Huyện Mường Lát nỗ lực thực hiện mục tiêu 90-90-90

Theo số liệu thống kê của Trung tâm Y tế huyện Mường Lát, lũy tích số người nhiễm HIV toàn huyện 508 người, trong đó số còn sống quản lý được là 258 người, số người nhiễm HIV đã tử vong 163 người, số đang điều trị ARV tại Bệnh viện Đa khoa huyện Mường Lát là 228 bệnh nhân. Có 9/9 xã, thị trấn có người nhiễm HIV đang còn sống, các đối tượng có nguy cơ cao tập trung ở nhóm tiêm chích ma túy.

Triển khai tư vấn, xét nghiệm HIV tại cộng đồng giúp kiểm soát lây nhiễm HIV trên địa bàn huyện Mường Lát.

Thực hiện mục tiêu 90-90-90 (90% số người nhiễm HIV biết được tình trạng nhiễm HIV của mình, 90% số người đã chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc kháng vi-rút ARV và 90% số người được điều trị ARV kiểm soát được tải lượng vi-rút ở mức thấp để sống khỏe mạnh và giảm nguy cơ lây truyền HIV sang người khác), những năm qua huyện Mường Lát đã triển khai thực hiện nghiêm túc, chủ động đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, triển khai các dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS, nhờ đó, đã đạt được những kết quả khả quan, tạo chuyển biến của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân đối với công tác phòng, chống HIV/AIDS.

Tại Trạm Y tế xã Tam Chung, thời gian qua, cùng với việc làm tốt công tác khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe ban đầu cho Nhân dân, trạm đã tích cực tham mưu với ban chỉ đạo phòng chống HIV/AIDS xã chỉ đạo các thôn bản, đoàn thể, trường học đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân về công tác phòng chống HIV/AIDS tại cộng đồng; không phân biệt, kỳ thị với những người nhiễm HIV/AIDS. Thường xuyên tư vấn cho người nhà và người nhiễm, giúp người có HIV/AIDS biết cách tự chăm sóc bản thân và phòng tránh lây nhiễm cho người thân trong gia đình và xã hội.

Qua đó, nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng động viên họ bớt đi những mặc cảm trong cuộc sống hàng ngày và hướng dẫn người có HIV/AIDS đến điều trị ARV nhằm giảm thiểu lây nhiễm... Nhờ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, những năm gần đây trên địa bàn xã không có trường hợp nhiễm HIV mới.

Bệnh nhân H.V.N., ở bản Lát chia sẻ: Được cán bộ y tế động viên, tuyên truyền, vận động đi uống Methadone và điều trị ARV, được tham gia các buổi tuyên truyền về phòng, chống HIV/AIDS, tôi nhận thức rằng người nhiễm HIV vẫn có thể sống lâu dài và khỏe mạnh nếu được điều trị sớm. Khi sức khỏe ổn định tôi đã tham gia phát triển kinh tế gia đình và là một cộng tác viên tích cực tham gia vận động các đối tượng có nguy cơ cao để cán bộ y tế tư vấn, tiếp cận tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, hiểu biết để tự bảo vệ bản thân trước những tác hại của tệ nạn xã hội nói chung và tệ nạn ma túy, mại dâm dẫn đến lây nhiễm HIV nói riêng.

