Phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu hội nhập

Giai đoạn 2016-2019 toàn tỉnh tuyển sinh đào tạo được 222.976 người (cao đẳng 5.455 người, trung cấp 17.490 người, sơ cấp 73.386 người, đào tạo dưới 3 tháng 126.645 người), riêng năm 2019, các cơ sở GDNN trên địa bàn tỉnh đã tuyển sinh được 83.000 người, đạt chỉ tiêu kế hoạch năm và bằng 104,9% so với năm 2018, trong đó tỷ lệ có văn bằng, chứng chỉ đạt 22,04% (vượt 0,04% kế hoạch năm).

Học sinh, sinh viên Trường Cao đẳng Nghề công nghiệp Thanh Hóa trong giờ thực hành.

Cùng với cả nước, Thanh Hóa đang trong giai đoạn “dân số vàng” (dân số trong độ tuổi lao động trên 2,4 triệu người, chiếm 67,2% tổng dân số), điều này đồng nghĩa với một lực lượng lao động trong độ tuổi “vàng” tương đối hùng hậu (lao động đang làm việc trong nền kinh tế khoảng 2,2 triệu người). Tuy nhiên, việc thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao, năng suất lao động thấp đang là thách thức lớn, đòi hỏi chúng ta phải đổi mới toàn diện khâu đào tạo nhân lực, sẵn sàng cho thời kỳ mới...

Nhận thức rõ vị trí, vai trò, tầm quan trọng của trí thức, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, những năm gần đây, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã ban hành nhiều quyết sách quan trọng để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức cũng như kỹ năng, tay nghề cho người lao động qua định hướng đào tạo theo nhu cầu xã hội. Cùng với việc lãnh đạo triển khai thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW, ngày 6-8-2008, của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X về xây dựng đội ngũ trí thức thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước, Đảng bộ tỉnh đã tập trung lãnh đạo phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, tạo sự thay đổi lớn cả về số lượng và chất lượng, đáp ứng yêu cầu phát triển của tỉnh. Đặc biệt, trong 3 nhiệm kỳ gần đây, Chương trình phát triển nguồn nhân lực đều được xác định là chương trình trọng tâm của nhiệm kỳ. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII nhiệm kỳ 2015 - 2020 xác định 5 chương trình trọng tâm, 4 khâu đột phá, trong đó có Chương trình trọng tâm về đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực và khâu đột phá về nâng cao năng lực nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao các tiến bộ khoa học - kỹ thuật phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Với mục tiêu phát triển nhân lực toàn diện, đồng thời có trọng tâm, trọng điểm, đó là vừa chú trọng phát triển nhân tài và đội ngũ chuyên gia, vừa bảo đảm hài hòa về cơ cấu và cân đối nhân lực theo trình độ đào tạo, ngành, lĩnh vực, vùng miền theo định hướng phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Các cơ sở giáo dục đại học trên địa bàn tỉnh đã tập trung đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực và năng lực người học, kết hợp với các cơ sở thực hành, thực tập, biến quá trình đào tạo thành tự đào tạo; thực hiện rà soát, đánh giá lại năng lực đào tạo của từng chuyên ngành đào tạo; xác định rõ những ngành nghề có thế mạnh, ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh để tập trung xây dựng thành các khoa, ngành đào tạo chất lượng cao, đạt chuẩn quốc gia và khu vực; xây dựng và ban hành chuẩn đầu ra đối với từng ngành, nghề đào tạo phù hợp với yêu cầu xã hội.

Với vị thế là cơ sở đào tạo lớn nhất, trung tâm nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ cao của tỉnh, nhiều năm qua, Trường Đại học (ĐH) Hồng Đức đã đề ra nhiều giải pháp đồng bộ không ngừng nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực theo định hướng ứng dụng nghề nghiệp. Hiện nhà trường đang đào tạo 4 chuyên ngành tiến sĩ, 19 chuyên ngành trình độ thạc sĩ, 38 ngành bậc ĐH, 20 ngành bậc cao đẳng hệ chính quy... Đến nay, đội ngũ giảng viên cơ hữu của nhà trường có trên 450 người, trong đó có 2 giáo sư, 24 phó giáo sư, 152 tiến sĩ, 310 thạc sĩ (có 113 nghiên cứu sinh), trong đó có gần 30% giảng viên được đào tạo ở nước ngoài, có khả năng làm việc độc lập với các đối tác quốc tế. Đặc biệt, năm học vừa qua, nhà trường tiếp tục triển khai có hiệu quả các Chương trình hợp tác đào tạo, hợp tác nghiên cứu khoa học và trao đổi giảng viên, sinh viên với các Trường ĐH Zielona Gora Ba Lan trong nghiên cứu “Xây dựng phòng thí nghiệm vật lý quang tử” và chương trình trao đổi giáo viên, sinh viên theo học bổng Eramus Plus; hợp tác liên kết đào tạo trình độ thạc sĩ quản trị kinh doanh với Trường ĐH Songsil (Hàn Quốc) và ĐH Anhalt (CHLB Đức); hợp tác với Trường ĐH Zittau (CHLB Đức) triển khai thành công Chương trình Summer School với chủ đề “Trao đổi văn hóa - phát triển du lịch bền vững và du lịch cộng đồng” và được phía đối tác tài trợ cho 4 giảng viên và 7 sinh viên sang học tập kinh nghiệm.

