Trường Sa - mùa xuân này!

Do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 nên suốt thời gian qua, những người lính nơi đầu sóng ngọn gió ở Trường Sa, Nhà giàn DK1 chưa được gặp người ở đất liền ra, chưa cảm nhận hơi ấm tình thân theo đúng nghĩa. Kể sao cho hết nỗi gian lao, ngóng đợi, và khi niềm nhớ thương trở nên quặn thắt thì bao sóng gió, bão bùng cũng như quánh lại giữa mênh mông, xanh trong biển trời Tổ quốc...

Niềm vui đón nhận hoa xuân từ đất liền gửi tới Nhà giàn DK1.

Gió đất liền, đâu phải gió Trường Sa...

Chúng tôi còn nhớ, vào năm 2016, chị Đỗ Thị Thơm, vợ Thượng úy Nguyễn Viết Tưởng bấy giờ đang công tác tại đảo Đá Lớn rưng rưng tâm sự: “Nếu tết này chồng em về phép thì cháu thứ hai nhà em mới được gặp bố lần đầu tiên”. Khi ấy, Khôi Nguyên - con trai đầu của anh chị 4 tuổi, được gặp bố hai lần, còn con trai thứ hai Việt Anh - gần một tuổi thì chưa gặp bố lần nào... Tuổi thanh xuân của người lính biển cứ đằng đẵng như thế, mọi niềm nhớ thương đôi khi phải nén chặt lại, phải gửi theo sóng gió cuộn dâng. Vẫn nhớ mãi lời sẻ chia chứa chan tình yêu của người vợ lính: “Ở nơi xa xôi ấy, đâu phải mỗi chồng tôi, mà còn bao nhiêu đồng đội khác nữa, nên cũng đâu phải riêng mình chịu hy sinh, vất vả...”.

Năm nay, Thượng úy Nguyễn Viết Tưởng công tác tại đảo Sinh Tồn được về phép thăm nhà. Do tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, anh thực hiện cách ly theo quy định nên từ lúc vào bờ tới lúc về nhà kéo dài cả tháng. Về tới nhà, bố ốm phải nhập viện, anh tất tưởi vào chăm nom. Khi ông khỏe lại, cũng là lúc anh tạm biệt bố mẹ, vợ con lên đường làm nhiệm vụ. Nhập ngũ năm 19 tuổi, tính đến nay, anh Tưởng đã công tác 17 năm ở quần đảo Trường Sa. Vợ chồng anh Tưởng, chị Thơm vốn ở hai xã gần kề, quen nhau trong dịp anh về phép, yêu nhau hai năm thì cưới. Trong hai năm ấy, họ gặp nhau đúng... hai lần! Một lần làm quen, lần nữa là ngày cưới. Còn lại, tình yêu được nối dài, đắp bồi bằng... sóng điện thoại. Tôi rất nhớ mấy câu thơ anh viết cho cô người yêu bé nhỏ ngày xưa, giờ là vợ anh: “Đảo nhỏ canh khuya ca gác đã tới rồi/ Xin chào em, và mong ngày gặp lại/ Đừng để phong ba có một lần nghi ngại/ Gió đất liền đâu phải gió Trường Sa...”.

Dẫu còn nhiều khó khăn, vất vả nhưng những người lính như Thượng úy Nguyễn Viết Tưởng vẫn thấy mình may mắn. Với nỗ lực của toàn xã hội và nhiều lực lượng trong quân đội, anh được đoàn tụ cùng gia đình, được tự mình chăm sóc người cha đau ốm, xoa dịu cơn dỗi hờn của những đứa con khi bố đi vắng quá lâu ngày và chia sẻ phần nào nỗi vất vả của người vợ trẻ tảo tần khuya sớm... Liên lạc với Thượng úy Nguyễn Viết Tưởng, anh tâm sự, ở đảo xa đang bắt đầu mùa xuân mới với bao mong chờ, hy vọng. Thực tế, thách thức chưa bao giờ hết, nhưng tình yêu, khát vọng đầy mãnh liệt mà bền bỉ, sâu lắng của con người sẽ làm nên những mùa xuân bất tận.

