Tăng cường vai trò giám sát, phản biện xã hội của MTTQ các cấp, các đoàn thể chính trị - xã hội

Những năm qua, ủy ban MTTQ các cấp và các đoàn thể chính trị - xã hội trong tỉnh đã thực hiện tốt vai trò giám sát, phản biện xã hội (GS, PBXH), phát huy dân chủ trong công tác tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, đoàn thể trong sạch, vững mạnh.

Ban giám sát đầu tư của cộng đồng xã Cẩm Long (Cẩm Thủy) giám sát chất lượng tuyến đường thôn mới được đổ bê tông.

Hàng năm, ủy ban MTTQ các cấp và các đoàn thể chính trị - xã hội đã tổ chức ký kết chương trình phối hợp GS, xây dựng chương trình, kế hoạch GS và tổ chức thực hiện có hiệu quả với các hình thức GS theo quy định của pháp luật. Trong quá trình triển khai thực hiện, mặt trận các cấp và các đoàn thể chính trị - xã hội đã bám sát kế hoạch, hướng dẫn của Trung ương và tỉnh, đồng thời có sự thay đổi, điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tiễn ở địa phương. Thực tiễn công tác GS của MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội thời gian qua đã có nhiều kết quả tích cực, được cấp ủy đảng và Nhân dân đánh giá cao, góp phần vào việc phát hiện những điểm chưa tốt, còn hạn chế để kiến nghị khắc phục.

Thực hiện chủ đề năm 2022 là “Năm đổi mới và nâng cao chất lượng công tác GS, PBXH”, MTTQ các cấp đã chủ trì phối hợp với các đoàn thể chính trị - xã hội xây dựng kế hoạch, báo cáo cấp ủy phê duyệt, đồng thời phối hợp với HĐND, Đoàn ĐBQH tỉnh để thực hiện các nội dung GS tránh chồng chéo, trùng lắp; ban hành kế hoạch công tác GS, PBXH của Ủy ban MTTQ tỉnh năm 2022. Phối hợp với Ban Dân chủ - Pháp luật Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức tập huấn trực tuyến chuyên sâu 4 chuyên đề về nghiệp vụ và kỹ năng công tác GS, PBXH cho 900 đại biểu là cán bộ MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp. Tổ chức hội nghị tọa đàm, trao đổi kinh nghiệm về “Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động GS, PBXH của ủy ban MTTQ các cấp tỉnh Thanh Hóa” năm 2022 tại thị xã Nghi Sơn cho 250 đại biểu cơ sở tham gia.

Trong năm 2022, MTTQ các cấp trong tỉnh đã tổ chức 3.657 cuộc GS; trong đó, chủ trì tổ chức GS 1.488 cuộc; tham gia GS 2.169 cuộc. Công tác GS tập trung vào các nội dung: việc thực hiện Nghị quyết 68 của Chính phủ, Quyết định 23 của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch COVID-19; việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, pháp luật về bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm; công tác tiếp công dân, giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân...

MTTQ các cấp trong tỉnh và các tổ chức thành viên đã tích cực tham gia PBXH. MTTQ các cấp trong tỉnh đã tổ chức PBXH đối với 986 dự thảo văn bản của các cấp, ngành, địa phương trong tỉnh (trong đó cấp tỉnh 21 dự thảo cơ chế, chính sách; cấp huyện 248 dự thảo; cấp xã 717 dự thảo); trong đó phản biện bằng hình thức tổ chức hội nghị là 155 cuộc; phản biện thông qua hình thức nghiên cứu văn bản là 831 cuộc. Các nội dung phản biện của MTTQ các cấp đã được cấp ủy, chính quyền và các cơ quan xây dựng dự thảo tiếp thu tối đa, là cơ sở để các cơ chế, chính sách phù hợp với thực tiễn đời sống của Nhân dân.

Đồng thời, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã tham gia góp ý đối với 19 dự thảo luật, 30 dự thảo các đề án, kế hoạch, chương trình của các sở, ngành và UBND tỉnh... Đặc biệt, trong năm 2022, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh đã tổ chức lấy ý kiến rộng rãi trong các tổ chức thành viên và Nhân dân, MTTQ các cấp trong tỉnh, tổng hợp 186 văn bản góp ý của các tổ chức thành viên, MTTQ 27 huyện, thị xã, thành phố và các vị trong Hội đồng tư vấn Ủy ban MTTQ tỉnh, với 864 ý kiến góp ý vào dự thảo Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; 1.348 ý kiến góp ý vào dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).

Công tác GS còn được đẩy mạnh thực hiện thông qua hoạt động các ban thanh tra Nhân dân, ban giám sát đầu tư của cộng đồng. Trong năm, các ban thanh tra Nhân dân đã GS được 718 vụ việc; qua GS đã kiến nghị đến các cơ quan có thẩm quyền giải quyết 225 vụ việc. Ban giám sát đầu tư của cộng đồng tổ chức giám sát 985 công trình, dự án trên địa bàn xã, phường, thị trấn; kiến nghị cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết 295 công trình, dự án có ảnh hưởng đến cộng đồng dân cư. Qua GS, đã chỉ ra những ưu điểm và những mặt còn hạn chế, những bất cập, sai sót trong quá trình thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, của tỉnh và địa phương. Sau các cuộc GS, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh đã thông báo kết quả GS và kiến nghị các bộ, ngành Trung ương và địa phương sửa đổi, bổ sung các chính sách không còn phù hợp với thực tiễn, đề nghị cấp ủy, chính quyền và các ban, ngành liên quan xem xét, giải quyết những tồn đọng và có biện pháp khắc phục những sai sót, hạn chế trong quá trình thực hiện.

Tuy vẫn còn nhiều mặt hạn chế, nhưng có thể khẳng định, hoạt động GS, PBXH góp ý xây dựng Đảng, chính quyền của MTTQ các cấp trong tỉnh thời gian qua đã đi vào nền nếp, trở thành hoạt động chủ yếu và thường xuyên, góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho các tầng lớp Nhân dân, được Đảng, chính quyền và Nhân dân ghi nhận.

Để không ngừng nâng cao chất lượng công tác GS, PBXH, trong thời gian tới, mặt trận, các đoàn thể tập trung đổi mới hoạt động GS, PBXH, trọng tâm là tập huấn, bồi dưỡng nâng cao kỹ năng nghiệp vụ về GS, PBXH; lựa chọn các vấn đề được dư luận Nhân dân quan tâm để GS theo hướng dẫn của Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh; phản biện các dự thảo cơ chế, chính sách ở địa phương liên quan đến đời sống Nhân dân...

Thực tiễn cho thấy, muốn phát huy GS của Nhân dân, dựa vào Nhân dân để xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền cần phải có quy định cụ thể, sát thực, dễ hiểu, dễ làm. MTTQ, các đoàn thể tiếp tục nghiên cứu, xây dựng quy trình tập hợp ý kiến Nhân dân, phát huy tốt nhất vai trò và trí tuệ của các ủy viên ủy ban MTTQ, của nhân sĩ, trí thức, các giới, dân tộc, tôn giáo, các nhà khoa học, các chuyên gia, người uy tín, đoàn viên, hội viên và sự ủng hộ của Nhân dân tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền.

Bài và ảnh: Phan Nga