Bên cạnh Trường ĐH Hồng Đức, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh từng bước được rà soát, sắp xếp và tổ chức lại; đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, cải tạo nâng cấp hệ thống nhà xưởng, thực hành phù hợp thực tế sản xuất của các doanh nghiệp; nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên đổi mới nội dung, phương pháp đào tạo theo hướng gắn đào tạo với nhu cầu xã hội... Hiện toàn tỉnh có 91 cơ sở giáo dục nghề nghiệp (GDNN) gồm 12 trường cao đẳng, 17 trường trung cấp, 30 trung tâm GDNN và 32 cơ sở khác có tham gia hoạt động GDNN. Giai đoạn 2016-2019 toàn tỉnh tuyển sinh đào tạo được 222.976 người (cao đẳng 5.455 người, trung cấp 17.490 người, sơ cấp 73.386 người, đào tạo dưới 3 tháng 126.645 người), riêng năm 2019, các cơ sở GDNN trên địa bàn tỉnh đã tuyển sinh được 83.000 người, đạt chỉ tiêu kế hoạch năm và bằng 104,9% so với năm 2018, trong đó tỷ lệ có văn bằng, chứng chỉ đạt 22,04% (vượt 0,04% kế hoạch năm).

Là trường dẫn đầu trong tốp các trường đào tạo nghề ở tỉnh Thanh Hóa, Trường Cao đẳng Nghề công nghiệp luôn có lượng lớn học sinh đăng ký học nghề và học sinh ra trường có việc làm ngay đạt tỷ lệ rất cao. Năm 2019, nhà trường đã tuyển sinh được trên 1.550 người. Đây là kết quả tiếp tục khẳng định uy tín và thương hiệu của nhà trường trong lĩnh vực đào tạo nghề của tỉnh. Hiện, nhà trường đã thực hiện xây dựng xong 8 chương trình cao đẳng, 14 chương trình trung cấp, 14 chương trình sơ cấp, tất cả các chương trình đều có sự tham gia góp ý của doanh nghiệp, các chương trình xây dựng có tính liên thông, đáp ứng nhu cầu sử dụng của doanh nghiệp và đang được triển khai thực hiện.

Phát triển nguồn nhân lực là yếu tố quyết định việc thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội ở mọi thời điểm. Đặc biệt, gắn với một trong những nhiệm vụ bức thiết nhất hiện nay là thay đổi cách thức vận hành nền kinh tế theo mô hình tăng trưởng từ chiều rộng sang phát triển hợp lý giữa chiều rộng và chiều sâu thì nguồn nhân lực càng được nhấn mạnh là một “khâu đột phá”. Điều đó đòi hỏi Thanh Hóa càng phải nắm vững “chìa khóa” con người để phát triển. Trước các tiềm năng, lợi thế của tỉnh, nhất là khi Thanh Hóa đã và đang hình thành nhiều trọng điểm phát triển kinh tế như Khu Kinh tế Nghi Sơn; Khu Nông nghiệp, công nghiệp công nghệ cao Lam Sơn - Sao Vàng; Khu Công nghiệp Hoàng Long... với khả năng thu hút một lượng lớn lao động thì giải pháp phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao càng phải được quan tâm và phát huy hiệu quả.

Những giải pháp mang tính đột phá để kinh tế - xã hội tỉnh nhà phát triển nhanh và bền vững phù hợp xu hướng hội nhập quốc tế là yêu cầu khách quan và cấp thiết, đồng thời cũng là mong ước, kỳ vọng của mọi người dân. Hướng đột phá quan trọng nhất là tiếp tục đổi mới, hoàn thiện chính sách kinh tế và cơ chế quản lý cùng với đó cần chủ động trong phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Bởi đây là động lực cơ bản và mạnh mẽ nhất thúc đẩy mọi sự tăng trưởng và phát triển, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII.

Bài và ảnh: Trần Hằng