Nghề đốt than củi ở Cẩm Thủy vào mùa Tết

Cứ mỗi dịp cuối năm, các lò đốt than củi ở huyện Cẩm Thuỷ hoạt động hết công suất, cung cấp hàng chục tấn than ra thị trường phục vụ mùa Tết.

Thôn Đồng Chạ, thị trấn Phong Sơn, huyện Cẩm Thuỷ (Thanh Hóa) là thôn có nhiều gia đình làm nghề đốt than, lúc cao điểm vùng này có khoảng 40 lò đốt, tạo công ăn việc làm cho hàng chục lao động. Hiện một số lò lớn đã dừng sản xuất, chỉ còn hơn 10 lò quy mô nhỏ (4-5 tấn mỗi mẻ) hoạt động.

Video: HĐ

Gia đínhchị Nguyễn Thị Huệ có 5 lò đốt than, những ngày này các lò than của gia đình chị hoạt động hết công suất để kịp phục vụ khách dịp Tết.

Chị Huệ cho biết, nguyên liệu đốt than là các loại cây như nhãn, vải, lát hay xà cừ... được thu mua từ những khu vườn tạp. Sau khi tập kết về, củi sẽ được công nhân dùng máy cưa tay cắt thành các thanh ngắn 50-60 cm để xếp vào lò.

Nghề đốt than vất vả nhất là lúc chất củi vào lò và lúc đưa than ra lò, 2 công đoạn này cần rất nhiều nhân công. Nữ công nhân tên Đỉnh (ở làng Đồng Lão, xã Cẩm Ngọc, huyện Cẩm Thuỷ) đến Đồng Chạ làm công cho các chủ lò than nhiều năm nay. Bà Đỉnh đảm nhận việc vận chuyển củi vào lò và ra than khi kết thúc quá trình đốt.

Sau khi xếp củi lên xe rùa, đồng nghiệp của bà Đỉnh là bà Bốn (45 tuổi, cùng quê) hối hả đẩy về phía miệng lò. Khi độ cao vượt quá tầm tay với, nữ công nhân phải bê từng khúc chuyền lên cho người đang đứng phía trên.

Làm việc trong môi trường nhiều khói bụi nên suốt ca làm họ bịt kín hai lớp khẩu trang. Trên đầu nữ công nhân này, ngoài chiếc đèn pin, còn quấn thêm chiếc khăn chống bụi và giúp thấm mồ hôi. Công suất mỗi lò than khoảng 4-5 tấn, hai công nhân như bà phải mất hơn một ngày hoàn thành công đoạn vào lò.

“Thu nhập của người làm công ở các xưởng đốt than tại Cẩm Thuỷ dao động từ 250.000 đến 300.000 đồng mỗi ngày. Nghề đốt than vất vả, đòi hỏi người thợ sức khỏe tốt, dẻo dai”, bà Đỉnh chia sẻ.

Sau khi xếp củi đầy vào trong, miệng lò sẽ được lấy gạch và bùn nhão bịt kín chỉ trừ một cửa nhỏ để nhét củi khô châm lửa đốt ém khí, giúp những cục than còn nguyên vẹn như thân gỗ ban đầu, không bị tàn lụi khi ra lò.

Những thợ lò lâu năm cho hay, mỗi lò than sẽ được đốt âm ỉ liên tục trong vòng 12-15 ngày sau đó lấp toàn bộ cửa và để lửa cháy thêm một tuần thì có thể ra lò. Chu kỳ mỗi lò than thường kéo dài 20-25 ngày.

Loại than củi hay còn gọi là than hoa này thường dùng để nhóm lò, sưởi ấm, nướng thực phẩm trong các nhà hàng, quán ăn... “Gần Tết nguồn than khá khan hiếm nhưng giá thì không tăng nhiều, dao động 8.000-10.000 đồng mỗi kg", chị Huệ nói.

Sau khi ra lò, công nhân sẽ đóng than vào các bao tải rồi xuất bán ngay cho thương lái. Thị trường than thường là các nhà hàng, quán ăn ở địa phương hoặc các tỉnh lân cận.

Hoàng Đông