Ông Hồ Văn Trọng, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Mường Lát, cho biết: Nhận thức được mối nguy hại của HIV/AIDS, huyện đã nỗ lực triển khai nhiều hoạt động trong công tác phòng, chống HIV/AIDS, qua đó nâng cao chất lượng chăm sóc, điều trị và quản lý bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS, góp phần giảm số người bị lây nhiễm trong xã hội. Huyện đã quan tâm chỉ đạo, điều hành, triển khai kịp thời các mục tiêu, nhiệm vụ đến cơ sở, huy động được các nguồn lực triển khai một cách có hiệu quả việc thực hiện chiến lược tiếp cận mục tiêu 90-90-90. Hàng năm, trung tâm y tế huyện đã chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng các kế hoạch triển khai các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS. Các cấp, ngành, xã, thị trấn trong huyện đã có sự phối hợp tích cực trong tuyên truyền phòng, chống lây nhiễm dưới nhiều hình thức, tăng cường cung cấp các dịch vụ chăm sóc, hỗ trợ điều trị và dự phòng lây nhiễm. Bên cạnh đó, công tác giám sát, phát hiện HIV được duy trì, quản lý chặt chẽ đối tượng có nguy cơ cao; chủ động tiếp cận vận động họ thay đổi hành vi như dùng bơm kim tiêm riêng, đi cai nghiện bắt buộc và cai nghiện tại cộng đồng. Huyện đã thành lập các câu lạc bộ chuyên về phòng, chống ma túy từ huyện đến cơ sở. Đoàn thanh niên tổ chức các buổi sinh hoạt, tọa đàm về tác hại của ma túy, mại dâm, HIV/AIDS và biện pháp phòng ngừa. Các thôn, bản, đã hình thành các phong trào, mô hình tự quản về an ninh trật tự. Các trường hợp nhiễm HIV khi phát hiện đều được tư vấn, quản lý, hướng dẫn tự chăm sóc và tự bảo vệ sức khỏe, tổ chức thăm hỏi, động viên, giúp đỡ vật chất và tinh thần cho người nhiễm HIV, giúp bệnh nhân AIDS tham gia các hoạt động xã hội... 10 tháng năm 2020, Trung tâm Y tế huyện đã triển khai kế hoạch tư vấn xét nhiệm HIV tại cộng đồng song song với tư vấn xét nghiệm cố định tại trung tâm, đã xét nghiệm cho 950 người nguy cơ cao, trong đó phát hiện 2 ca dương tính với HIV. Bên cạnh đó, trung tâm đã triển khai hoạt động tư vấn xét nghiệm lưu động tại 5 xã Mường Lý, Trung Lý, Pù Nhi, Tén Tằn và Quang Chiểu. Hàng tháng hỗ trợ các xã triển khai đợt tư vấn xét nghiệm lưu động tại các thôn bản có nhiều đối tượng nguy cơ. Song song với việc xét nghiệm của cán bộ y tế xã, đã triển khai thực hiện công tác xét nghiệm HIV thực hiện bởi y tế thôn bản tại 3 xã Mường Lý, Trung Lý, Quang Chiểu.

Bên cạnh kết quả đã đạt được, vẫn còn những hạn chế, khó khăn do bệnh nhân đa phần hoàn cảnh kinh tế khó khăn, còn mặc cảm với bản thân và gia đình; hoạt động truyền thông nâng cao kiến thức cho người dân do không có kinh phí hoạt động nên không tổ chức thường xuyên mà chủ yếu tập trung vào các đợt chiến dịch; đối tượng nguy cơ cao quản lý khó, thường xuyên di biến động đi làm ăn xa rất khó tiếp cận; bệnh nhân HIV chưa tuân thủ điều trị còn diễn ra thường xuyên ảnh hưởng đến kết quả điều trị... Thời gian tới, Trung tâm Y tế huyện Mường Lát tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ và giải pháp phòng, chống HIV/AIDS đảm bảo thực hiện mục tiêu 90-90-90. Tăng cường sự quan tâm chỉ đạo của chính quyền địa phương đối với công tác phòng, chống HIV/AIDS, huy động sự tham gia của các ban, ngành, các đoàn thể vào công tác phòng, chống HIV/AIDS. Đẩy mạnh các hoạt động chuyên môn, đặc biệt là dự phòng, can thiệp giảm tác hại, truyền thông thay đổi hành vi, giảm kỳ thị và phân biệt đối xử với người nhiễm HIV; triển khai mở rộng thêm điểm cấp phát Methadone tại các trạm y tế xã và tăng thu dung số bệnh nhân điều trị Methadone; triển khai các hoạt động phân phát bơm kim tiêm sạch. Triển khai các hoạt động truyền thông thay đổi hành vi cho nhóm nguy cơ cao, chú trọng các hoạt động giảm kỳ thị, phân biệt đối xử. Tư vấn xét nghiệm phát hiện sớm người nhiễm HIV; tiếp tục triển khai mô hình tư vấn xét nghiệm tại cộng đồng do cán bộ y tế xã và y tế thôn bản thực hiện. Tăng cường hoạt động giám sát dịch HIV/AIDS, chú trọng nâng cao chất lượng số liệu báo cáo HIV/AIDS; kết nối dịch vụ tư vấn xét nghiệm và điều trị đảm bảo quản lý và theo dõi được danh sách người nhiễm HIV theo địa bàn xã, vận động người nhiễm chưa được điều trị ARV tham gia điều trị ARV..., hướng tới mục tiêu khống chế tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng dân cư dưới 0,3%.

Bài và ảnh: Hà Phương