Nơi đầu sóng ngọn gió, có một “loài cây” đón xuân chưa bao giờ xuất hiện ở đất liền. Đó là những cành phong ba, gai bụi, bàng quả vuông... được bộ đội gắn thêm hoa đào phai và hoa mai vàng cắt dán thủ công, ghép thành “cây trăm miền” đặt trang trọng ở phòng truyền thống của đảo. Các tàu trực khi ghé đảo chuyển hàng quà tết cũng được đảo tặng cây, tùy theo đặc thù. Đảo Sinh Tồn tặng khóm gai bụi đã cắt tỉa kỹ càng, đảo Song Tử Tây tặng cành phong ba dáng dấp mạnh mẽ và bay bổng, đảo Trường Sa thì bàng quả vuông vững chãi, căng tràn nhựa sống... Hoa đào, hoa mai đã rộn ràng đầy những ngăn tủ, bộ đội bày ra, hồ hởi gắn lên từng nhánh cây. Năm nào “sang” hơn, còn có cả phong lan, quất xuân từ các địa phương khắp ba miền Bắc, Trung, Nam gửi ra biển đảo. Quê nhà xa lắm, nhưng cũng thật gần, như nhịp đập mỗi trái tim thổn thức trong lồng ngực.

Bình minh vút thành khúc nhạc

Thời điểm các trường học trong đất liền tạm thời đóng cửa để phòng, chống đại dịch COVID-19 thì vẫn có 3 lớp học thầy và trò miệt mài cùng con chữ. Đó là các lớp học thuộc xã đảo: Trường Sa, Song Tử Tây, Sinh Tồn (huyện đảo Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa). Thầy giáo Nguyễn Bá Ngọc ở xã đảo Song Tử Tây gọi điện về thăm đất liền, chúng tôi nghe trong tiếng sóng gió hòa cùng giọng nói thiết tha là những âm thanh vi vu, vút lên thành khúc nhạc. Đó là dàn sáo trúc được các em nhỏ thổi trong giờ học nhạc. Đảo có hai thầy giáo, Nguyễn Hữu Phú và Nguyễn Bá Ngọc, hằng ngày vừa dạy học vừa lập câu lạc bộ võ thuật, sáo trúc nhằm thắp lên niềm vui tuổi thơ. Giữa những buổi bình minh đầy hoang mang, thấp thỏm nơi đất liền, đã có lúc lòng tôi dấy lên niềm trăn trở: Bình minh nơi đầu sóng có thực sự bình yên và trọn vẹn?

Thầy giáo Nguyễn Hữu Phú, sau nhiều lần viết đơn tình nguyện xin dạy học ở quần đảo Trường Sa nay đã toại nguyện, luôn ấp ủ ước mong gắn bó mãi với nơi này. Anh từng trao cho tôi tập bản thảo thơ có tựa đề “Những ký âm đêm”. Mỗi đêm dài, tiếng sóng len vào từng giấc ngủ, thầy giáo nhớ cha mẹ đã khuất nơi đất liền: “Mẹ ơi tết đã gần kề/ Nhưng con lại thấy bốn bề chơi vơi/ Mẹ ngồi bên gió bên trời/ Con tìm mòn mỏi ngàn khơi lối về”. Tình cảm với bóng hồng nào đó cũng trở nên xa vắng, chập chờn: “Những lúc nhớ về em/ Chỉ gặp nhau qua vài dòng tin nhắn/ Với người thân chỉ nói được đôi câu/ Chuyện riêng tư, anh gác lại mai sau”... Những người thầy chọn cách giãi bày tâm tư trong đêm để bình minh ngày mới được trọn vẹn trong tiếng ê a trẻ nhỏ học bài. Ngày mới ở đây luôn bắt đầu sớm hơn đất liền. Toàn đảo khởi động trong tiếng hô “một hai, một hai, một hai” của bộ đội tập thể dục, sau đó sẽ là vệ sinh doanh trại. Tới khi ánh nắng chan hòa, rọi khắp những tán cây, ngọn cỏ thì mọi không gian trở nên sạch sẽ, quy củ hệt buổi sáng bao ngày trước đó. Bình minh nơi đầu sóng bình yên, đẹp đẽ, nhưng tất cả đều trong kỷ luật chặt chẽ và trách nhiệm cao nhất của quân, dân ta.

