Bảo vệ và phát triển rừng bền vững tại Ban Quản lý rừng phòng hộ Như Thanh

Mô hình trồng rừng gỗ lớn tại xã Xuân Thái của Ban Quản lý rừng phòng hộ Như Thanh.

Đi giữa bạt ngàn màu xanh của những cánh rừng trồng như keo, lim xanh, muồng đen... và rừng tự nhiên ngút ngàn thuộc địa bàn Ban Quản lý (BQL) rừng phòng hộ Như Thanh bảo vệ, quản lý và các xã tham gia thực hiện dự án lâm nghiệp như Xuân Thái, Phượng Nghi, Xuân Du, Mậu Lâm, Thanh Tân, Xuân Phúc, Yên Lạc..., chúng tôi được lắng nghe nhiều hơn những câu chuyện về hiệu quả bảo vệ và phát triển rừng (BV&PTR) từ cán bộ và người dân.

Diện tích rừng tự nhiên nghèo kiệt đã và đang được phục hồi, phát triển ổn định. Rừng nhiều tầng, nhiều tán, không những đã phát huy tính năng phòng hộ, bảo vệ tính đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường mà còn tạo nguồn sinh thủy cho các công trình thủy lợi, bảo vệ đất, hạn chế xói mòn, rửa trôi đất, hạn chế lũ lụt, hạn hán, là nơi cho các loài động vật cư trú và bảo tồn nguồn gen các loài thực vật rừng.

Ông Lê Xuân Điệp, Giám đốc BQL rừng phòng hộ Như Thanh, phấn khởi cho biết: Để chủ động quản lý, BV&PTR bền vững, BQL rừng phòng hộ Như Thanh đã chủ động triển khai thực hiện nhiều giải pháp nhằm xã hội hóa công tác BV&PTR tận gốc. Ban đã xây dựng phương án, lập bản đồ quy hoạch đất gắn với quy hoạch 3 loại rừng. Các loại đất, loại rừng được quản lý, sử dụng đúng mục đích, phù hợp tiêu chí quy định. Diện tích đất quy hoạch cho rừng sản xuất được điều chỉnh đã tạo điều kiện cho các thành phần kinh tế huy động mọi nguồn lực để BV&PTR. Chủ động xây dựng quy chế phối hợp với cấp ủy, chính quyền các xã, thị trấn và các cơ quan chức năng trong thực hiện Chỉ thị số 13–CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý, BV&PTR. Trong các giải pháp quản lý, BV&PTR, ban luôn chú trọng phối hợp với chính quyền địa phương có rừng để xác định ranh giới chủ quản lý, tổ chức đóng mốc tạm thời tại các vị trí xung yếu để phân định rõ ràng. Đồng thời, tổ chức giao khoán một số diện tích rừng và đất lâm nghiệp gần dân cho các hộ dân địa phương nhận khoán quản lý, BV&PTR. Ban đã giao cụ thể diện tích rừng và đất lâm nghiệp cho 12 trạm quản lý, bảo vệ rừng (QL,BVR) trực thuộc quản lý. Do đó, hiện trạng quản lý sử dụng đất lâm nghiệp trên địa bàn đơn vị quản lý không xảy ra tranh chấp, sử dụng đất sai mục đích, không để xảy ra tình trạng sử dụng rừng trái quy hoạch.

12 trạm QL, BVR đóng tại các xã thường xuyên bám địa bàn chỉ đạo, phối hợp với địa phương tổ chức tuyên truyền cho các hộ nhận khoán đất lâm nghiệp trong vùng tham gia các dự án lâm nghiệp hiểu được lợi ích to lớn của rừng và ký các cam kết không vi phạm Luật Lâm nghiệp. Đồng thời, hướng dẫn kỹ thuật, tổ chức cho các hộ trồng mới rừng sản xuất theo hướng thâm canh, bảo vệ an toàn diện tích rừng được giao quản lý, bảo vệ, chăm sóc và khai thác rừng trồng đã cho sản phẩm theo quy định. Nhờ tích cực tham gia trồng và BVR, người dân trong vùng có thêm việc làm tại chỗ, thu nhập từ tiền nhân công và sản phẩm của rừng, góp phần xóa đói, giảm nghèo và nâng cao đời sống; ngăn chặn các hành vi vi phạm Luật Lâm nghiệp...

