Hiệu quả kinh tế trên các cánh đồng mẫu lớn

Với những ưu điểm như giảm chi phí sản xuất, tăng năng suất, ổn định đầu ra sản phẩm,... mô hình cánh đồng mẫu lớn đã và đang góp phần thay đổi tư duy sản xuất cho người dân theo hướng quy mô lớn. Thực tế cho thấy, nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh đã và đang thực hiện thành công mô hình này, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế cho người dân.

Cánh đồng sản xuất lúa lai F1 của xã Hoằng Quỳ (Hoằng Hóa).

Thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TU ngày 11-1-2019 về tích tụ, tập trung đất đai để phát triển nông nghiệp quy mô lớn, công nghệ cao đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; thời gian qua, UBND huyện Hoằng Hóa đã tập trung thực hiện các giải pháp tích tụ, tập trung đất đai, xây dựng cánh đồng mẫu lớn. Theo đó, huyện đã vận động người dân đổi điền, dồn thửa, tích tụ ruộng đất, chuyển nhượng, cho thuê quyền sử dụng đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất với doanh nghiệp, HTX để phát triển sản xuất, tạo ra vùng sản xuất quy mô lớn. Bên cạnh đó, tích cực chuyển đổi cơ cấu giống, cây trồng, đẩy mạnh ứng dụng khoa học - kỹ thuật, áp dụng cơ giới hóa đồng bộ vào sản xuất. Mặt khác, huyện đã thực hiện lồng ghép, huy động các nguồn kinh phí để đầu tư nâng cấp, sửa chữa và kiên cố hóa kênh mương nội đồng, đường giao thông nông thôn phục vụ việc vận chuyển, tiêu thụ nông sản. Từ đó, tạo điều kiện thuận lợi thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, tạo ra chuỗi liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm.

Ông Lê Huy Cường, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND huyện Hoằng Hóa, cho biết: “Sau khi dồn điền, đổi thửa lần 3, bình quân mỗi hộ dân trên địa bàn canh tác trên 1,8 thửa ruộng. Đến nay, đã có 27/37 xã, thị trấn trên địa bàn huyện triển khai xây dựng mô hình cánh đồng mẫu lớn với tổng diện tích hơn 1.500 ha. Trên các cánh đồng mẫu lớn đã xây dựng các mô hình, như: Sản xuất lúa thuần năng suất, chất lượng cao; sản xuất hạt giống lúa lai F1 tại xã Hoằng Quỳ; sản xuất rau an toàn tại các xã Hoằng Hợp, Hoằng Lưu, Hoằng Đạo...; những diện tích này đều có năng suất bình quân tăng 15 đến 22% so với diện tích sản xuất nhỏ lẻ tại cùng địa phương; trong đó, đã có 25% diện tích sản xuất lúa đã được cơ giới hóa đồng bộ từ làm đất, sử dụng mạ khay, cấy và thu hoạch bằng máy, trên 95% diện tích đất nông nghiệp và diện tích lúa sử dụng máy làm đất và thu hoạch...

Tại huyện Đông Sơn, việc tích tụ, tập trung đất đai để xây dựng cánh đồng mẫu lớn được xem là bước đột phá trong sản xuất nông nghiệp. Đến nay, toàn huyện đã xây dựng được 36 cánh đồng mẫu lớn sản xuất lúa năng suất, chất lượng cao tại 13 xã. Qua đánh giá của UBND huyện, cùng một loại giống, được áp dụng phương pháp “4 cùng”: Cùng giống, cùng thời vụ, cùng biện pháp chăm sóc, cùng được liên kết tiêu thụ trên cơ sở liền vùng, liền thửa, nên quá trình tổ chức sản xuất thuận lợi, giảm được chi phí sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế. Năng suất lúa bình quân đạt khoảng 63,3 tạ/ha/năm, cao hơn năng suất bình quân chung của huyện là 1,5 tạ/ha/năm. Bên cạnh đó, do được doanh nghiệp liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm, nên hiệu quả kinh tế đạt cao hơn từ 18 - 25 triệu đồng/ha/năm so với diện tích không tập trung. Kết quả này tạo tiền đề để người dân thay đổi tư duy, tổ chức sản xuất nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung, nâng cao giá trị kinh tế trên cùng một diện tích canh tác.

Có thể nói, mô hình cánh đồng mẫu lớn đang là một trong những giải pháp để thúc đẩy sản xuất phát triển và cũng là hướng đi đúng đắn của ngành nông nghiệp. Với mô hình này, từng bước làm thay đổi thói quen trong sản xuất nhỏ lẻ truyền thống của người dân, hướng tới một nền sản xuất nông nghiệp tập trung, góp phần giải quyết được tình trạng thiếu hụt nhân lực lúc mùa vụ, giảm được chi phí trong sản xuất thông qua việc ứng dụng đồng bộ quy trình kỹ thuật canh tác tiên tiến, thuận lợi cho việc áp dụng cơ giới hóa đồng bộ,... Các mô hình mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân, như: Sản xuất giống lúa thuần, lúa lai F1; mô hình sản xuất rau an toàn tập trung chuyên canh tại các huyện Thọ Xuân, Đông Sơn, Vĩnh Lộc, Quảng Xương...; mô hình sản xuất ngô ngọt, bí, đậu tương rau, cải chân vịt, hành lá tại các huyện Thọ Xuân, Hậu Lộc, Yên Định, Thiệu Hóa, Hoằng Hóa... mô hình sản xuất khoai tây tập trung tại Nga Sơn,... Nhất là, tạo điều kiện để thực hiện liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm với các doanh nghiệp để giảm chi phí sản xuất; mặt khác, nâng cao năng suất, chất lượng, giá thành của sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh của nông sản trên thị trường. Theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sản xuất ở những cánh đồng mẫu lớn đã khẳng định những ưu thế vượt trội so với phương thức canh tác truyền thống, hiệu quả kinh tế cao hơn từ 20 đến 25% so với những diện tích sản xuất nhỏ lẻ.

Bài và ảnh: Lê Ngọc