngọc Trạo, Thạch Cẩm, Thành An,... triển khai giải pháp cụ thể quản lý nguyên nhân gây cháy rừng. Trong đó, nổi bật là thường xuyên tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao nhận thức cho người dân chủ động bảo vệ và phát triển rừng hiệu quả, bền vững; chỉ đạo các hộ dân thường xuyên phát dọn thực bì, tu sửa các đường băng cản lửa, làm giảm vật liệu cháy dưới tán rừng; làm mới đường băng cản lửa kết hợp với đường tuần tra BVR; diễn tập thực binh chữa cháy rừng cho các tổ, đội PCCCR tại cơ sở; quản lý chặt chẽ nguồn lửa đem vào rừng. Tổ chức lực lượng tuần tra, canh gác, kịp thời phát hiện các điểm cháy trong và ven rừng, thông báo, báo động cho lực lượng PCCCR tại chỗ để dập tắt các đám cháy không để cháy lớn xảy ra. Chuẩn bị sẵn sàng gắn với sử dụng hiệu quả lực lượng, phương tiện, dụng cụ, hậu cần, tại chỗ khi có tình huống cháy rừng xảy ra. Huy động lực lượng của các cơ quan, lực lượng tại chỗ, lực lượng địa phương để chữa cháy rừng là chính, các địa phương khác chi viện khi có sự điều động của Chủ tịch UBND huyện hoặc Trưởng Ban Chỉ đạo thực hiện Chương trình phát triển Lâm nghiệp bền vững huyện.

Trong gần 5 tháng đầu năm 2025, Hạt Kiểm lâm huyện Thạch Thành đã chủ động phối hợp với Ban Quản lý rừng phòng hộ Thạch Thành, chính quyền địa phương thực hiện việc tu sửa, bảo dưỡng 8,4km đường băng trắng cản lửa kết hợp đường tuần tra BVR, PCCCR. Hướng dẫn, chỉ đạo các hộ nhận khoán trên địa bàn phát dọn thực bì làm giảm vật liệu cháy dưới tán rừng được gần 50ha. Đến đầu tháng 5/2025, toàn bộ diện tích rừng hiện có của huyện Thạch Thành được bảo vệ an toàn. An ninh rừng được giữ vững theo hướng bền vững.

Ngay từ đầu mùa nắng nóng, Chi cục Kiểm lâm đã và đang quyết liệt chỉ đạo các hạt kiểm lâm phối hợp với các đơn vị liên quan, chủ rừng nhà nước và địa phương thực hiện đồng bộ các giải pháp chủ động PCCCR; tập huấn, huấn luyện nghiệp vụ PCCCR, tổ chức diễn tập thực hành thành thạo các nội dung chữa cháy rừng theo phương án đã lập để khi xảy ra cháy rừng các địa phương, chủ rừng sẽ chủ động chữa cháy kịp thời, hiệu quả theo phương châm “4 tại chỗ”. Trong đó, đặc biệt chú trọng làm giảm vật liệu cháy dưới tán rừng, hạn chế thấp nhất nguy cơ xảy ra cháy rừng.

“Từ chi cục kiểm lâm đến các hạt kiểm lâm thực hiện chế độ thường trực PCCCR 24/24 giờ trong ngày, đồng thời phối hợp với chính quyền địa phương kiểm tra các khu rừng trọng điểm, kiểm soát các nguyên nhân gây cháy rừng; tuyên truyền phổ biến pháp luật về BVR, PCCCR đến người dân. Thông báo hàng ngày về tình hình thời tiết, cấp cháy rừng đến các địa phương, đơn vị để chủ động bố trí lực lượng, dụng cụ, phương tiện chữa cháy khi có cháy rừng xảy ra. Thường xuyên tổ chức tuần tra canh gác lửa rừng và trực PCCCR trên hệ thống Camera quan sát lửa rừng và tại các điểm trực gác lửa rừng ở các khu rừng trọng điểm cháy. Gần 5 tháng đầu năm 2025, các hạt kiểm lâm đã phối hợp với chủ rừng, lực lượng chức năng các huyện xử lý vật liệu cháy dưới tán rừng thông bằng biện pháp đốt trước có điều khiển được 454ha; làm giảm vật liệu cháy dưới tán rừng 331ha. Làm mới và tu sửa trên 33km đường băng cản lửa phục vụ công tác PCCCR. Hiện nay toàn bộ diện tích rừng trên địa bàn toàn tỉnh được bảo vệ an toàn, an ninh rừng được giữ vững ổn định. Qua kiểm tra đánh giá Chi cục Kiểm lâm, sau khi đốt trước đã làm giảm từ 70 - 85% vật liệu cháy, từ đó giảm nguy cơ cháy trong mùa nắng nóng. Đến đầu tháng 5/2025, toàn bộ diện tích rừng trên địa bàn toàn tỉnh không xảy ra cháy rừng, an ninh rừng được giữ vững ổn định” - Ông Nguyễn Hữu Hậu, Trưởng phòng BVR và xử lý vi phạm, Chi cục Kiểm lâm chia sẻ.

Triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp BVR, PCCCR gắn với phát triển rừng hiệu quả, Kiểm lâm Thanh Hóa đã tạo một thế trận trong công tác “BVR tại gốc theo hướng xã hội hóa”. Để giữ vững ổn định an ninh rừng theo hướng bền vững, phải tranh thủ được sự chỉ đạo của cấp ủy đảng, tổ chức thực hiện quyết liệt của chính quyền, sự vào cuộc của các tổ chức chính trị - xã hội, trách nhiệm của chủ rừng, đồng thuận của Nhân dân. Trong đó, kiểm lâm đóng vai trò nòng cốt trong công tác tham mưu và thừa hành pháp luật, cùng với cả hệ thống chính trị giữ màu xanh đại ngàn, vun trồng và chăm sóc tình yêu với rừng.

Bài và ảnh: Thùy Dương