Tôi từng may mắn đón bình minh trên đảo. Dấu ấn ấy trang nghiêm và thiêng liêng như một nghi lễ đối với hải trình nào không gặp yếu tố bất ngờ từ thời tiết. Sau những ngày lênh đênh trên tàu, đoàn công tác đặt chân đến đảo Song Tử Tây đầu tiên. Mọi người dậy thật sớm, loa truyền thanh nội bộ vang vang thông báo lịch trình, sau đó vút lên khúc hát: “Nơi anh đóng quân là một vùng đảo nhỏ/ Bên đồng đội yêu thương/ Chỉ có loài chim biển, sóng vỗ điệp trùng/ Quanh ghềnh trúc san hô”. Chuyến xuồng đầu tiên tách khỏi tàu lớn, rẽ làn sóng nhóng nhánh mặt trời về hướng đảo. Từng áng mây trời và mặt biển cứ như sánh lại, quyện trong nhau, chỉ ngắm nghía thôi cảm tưởng cũng nếm được vị ngọt sâu, mặn mòi thấm đẫm. Càng gần đảo, không gian càng ấm nồng.

Có một điều thường khiến tôi rưng rưng khi đặt chân đến từng đảo nhỏ, đó là hình ảnh quê hương luôn hiện hữu, vỗ về. Đảo Song Tử Tây có đàn bò vàng nhẩn nha gặm cỏ, đàn cò trắng thấy khách lạ vỗ cánh vút bay. Đảo An Bang bốn bề dữ dội nhưng đi sâu vào lòng đảo thật bình yên. Chung quanh khoảng sân mát rượi có dăm cây bàng xòe tán che là những mái nhà cứ gối nhau, quây quần ôm lấy khu bếp. Toàn bộ không gian được thiết kế thành một cung tròn như vòng tay khép lại trước một cây dừa dáng thơ mộng như nét vẽ cong. Ấy là đảo nổi, còn đảo chìm và Nhà giàn DK1, quê hương vẫn hiện hữu theo lối riêng. Những ô cửa trên đảo chìm thường không có chấn song và bít kín quanh năm vừa chống hơi muối ăn mòn vừa đáp ứng các quy chế về nhiệm vụ. Nhưng, ô cửa nhỏ hẹp ấy âm thầm chất chứa cả thanh xuân đời lính. Bộ đội trồng xương rồng, cây cảnh vào từng vỏ lon nước ngọt, đánh bóng vỏ ốc làm nổi lên sắc vàng sáp ong, bày kề bên nhật ký, lưu bút. Phông nền cho tất cả là ô cửa đen bóng, lớp kính ngả vàng vì hơi mặn biển khơi. Ở Nhà giàn DK1, tuy điều kiện khó khăn lắm, bộ đội vẫn trồng phong lan, chanh, quất, tự tay làm những món đồ thủ công như giỏ hoa, thỏ giấy, vòng tay... chờ ngày vào đất liền sẽ tặng cho cha mẹ, vợ con, bạn gái...

Tất cả tinh thần và tình cảm của quân và dân ta, dù ở bất cứ nơi đâu, cũng là để Tổ quốc hòa chung một mối nghĩa tình. Để nơi tiền tiêu, dầu xa cách, gian lao thì hình bóng quê hương vẫn hiện hữu ngay từ thời khắc ngày mới bừng ánh bình minh. Ấy là nỗ lực thầm lặng, không ngừng nghỉ của những con người sẵn sàng hy sinh phần hạnh phúc cá nhân cho Tổ quốc, đồng bào. Ngay trong điều kiện khắc nghiệt, thẳm sâu tâm hồn họ vẫn cứ chất phác, hồn nhiên mà dâng hiến.

Bài và ảnh: Lữ Mai