Hưởng ứng Ngày Toàn dân mua và sử dụng muối i-ốt (2-11): Vì chất lượng giống nòi hãy sử dụng muối i-ốt

Theo các nhà chuyên môn, i-ốt là nguyên tố vi lượng rất quan trọng mà con người cần được cung cấp thường xuyên, liên tục. Nhưng do không tự tổng hợp được nên con người cần cung cấp i-ốt thông qua nguồn thức ăn, đồ uống hàng ngày, trong đó, muối i-ốt vẫn được xem là nguồn cung cấp i-ốt hiệu quả, an toàn nhất cho con người.

Cán bộ Trung tâm Y tế huyện Mường Lát truyền thông sử dụng muối i-ốt trong chế biến bữa ăn hàng ngày để phòng các bệnh do thiếu hụt i-ốt gây ra cho người dân.

Trung bình một người trưởng thành tiêu thụ 10 gam muối/ngày, trong đó lượng i-ốt cần cung cấp là 100 - 150 mcg i-ốt/ngày. Nhu cầu i-ốt thay đổi theo lứa tuổi, giai đoạn phát triển. Đối với phụ nữ mang thai, i-ốt ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của thai nhi, nhất là trong giai đoạn từ 3 đến 5 tháng tuổi; thiếu hụt i-ốt gây chậm phát triển trí não của thai nhi, trẻ sinh ra có thể bị đần độn, thiểu năng trí tuệ... Theo các bác sĩ, ngay từ giai đoạn đầu của bào thai, thai nhi đã hoàn toàn chịu ảnh hưởng từ việc hấp thu i-ốt của bà mẹ. Vào tuần thứ 12 của thời kỳ thai nghén, thai nhi cần i-ốt để tự tổng hợp hoóc môn giáp nhằm duy trì sự sống. Trong mỗi giai đoạn phát triển của đời người, thiếu i-ốt sẽ gây nên tác hại khác nhau. Thiếu i-ốt trong thời kỳ bào thai có thể gây sảy thai, đẻ non, con đần độn, thiểu năng trí tuệ, bướu cổ sơ sinh. Thiểu năng trí tuệ và đần độn ở trẻ là tổn thương vĩnh viễn, không thể nào chữa được. Ở các lứa tuổi khác, thiếu i-ốt có thể gây nên bướu cổ và các biến chứng của nó như thiểu năng giáp, suy giảm khả năng lao động, ảnh hưởng đến phát triển sức khỏe.

Thanh Hóa được đánh giá là tỉnh hoàn thành tốt mục tiêu Chương trình quốc gia về thanh toán các rối loạn do thiếu i-ốt vào năm 2005. Tuy nhiên, điều đáng lo là vẫn còn nhiều người dân chưa biết nhiều về lợi ích của muối i-ốt nên đã sử dụng muối thường trong chế biến thức ăn... khiến cho những kết quả đạt được chưa thực sự bền vững, tình trạng thiếu i-ốt đang có nguy cơ quay trở lại.

Để hạn chế các bệnh rối loạn do thiếu hụt i-ốt, trong những năm qua, công tác phòng chống các rối loạn do thiếu hụt i-ốt gây ra tại cộng đồng được thực hiện một cách hiệu quả. Ngành y tế đã triển khai khám, phát hiện và điều trị ngoại trú cho các bệnh nhân bị bệnh rối loạn do thiếu hụt i-ốt; giám sát chất lượng muối i-ốt tại nơi sản xuất, tại hộ gia đình và thị trường. Công tác tuyên truyền sâu rộng các kiến thức về phòng chống các rối loạn do thiếu hụt i-ốt cho Nhân dân trên địa bàn tỉnh thông qua các kênh truyền thông đại chúng, hội nghị, phát tờ rơi được thường xuyên triển khai... Nhờ đó, đã góp phần giảm tỷ lệ mắc bướu cổ và các rối loạn do thiếu hụt i-ốt. Đến nay, việc mua và sử dụng muối i-ốt và các chế phẩm có i-ốt trong bữa ăn đã trở thành thói quen đối với nhiều gia đình.

Để duy trì bền vững các mục tiêu phòng chống các rối loạn do thiếu hụt i-ốt gây ra, hàng năm Bệnh viện Nội tiết tỉnh đều tăng cường triển khai các hoạt động khám, phòng chống các rối loạn do thiếu hụt i-ốt gây ra; tổ chức tuyên truyền về các rối loạn do thiếu i-ốt lồng ghép với các buổi tuyên truyền về tăng huyết áp, đái tháo đường; phối hợp các trạm y tế, cán bộ chuyên trách cấp xã, phường, thị trấn tổ chức nói chuyện chuyên đề, cấp phát sổ tay truyền thông; tổ chức giám sát chất lượng muối i-ốt tại nơi sản xuất, thị trường bán lẻ và hộ gia đình để kiểm tra, đánh giá kết quả đạt chuẩn; đẩy mạnh tuyên truyền về tác hại do thiếu i-ốt đối với sự phát triển tinh thần và thể chất của trẻ nhỏ; tập huấn chuyên môn cho cán bộ cơ sở về kiểm tra, giám sát chất lượng muối tại cộng đồng, phát hiện, phân loại các bệnh do thiếu hụt i-ốt gây ra... Trong năm 2021, Bệnh viện Nội tiết tỉnh đã tổ chức khám bệnh bướu cổ học đường cho học sinh từ 8 đến 10 tuổi, phát hiện học sinh mắc bướu cổ chiếm tỷ lệ 5,7%. Hàng năm, có khoảng 70.000 lượt khám bệnh ngoại trú tại bệnh viện, trong đó điều trị nội trú gần 5.000 lượt, mổ bướu cổ khoảng 800 ca. Đặc biệt, bệnh viện đã được chuyển giao, triển khai kỹ thuật phẫu thuật nội soi tuyến giáp giúp cho người bệnh không phải chuyển lên tuyến trên điều trị.

Hưởng ứng Ngày toàn dân mua và sử dụng muối i-ốt, ngành y tế đã tập trung xây dựng kế hoạch và triển khai đợt truyền thông cao điểm trong cộng đồng nhằm huy động sự vào cuộc của các cấp ủy, chính quyền, quan tâm chỉ đạo sát sao và thực hiện hiệu quả các hoạt động, nhằm duy trì bền vững các mục tiêu Chương trình phòng chống rối loạn do thiếu hụt i-ốt.

Các nghiên cứu cho thấy, bổ sung i-ốt vào thức ăn có hiệu quả phòng chống các rối loạn do thiếu i-ốt. Việc sử dụng muối i-ốt thường xuyên và lâu dài là một biện pháp đơn giản, rẻ tiền và hiệu quả để phòng, chống rối loạn do thiếu i-ốt. Sử dụng muối i-ốt cũng là giải pháp hoàn toàn an toàn, không gây bất kỳ hậu quả xấu nào làm ảnh hưởng đến sức khỏe. Vì tương lai của thế hệ trẻ, vì chất lượng giống nòi, mọi người, mọi nhà cần sử dụng muối i-ốt và các chế phẩm có chứa i-ốt trong các bữa ăn hằng ngày.

Bài và ảnh: Hà Phương