Trợ giúp pháp lý cho các đối tượng yếu thế

Bằng nhiều hoạt động thiết thực, cụ thể, Trung tâm Trợ giúp pháp lý (TGPL) Nhà nước tỉnh Thanh Hóa (sau đây viết tắt là Trung tâm) đã thực hiện hiệu quả công tác TGPL miễn phí cho người nghèo và các đối tượng chính sách trên địa bàn tỉnh, góp phần nâng cao nhận thức của người dân, bảo đảm tốt quyền và lợi ích hợp pháp cho các đối tượng được trợ giúp.

Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Thanh Hóa phối hợp với UBND huyện Như Xuân tuyên truyền các quy định của pháp luật đến người dân trên địa bàn huyện.

Với phương châm hoạt động hướng về cơ sở, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân được tiếp cận với các hoạt động TGPL, đồng thời xác định đối tượng thuộc diện TGPL là nhóm yếu thế trong xã hội, Trung tâm thường xuyên phối hợp với các cấp, ngành đẩy mạnh thực hiện thông qua các hình thức tư vấn, tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng. Tất cả yêu cầu TGPL của người dân được đáp ứng kịp thời. Việc cử người thực hiện TGPL được thực hiện nhanh chóng, đúng quy định và đáp ứng yêu cầu TGPL...

Trong công tác phối hợp về hoạt động tố tụng, Trung tâm còn thường xuyên phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Hội LHPN, Hội Cựu chiến binh, Hội Nông dân tỉnh, Ban Dân tộc triển khai hoạt động TGPL cho người có công, người khuyết tật, trẻ em vị thành niên và người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số... Chính vì vậy, Trung tâm đã trở thành địa chỉ tin cậy để những đối tượng yếu thế trong xã hội tìm đến khi có những vấn đề liên quan đến pháp luật, cần được TGPL thông qua các hình thức tư vấn, tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng.

Nhờ làm tốt hoạt động phối hợp, trong năm 2023 Trung tâm đã thực hiện TGPL 1.578 vụ việc, tăng 12,6% so với cùng kỳ năm 2022 (tăng 177 vụ). Trong đó: kỳ trước chuyển qua: 690 vụ việc, tăng 37,7% so với cùng kỳ năm trước (tăng 189 vụ); thụ lý trong kỳ: 888 vụ việc, giảm 1,4% so với cùng kỳ năm trước (giảm 12 vụ); số vụ việc hoàn thành 869 vụ việc, tăng 15,7% so với cùng kỳ năm trước (tăng 118 vụ); số lượt người được TGPL đã hoàn thành 869 người... Cùng với đó, Trung tâm cũng đã tham mưu cho hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng xây dựng kế hoạch hoạt động của hội đồng năm 2023 và tổ chức kiểm tra công tác phối hợp TGPL trong hoạt động tố tụng tại các huyện Hà Trung, Hoằng Hóa, Như Xuân, Như Thanh...; tổ chức truyền thông về TGPL tại 3 xã của huyện Thường Xuân (xã Bát Mọt, xã Yên Nhân và xã Xuân Thắng) và 4 đơn vị cấp xã của huyện Quan Sơn (Na Mèo, Sơn Thủy, Sơn Điện và thị trấn Sơn Lư). Đồng thời, rà soát, công bố danh sách tổ chức thực hiện TGPL, người thực hiện TGPL trên địa bàn; rà soát, thống kê số người thuộc diện được trợ giúp theo quy định của Luật TGPL báo cáo Cục TGPL...

Ngoài các hoạt động nêu trên, Trung tâm đã trang bị một số đầu sách pháp luật tham khảo cho lãnh đạo Trung tâm và các phòng, chi nhánh để tạo điều kiện thuận lợi trong việc tìm hiểu, tra cứu, nâng cao kiến thức pháp luật cho các trợ giúp viên, chuyên viên pháp lý; truyền thông về quyền được TGPL đối với người cao tuổi, người cao tuổi có khó khăn về tài chính bảo đảm người cao tuổi thuộc diện được trợ giúp được cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí theo quy định của pháp luật tại 4 xã của huyện Như Xuân (Thanh Lâm, Thanh Xuân, Thanh Quân, Thanh Sơn) và tại 4 đơn vị cấp xã của huyện Thạch Thành (thị trấn Vân Du, các xã Thành Công, Thành Tân, Thành Tâm)... Đặc biệt, thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, Trung tâm TGPL đã phối hợp với phòng tư pháp các huyện Quan Sơn, Quan Hóa, Bá Thước tổ chức thực hiện truyền thông về TGPL cơ sở Quan Sơn (4 xã); Quan Hóa (4 xã), Bá Thước (6 xã) và thực hiện giám sát, đánh giá tại huyện Cẩm Thủy; thực hiện rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo tại thị xã Nghi Sơn. Bên cạnh đó, Trung tâm đã tham mưu Sở Tư pháp xây dựng Kế hoạch số 711/KH-STP, ngày 2/10/2023 tăng cường, nâng cao khả năng tiếp cận và thụ hưởng hoạt động TGPL chất lượng cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Bà Nguyễn Thị Ngà, Trưởng Phòng Hành chính - Tổ chức, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Thanh Hóa, cho biết: "TGPL miễn phí là chủ trương, chính sách của Nhà nước đã được triển khai thực hiện từ nhiều năm nay nhằm bảo đảm quyền con người, quyền công dân. Các đối tượng được trợ giúp gồm: người nghèo; người có công với cách mạng; người già cô đơn, người tàn tật và trẻ em không nơi nương tựa; người dân tộc thiểu số thường trú ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn... Đây đều là đối tượng chính sách, người yếu thế có điều kiện tiếp cận pháp luật hạn chế nên khi truyền thông chúng tôi phải chuẩn bị kỹ lưỡng, đảm bảo nội dung chính xác nhưng dễ hiểu nhất. Trong các buổi truyền thông, chúng tôi dành nhiều thời gian giải đáp thắc mắc với từng sự việc cụ thể, giúp bà con hiểu tường tận hơn các quy định của pháp luật".

Có thể khẳng định, hoạt động TGPL có vai trò hết sức quan trọng giúp người dân tiếp cận với quy định của pháp luật; giúp người dân hiểu quyền và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật và giúp người dân tự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Mặt khác, việc làm tốt công tác TGPL còn hỗ trợ các cơ quan Nhà nước triển khai các nhiệm vụ đồng bộ hơn, tránh những việc khiếu kiện không có cơ sở hoặc khiếu kiện trái pháp luật. Vì lẽ đó, các cấp, ngành chức năng cần tiếp tục quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tạo điều kiện thuận lợi để người dân, những đối tượng yếu thế trên địa bàn tỉnh tiếp cận gần hơn dịch vụ TGPL miễn phí; góp phần giải tỏa những vướng mắc liên quan đến pháp lý nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho các đối tượng được TGPL trong thời gian tới.

Bài và ảnh: Trần Hằng