Kinh nghiệm trong công tác xóa đói, giảm nghèo ở huyện Quan Hóa

Trong những năm qua, cùng với nhiều giải pháp được triển khai đồng bộ như đầu tư cơ sở hạ tầng ở vùng khó khăn theo Chương trình 135, Chương trình 30a, chính sách hỗ trợ hộ nghèo vay vốn ưu đãi phát triển sản xuất... Huyện Quan Hóa còn triển khai các mô hình, chính sách giảm nghèo cho các hộ nghèo vùng khó khăn tham gia, giúp họ phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống.

Một góc bản Pạo, xã Trung Sơn.

Thực hiện Nghị quyết 09 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, nhiều năm qua xã Phú Nghiêm đã triển khai các chủ trương, chính sách của cấp trên đến các đoàn thể và nhân dân; phân công cán bộ, công chức theo dõi, giúp đỡ, hướng dẫn bản trong quá trình thực hiện các chính sách giảm nghèo. Tại bản Pọng, thành viên ban chỉ đạo xóa đói, giảm nghèo đã chỉ đạo, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để tập trung thực hiện có hiệu quả các chương trình, dự án giảm nghèo trên địa bàn bản; thường xuyên vận động nhân dân tham gia sản xuất, phát triển các mô hình chăn nuôi, trồng rừng để cải thiện đời sống, phát triển kinh tế hộ gia đình; tham mưu với UBND xã hỗ trợ các công cụ sản xuất, cây giống, con giống cho các gia đình hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn để phát triển kinh tế, cải thiện đời sống, do vậy, nâng tổng đàn gia súc từ 179 con (năm 2015) lên gần 300 con (năm 2018), gia cầm từ 925 con lên 1.650 con. Đồng thời tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật trong sản xuất; thâm canh tăng năng suất, nhờ đó sản lượng lương thực hàng năm đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch. Qua đó công tác giảm nghèo của bản Pọng đã có nhiều chuyển biến, tỷ lệ hộ nghèo của bản giảm dần qua các năm, năm 2017 tỷ lệ hộ nghèo theo phương pháp tiếp cận nghèo đa chiều của bản là 7,79%; đến hết năm 2018 giảm xuống dưới 7%; cơ sở hạ tầng, đường giao thông được quan tâm xây dựng, kinh tế - xã hội từng bước đi lên. Hay như, Hội Nông dân xã Nam Động đã triển khai xây dựng các mô hình sản xuất phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương. Hội nông dân xã đã triển khai mô hình “một giúp một”, tức là một chi hội nông dân giúp đỡ ít nhất một hội viên thoát nghèo. Để phong trào “một giúp một” đi vào thực chất và hiệu quả, trong quá trình xây dựng mô hình, hội nông dân lựa chọn những hộ còn nhiều khó khăn tham gia cùng với các hộ khá làm trước để giúp nhau cùng phát triển sản xuất. Ngoài việc giám sát, giúp đỡ của cán bộ chi hội cơ sở, thông qua những mô hình này, các hội viên nghèo sẽ học hỏi được kinh nghiệm sản xuất của các hộ khá để tích lũy kiến thức và tận dụng các nguồn vốn hỗ trợ để phát triển kinh tế gia đình. Từ những hoạt động thiết thực của hội, phong trào thi đua hộ gia đình nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi của xã đã có sự phát triển ngày càng sâu rộng. Qua 5 năm (từ 2013 đến 2018) trên địa bàn xã đã có 48 hộ thoát nghèo.

Để công tác giảm nghèo đạt hiệu quả, huyện Quan Hóa đã chỉ đạo các địa phương rà soát, điều tra, xác định chính xác đối tượng thụ hưởng chính sách bảo đảm tính minh bạch, đúng quy định, đúng đối tượng, từ đó hỗ trợ tạo điều kiện cho các hộ nghèo vay vốn phát triển sản xuất nhằm khắc phục tình trạng trông chờ, ỷ lại của đối tượng thụ hưởng... Cùng với đó, các cấp ủy đảng, chính quyền, các đoàn thể đã lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức hướng dẫn cách sản xuất, khuyến nông, khuyến công và chuyển giao khoa học - kỹ thuật, công nghệ để người dân áp dụng vào phát triển kinh tế nhằm xóa nghèo nhanh và bền vững. Theo số liệu thống kê của huyện Quan Hóa qua hơn hai năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện khóa XXII, công tác giảm nghèo đã có nhiều chuyển biến tích cực; nhận thức của người dân nói chung và của chính người nghèo nói riêng từng bước được nâng lên, ý thức vươn lên thoát nghèo của người nghèo được thay đổi. Số hộ nghèo và tỷ lệ hộ nghèo hàng năm đều giảm và có xu hướng bền vững hơn. Sau khi tổng điều tra, rà soát theo phương pháp tiếp cận nghèo đa chiều, đầu năm 2016, toàn huyện có 3.817 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 35,46%, đến cuối năm 2017, toàn huyện còn 2.516 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 22,83%; còn 3.247 hộ cận nghèo, chiếm tỷ lệ 29,46%. Như vậy, trong hai năm giảm được 1.301 hộ nghèo, tương đương 12,63%, bình quân mỗi năm giảm 6,32%, đạt 114,9% kế hoạch. Cơ cấu các ngành kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp giảm dần, lĩnh vực công nghiệp - xây dựng và dịch vụ - thương mại tăng; tỷ trọng lao động trong các ngành chuyển dịch theo hướng tích cực. Cùng với việc giảm tỷ lệ hộ nghèo hàng năm, đời sống nhân dân cũng dần được cải thiện rõ rệt; thu nhập bình quân đầu người từ 14 triệu đồng (đầu năm 2016) năm 2018 ước đạt 25 triệu đồng/người, đạt 100,4% kế hoạch.

Mặc dù đã đạt được những kết quả quan trọng, tuy nhiên công tác giảm nghèo trên địa bàn huyện Quan Hóa vẫn gặp phải một số khó khăn, vướng mắc, như: Một số mô hình phát triển sản xuất, chăn nuôi chưa duy trì và nhân ra diện rộng; tái cơ cấu ngành nông nghiệp chậm. Mức độ đầu tư, quy mô sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp còn nhỏ, công nghệ sản xuất lạc hậu, số lượng, chất lượng sản phẩm không cao, sức cạnh tranh trên thị trường thấp; việc điều tra, rà soát hộ nghèo hàng năm thực hiện đúng quy trình nhưng có xã kết quả chưa được như mong muốn, chưa phản ánh đúng tỷ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn... Thời gian tới, một trong những mục tiêu lớn của huyện Quan Hóa trong công tác giảm nghèo (đó là tăng dần sự chủ động tiếp cận các chính sách về giảm nghèo đối với người nghèo, nhất là tiếp cận vốn vay để sản xuất, phát huy tính tự lực, chủ động tiếp cận các dịch vụ xã hội, tránh việc hộ nghèo có tâm lý ỷ lại vào sự hỗ trợ, không có tư tưởng vươn lên thoát nghèo. Để thực hiện mục tiêu này, cùng với việc thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ của Nhà nước, huyện Quan Hóa tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước về công tác giảm nghèo bền vững. Cùng với đó, từ việc triển khai những dự án, mô hình phù hợp với điều kiện địa phương sẽ nhân rộng, khuyến khích người dân làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.

Bài và ảnh: Trần Hằng