Đón tết trên biển

Khi hoa đào, hoa mai bung nở cũng là lúc các gia đình tạm gác lại công việc để quây quần bên nhau chào đón năm mới. Thế nhưng, không ít ngư dân vẫn quyết tâm vươn khơi, bám biển “xuyên” tết với ước mong tàu thuyền đầy cá tôm và đón đầy “lộc” biển cho một mùa đánh bắt bội thu.

Ngư dân Lê Viết Hường (đứng giữa), xã Hoằng Trường (Hoằng Hóa), người đã từng nhiều năm ăn tết trên biển.

Bến cá Ngư Lộc (Hậu Lộc), những ngày cuối năm tấp nập, nhộn nhịp bởi tiếng nói, cười của ngư dân đang vận chuyển, mua bán hải sản cũng như chuẩn bị ngư lưới cụ để tiếp tục cho hành trình vươn khơi, bám biển “xuyên” Tết Nguyên đán. Trên con tàu mang biển số TH-9633TS, thuyền trưởng Đồng Văn Quyết và các thuyền viên đang hối hả nạp nhiên liệu, xếp đá và lương thực, thực phẩm vào khoang tàu. Tranh thủ vài phút dừng tay, ông Quyết chia sẻ với chúng tôi: Khác với ngày thường, đây là chuyến biển mở màn cho vụ đánh bắt mới nên từ đầu tháng 12 (âm lịch) gia đình tôi đã đầu tư chi phí để tu sửa lại tàu cá cũng như mua sắm ngư cụ nâng cao hiệu quả đánh bắt trên biển. Và chuyến đi này, ngoài nhu yếu phẩm như mì tôm, rau, quả, thịt... tàu của tôi còn mang theo hai chậu hoa cúc để đón tết, cùng bánh chưng, trái cây, bia, bánh kẹo. Vốn theo nghề đi biển đã hơn 30 năm nay, nên tôi cũng đã quen với việc ăn tết trên biển. Ngày tết ai chẳng muốn được quây quần bên gia đình, người thân. Thế nhưng, cuối năm là khoảng thời gian giao mùa giữa các vùng thời tiết trên biển nên việc khai thác hải sản sẽ hiệu quả hơn những chuyến đi khác trong năm và nếu chuyến biển đầu năm mà thuận lợi, tôm cá đầy khoang thì sẽ đem lại sự may mắn, an toàn cho cả năm đi biển.

Nhớ lại khoảnh khắc đêm giao thừa trên biển, ông Quyết không khỏi bồi hồi: Khác với tết ở đất liền, tết trên biển chỉ có một không gian duy nhất là bầu trời và mênh mang sóng nước. Dù xa gia đình, người thân, nhưng đón giao thừa trên biển cũng có cái hay. Vào đêm 30 tết, chẳng cần biết tàu của anh đến từ địa phương nào, miền Bắc hay miền Nam, chỉ cần định vị được tàu bạn ở gần tàu mình, rồi dùng thiết bị ICOM liên lạc với nhau thì các tàu sẽ cùng hội tụ tại điểm gần nhất. Những con tàu ra khơi dịp tết đến đều được trang hoàng lại đẹp hơn, đặc biệt là lá cờ đỏ sao vàng thiêng liêng luôn được thay mới. Lá cờ Tổ quốc là niềm kiêu hãnh, tự hào, đánh dấu chủ quyền thiêng liêng của quốc gia trên biển. Sau khi các thuyền tụ họp gần nhau, chúng tôi bắt đầu sửa soạn những vật dụng mang đi để làm mâm cơm cúng giao thừa, rồi cùng nhau liên hoan, liên lạc với người thân ở đất liền để chúc mừng năm mới. Sau đó, lại tiếp tục công việc đánh bắt của mình. Nếu tàu nào mà trúng luồng cá lớn trong ngày đầu năm mới thì coi như ngư dân đi trên tàu ấy trúng “lộc biển” - điềm báo thắng lợi cho cả năm.