Chúng tôi đến thăm Trạm QL, BVR tiểu khu 650 (thuộc BQL rừng phòng hộ Như Thanh), đóng tại xã Thanh Tân. Trạm có 2 cán bộ, công nhân kỹ thuật được giao nhiệm vụ bảo vệ gần 1.000 ha rừng. Trạm đã chủ động khắc phục khó khăn, tích cực tuyên truyền chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước về BV&PTR, phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR) có liên quan trực tiếp đến người dân; tổ chức, hướng dẫn kỹ thuật, dịch vụ cung ứng cây giống cho các hộ nhận khoán đất lâm nghiệp trên địa bàn xã chăm sóc, bảo vệ và trồng mới rừng. Từ đó, các thôn có rừng đã phối hợp với chủ rừng tiến hành ký cam kết không vi phạm những điều cấm về rừng. Để BVR tận gốc, trạm đã chủ động phối hợp với chính quyền và các đoàn thể của xã từ chủ động trong công tác tuyên truyền đến tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm minh các đối tượng vi phạm Luật Lâm nghiệp. Nhiều hộ gia đình trong xã Thanh Tân như ông Hà Quang Vinh, ông Nguyễn Đăng Tám, bà Nguyễn Thị Sợi,... nhận khoán rừng và đất lâm nghiệp, đã xây dựng được trang trại tổng hợp, tổ chức trồng rừng sản xuất, BVR và chăn nuôi gia súc, gia cầm dưới tán rừng, cho hiệu quả kinh tế khá cao.

Qua trao đổi với cán bộ BQL rừng phòng hộ Như Thanh, chúng tôi được biết: đơn vị được UBND tỉnh giao quản lý, sử dụng hơn 15.287,1 ha rừng và đất lâm nghiệp trên địa bàn 12 xã thuộc 3 huyện (Như Thanh, Nông Cống và Như Xuân), trong đó có 9.457,64 ha rừng phòng hộ. Diện tích rừng do BQL trên địa bàn rộng, trong đó có nhiều vùng rừng giáp ranh với các địa phương khác, một bộ phận người dân đời sống còn khó khăn thường vào rừng khai thác rừng trái phép,... gây khó khăn cho công tác tuần tra, BVR. Vào mùa nắng nóng, khô hạn kéo dài, gió Lào thường xuyên xuất hiện, tiềm ẩn nguy cơ cháy rừng rất cao trên địa bàn...

Nhằm giảm dần và chấm dứt tình trạng phá rừng làm nương rẫy, khai thác lâm sản trái phép, ban đã giao khoán BVR cho 2.770 hộ gia đình. Từ năm 2015 đến tháng 9-2020, BQL rừng phòng hộ Như Thanh đã hướng dẫn kỹ thuật; cung ứng cây giống; tổ chức cho các hộ nhận khoán đất sản xuất lâm nghiệp trên địa bàn trồng mới, trồng lại rừng đã khai thác theo quy định được gần 3.000 ha rừng sản xuất, trong đó trồng mới 160 ha rừng gỗ lớn. Nhờ tích cực trồng và BVR người dân trong vùng có thêm việc làm tại chỗ, thu nhập từ tiền nhân công và sản phẩm của rừng, góp phần xóa đói, giảm nghèo, nâng cao đời sống, thúc đẩy chương trình xây dựng nông thôn mới trong vùng.

Trong những ngày thời tiết nắng nóng và khô hanh, bằng nhiều hình thức như: tổ chức hội nghị, loa truyền thanh, cán bộ kỹ thuật trực tiếp về thôn, bản,... BQL rừng phòng hộ Như Thanh đã chủ động tuyên truyền Chỉ thị số 13-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý, BV&PTR; công văn của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thanh Hóa, chỉ thị của Huyện ủy Như Thanh, Như Xuân, Nông Cống về công tác BVR, PCCCR, phát triển rừng; các biện pháp chủ động PCCCR đến mọi người dân trên địa bàn. Đầu tư hàng trăm triệu đồng làm các biển báo, mua sắm các thiết bị, dụng cụ như bàn dập lửa, can đựng nước, loa cầm tay, dao,... phục vụ PCCCR cho đơn vị và các xã vùng dự án. Tổ chức ký cam kết BVR với 100% số hộ nhận khoán BVR trên địa bàn BQL. Để toàn bộ diện tích rừng hiện có được an toàn, BQL rừng phòng hộ Như Thanh đã chủ động ký quy chế phối hợp với chính quyền địa phương, kiểm lâm, các đoàn thể thường xuyên tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác bảo vệ, PCCCR, phát triển rừng đến cán bộ, công nhân viên và các hộ nhận khoán rừng và đất lâm nghiệp.

Kết quả là rừng trồng mới trên địa bàn được chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật, sinh trưởng, phát triển tốt. 5 năm qua, diện tích rừng phòng hộ, rừng sản xuất hiện có được bảo vệ an toàn, không để xảy ra cháy rừng. An ninh rừng trên địa bàn được giữ vững, độ che phủ của rừng do BQL rừng phòng hộ Như Thanh quản lý đạt 95,34%.

Thùy Dương