Thủy điện Trung Sơn vận hành an toàn trong mùa mưa lũ

Nhà máy Thủy điện Trung Sơn có công suất lắp đặt 260 MW, được xây dựng trên dòng sông Mã, thuộc địa phận xã Trung Sơn (Quan Hóa). Đây là dự án đầu tiên được Ngân hàng Thế giới (WB) hỗ trợ tín dụng, nhà máy được thiết kế kỹ thuật, thẩm định và vận hành trên cơ sở các quy tắc thực hành tốt trên thế giới, đáp ứng các yêu cầu khắt khe về môi trường, xã hội và an toàn đập. Không chỉ cung cấp điện với chi phí thấp, an toàn, Nhà máy Thủy điện Trung Sơn còn có vai trò kiểm soát lũ cho hạ lưu, với dung tích phòng lũ thường xuyên là 112 triệu m3 và cung cấp nước tưới cho sản xuất nông nghiệp.

Nhà máy Thủy điện Trung Sơn tiến hành đợt xả nước điều tiết hồ chứa đầu tiên trong năm 2021 để bảo đảm an toàn cho công trình và chống lũ cho hạ du.

Để bảo đảm vận hành công trình an toàn trong mùa mưa lũ, cùng với việc tuân thủ quy trình vận hành liên hồ chứa do Thủ tướng Chính phủ và Bộ Công Thương ban hành, hàng năm, Công ty TNHH MTV Thủy điện Trung Sơn (TSHPCo) đều xây dựng phương án ứng phó với thiên tai, bảo trì đập và các thiết bị vận hành đập, đồng thời thực hiện nghiêm các kế hoạch hành động khẩn cấp (EPP) đã được UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt.

Điển hình như trong năm 2021, để chủ động ứng phó với mùa mưa bão, bên cạnh việc chuẩn bị vật tư, nhiên liệu, thiết bị dự phòng thiết yếu cho sản xuất trong mùa mưa bão, TSHPCo cũng đã tổ chức kiểm tra, đánh giá tình hình an toàn hồ đập, giám sát, xây dựng phương án xử lý các tình huống bất trắc có thể xảy ra trong mùa mưa bão. Đơn vị đã kiểm tra toàn diện, quan trắc, đánh giá tình trạng an toàn hồ đập, bảo dưỡng, sửa chữa trước mùa lũ đối với toàn bộ thiết bị, công trình liên quan đến vận hành chống lũ, nhất là tuyến đầu mối (đập chính, đập tràn xả lũ, đập tràn sự cố...), tuyến năng lượng, các nguồn điện cung cấp chính và dự phòng (nhất là cho công trình xả lũ); kiểm tra hệ thống chống sét và tiếp địa, hệ thống đường giao thông vận hành, hệ thống cảnh báo khi xả lũ và phát điện, phương án và các phương tiện thông tin liên lạc, các nguồn vật tư dự phòng, phương án huy động nhân lực, các thiết bị và phương tiện vận chuyển, các thiết bị và phương tiện cần thiết cho xử lý sự cố... để bảo đảm vận hành an toàn, tin cậy. Bên cạnh đó, hệ thống thông tin liên lạc của nhà máy gồm điện thoại (Viettel, Vinaphone), hệ thống tín hiệu SCADA và bộ đàm đã được kiểm tra, vận hành tốt. Đơn vị đã trang bị thêm hệ thống điện thoại vệ tinh để phục vụ liên lạc, chỉ đạo, điều hành công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trong trường hợp không thể liên lạc bằng các mạng điện thoại và internet.

Trong các ngày từ 22-7 đến 24-7, Nhà máy Thủy điện Trung Sơn cũng đã tiến hành xả nước điều tiết hồ chứa đầu tiên trong năm 2021 để bảo đảm an toàn cho công trình và chống lũ cho hạ du. Việc xả lũ được TSHPCo quan trắc, tính toán và được sự cho phép, giám sát của Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai, Tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự tỉnh. Trước khi thực hiện lệnh xả lũ, đơn vị đã gửi thông báo nhanh đến chính quyền các địa phương thuộc khu vực hạ du, thông tin rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng và vận hành hệ thống cảnh báo lũ để các địa phương và người dân nắm bắt. Đại diện TSHPCo cho biết: Trong quá trình vận hành điều tiết hồ chứa, ngoài việc tuân thủ quy trình đã được cơ quan có thẩm quyền ban hành, thì việc bảo đảm an toàn cho khu vực hạ du luôn được đặt lên hàng đầu. Trước khi vận hành, nhà máy sẽ phát hiệu lệnh cảnh báo bằng còi hú, đồng thời, cử cán bộ đi kiểm tra khu vực hạ du đập. Nếu có tình trạng mất an toàn, đơn vị sẽ phối hợp với chính quyền địa phương tuyên truyền, có phương án nhanh chóng di chuyển người và tài sản ra khỏi khu vực bị ảnh hưởng.

Hiện nay, công trình Nhà máy Thủy điện Trung Sơn đã được trang bị, lắp đặt hệ thống quan trắc tự động đo lưu lượng nước đến hồ, tính toán lưu lượng xả lũ, cung cấp tài khoản và hướng dẫn phần mềm camera giám sát mực nước, xả lũ và theo dõi an toàn đập tới các cơ quan chức năng thực hiện giám sát trong quá trình vận hành. Để chuẩn bị cho việc điều tiết hồ chứa chính xác, kịp thời, đơn vị thường xuyên theo dõi thông tin diễn biến thời tiết trên hệ thống đài khí tượng thủy văn; đồng thời, ký hợp đồng cung cấp số liệu, thông tin thời tiết với Đài Khí tượng Thủy văn Bắc Trung bộ để kịp thời nắm bắt, tính toán lưu lượng nước về hồ, ban hành lệnh vận hành xả nước điều tiết hồ chứa kịp thời, góp phần cắt, giảm và làm chậm lũ cho hạ du và bảo đảm vận hành hồ chứa an toàn, hiệu quả.

Hàng năm, Nhà máy Thủy điện Trung Sơn bổ sung khoảng hơn 1 tỷ kWh điện vào điện lưới quốc gia. Do thực hiện nghiêm các quy tắc trong quá trình hoạt động và phối hợp tốt với cấp ủy, chính quyền địa phương cũng như tuyên truyền rộng rãi trong Nhân dân nên trong các mùa mưa lũ, Nhà máy Thủy điện Trung Sơn đã vận hành an toàn, bảo đảm vai trò là một dự án đa mục tiêu, vừa là nguồn bổ sung cho lưới điện quốc gia, vừa giúp kiểm soát lũ; đồng thời, góp phần vào chương trình biến đổi khí hậu ở Việt Nam bằng cách tránh được lượng khí phát thải CO2, tạo môi trường bền vững cho toàn bộ khu vực dự án.

Bài và ảnh: Minh Hằng