Theo kinh nghiệm của những người đi biển, tết là thời điểm dễ trúng nhiều luồng hải sản giá trị, cộng với giá bán tăng mạnh nên nhiều ngư dân trên địa bàn xã đã chọn vươn khơi bám biển vào dịp tết. Để đảm bảo cho ngư dân yên tâm ra khơi, theo ông Nguyễn Văn Quang, Phó Chủ tịch UBND xã, cho biết: Ngư Lộc hiện có 307 phương tiện khai thác hải sản, thu hút 2.541 lao động tham gia. Phần lớn các tàu cá trên địa bàn xã vươn khơi bám biển trong dịp tết đều tập trung đi theo từng tổ đội nhằm tăng hiệu quả sản xuất. Để đảm bảo an toàn cho người và phương tiện đi khai thác hải sản, địa phương đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền cho chủ phương tiện và ngư dân chủ động tham gia công tác phòng chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn. Cùng với đó, vận động các tàu hoạt động xa bờ lắp đặt thiết bị liên lạc tầm xa, máy thông tin liên lạc tích hợp định vị vệ tinh... Nhờ đó, sản lượng khai thác hải sản hàng năm của địa phương đạt cao; riêng năm 2022, tổng sản lượng khai thác ước đạt 13.000 tấn.

Rời bến cá Ngư Lộc, chúng tôi tìm về xã biển Hoằng Trường (Hoằng Hóa), nơi đây không khí cũng sôi động, nhộn nhịp bởi những con tàu mang cá đầy khoang cập bến trong niềm vui của các ngư dân. Tay thoăn thoắt đưa từng mẻ cá từ khoang tàu lên bờ, ngư dân Lê Viết Hường, thôn Liên Minh, chia sẻ: Dù không được sum vầy bên gia đình vui xuân, đón tết nhưng đi biển ngày tết rất có ý nghĩa với ngư dân chúng tôi. Bởi, tết là thời điểm dễ trúng “lộc biển” nhất, giá hải sản cũng cao nên mang thu nhập lớn cho ngư dân. Thông thường, mỗi năm tàu của gia đình tôi đi xuyên Tết Nguyên đán từ 5 - 7 ngày nhưng có năm trúng lớn thu về được khoảng 300 - 500 triệu đồng.

Những chuyến ra khơi ngày tết của ngư dân như anh Quyết, anh Hường và hàng nghìn ngư dân khác ở các vùng biển xứ Thanh thường kéo dài từ giữa tháng Chạp đến rằm tháng Giêng mới cập bờ. Dù cái tết phải tạm xa gia đình và người thân, thế nhưng đây là sự khởi đầu của một năm mới nên ai cũng phấn khởi, kỳ vọng sẽ trở về với những khoang tàu đầy ắp cá, tôm. Theo số liệu thống kê, trên địa bàn toàn tỉnh hiện có 6.507 tàu cá (trong đó hoạt động vùng bờ là 4.367 tàu, vùng lộng là 974 tàu, vùng khơi là 1.166 tàu). Những ngày tết, tranh thủ thời tiết thuận lợi và hiệu quả đánh bắt tăng cao nên nhiều tàu cá, ngư dân đã bám biển vươn khơi để vừa có thêm thu nhập, vừa tham gia bảo vệ chủ quyền, an ninh biển đảo của Tổ quốc. Để đảm bảo an toàn cho ngư dân yên tâm đánh bắt xa bờ ngày tết, những năm qua, các cấp, ngành trên địa bàn tỉnh đã chủ động phối hợp với chính quyền các địa phương ven biển tập trung làm tốt công tác hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra để mọi ngư dân, chủ tàu trên địa bàn có đầy đủ những điều kiện cần thiết, trang thiết bị an toàn khi hoạt động trên biển. Đồng thời, tăng cường công tác tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn, tuyên truyền, phổ biến pháp luật và các vấn đề khác có liên quan để đảm bảo giữ vững chủ quyền biển đảo, giữ vững an ninh trật tự, an toàn xã hội trên biển... để ngư dân yên tâm bám biển.

Bài và ảnh: Nguyễn Đạt