Kỳ họp thứ 11, HĐND tỉnh khóa XVIII: Quyết nghị nhiều chính sách quan trọng, tạo tiền đề mở ra một chặng phát triển mới

Là cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân, do vậy qua mỗi kỳ họp, HĐND tỉnh Thanh Hóa đều chuẩn bị bài bản, công phu nội dung, chương trình; đồng thời, chú trọng đổi mới cách thức tổ chức, điều hành theo hướng khoa học, linh hoạt, có trọng tâm và đúng, trúng các vấn đề cử tri quan tâm. Thành công của Kỳ họp thứ 11, HĐND tỉnh khóa XVIII tiếp tục là minh chứng sinh động cho tinh thần đổi mới, thực chất và hiệu quả đó.

Một góc khu kinh tế Nghi Sơn. (Ảnh: Minh Hiếu)

Khoa học và linh hoạt

Việc tổ chức và điều hành một cách khoa học đóng vai trò quyết định đến thành công của kỳ họp HĐND tỉnh. Bởi có ý kiến cho rằng, nếu kỳ họp được tổ chức và điều hành một cách khoa học, có sự điều phối linh hoạt của “người nhạc trưởng” thì sẽ hạn chế được tính dàn trải khi vấn đề được tung ra quá rộng, có thể gây “loãng”; hoặc tính không đầy đủ, thiếu bao quát khi đại biểu có thể sa đà vào những vấn đề có tính cục bộ, nhỏ nhặt. Đồng thời, sự khoa học và linh hoạt trong điều hành sẽ hạn chế được bất cập về thời gian khi có đại biểu không đi trực tiếp vào vấn đề thảo luận, hay không nêu trọng tâm câu hỏi mà nặng về dẫn dắt, lý giải, thậm chí là bình luận. Ngoài ra, việc điều hành hiệu quả của chủ tọa còn thể hiện ở khả năng định hướng, dẫn dắt, gợi mở để các vấn đề được bàn thảo, chất vấn đi đúng, trúng vào trọng tâm, trọng điểm. Từ đó, giúp cử tri và Nhân dân không chỉ thấy được “diện” như toàn bộ thực trạng nền kinh tế - xã hội, với những thành quả và cả những bất cập cũng như nguyên nhân của sự trì trệ. Đồng thời, cũng thấy được “điểm” với nhiều vấn đề phát sinh ngay trong cuộc sống sẽ được thảo luận, bàn bạc và đưa ra giải pháp tháo gỡ. Kỳ họp thứ 11, HĐND tỉnh khóa XVIII một lần nữa minh chứng cho tinh thần đổi mới và sự điều hành khoa học, linh hoạt của chủ tọa kỳ họp.

Để tổ chức thành công kỳ họp, khâu chuẩn bị nội dung, chương trình đóng vai trò hết sức quan trọng. Theo đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo bài bản, công phu công tác chuẩn bị nội dung, chương trình kỳ họp; Thường trực HĐND, UBND tỉnh, các ban của HĐND tỉnh, Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh, các ngành có liên quan đã tích cực, chủ động phối hợp chuẩn bị tốt các điều kiện phục vụ kỳ họp. Công tác thẩm tra của Thường trực và các ban HĐND tỉnh đối với các báo cáo, tờ trình, dự thảo nghị quyết trình kỳ họp đã được thực hiện nghiêm túc, bảo đảm chất lượng; đồng thời tổ chức nhiều cuộc khảo sát để thu thập thông tin phục vụ hoạt động thẩm tra, chất vấn. Ngoài ra, Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh đã gửi các tài liệu kỳ họp bằng văn bản điện tử trước để các đại biểu tự nghiên cứu và có cái nhìn bao quát nhất, cũng như có sự đóng góp cao nhất, hiệu quả nhất cho thành công của kỳ họp.

Là kỳ họp mang tính tổng kết và định hướng, do đó, Kỳ họp thứ 11 đã đảm đương một khối lượng công việc rất lớn, với nhiều nội dung quan trọng có tính quyết định đến ổn định, đổi mới và phát triển của tỉnh trong năm 2023 và cả giai đoạn 2021-2025. Với ý nghĩa đó, kỳ họp đã tạo được sức lan tỏa, trở thành đợt sinh hoạt chính trị rộng khắp, thu hút sự quan tâm của đông đảo cử tri và Nhân dân. Theo kết quả tổng hợp của Ủy ban MTTQ tỉnh, đã có 201 ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân trong tỉnh gửi đến kỳ họp này. Đây là những ý kiến, kiến nghị rất chính đáng, thể hiện sự quan tâm của cử tri đối với những vấn đề bức thiết đang đặt ra trong thực tiễn. Đồng thời, cũng qua nắm bắt dư luận, cử tri, nhất là ý kiến từ cán bộ lão thành qua các thời kỳ, được biết rằng đa số cử tri đều bày tỏ sự đồng tình và đánh giá cao đối với nội dung kỳ họp, sự điều hành của chủ tọa kỳ họp, các vấn đề được thảo luận và được lựa chọn chất vấn nghị trường. Những vấn đề được đưa ra bàn thảo vừa có tính hệ trọng khi liên quan đến đường hướng phát triển của tỉnh trong thời gian tới; vừa gắn chặt với đời sống dân sinh. Việc mang “hơi thở cuộc sống” vào nghị trường, gắn với những vấn đề “nóng”, hóc búa, đang là “điểm nghẽn” cản trở sự phát triển cũng được cử tri đặc biệt quan tâm và đánh giá cao.

Công tâm và trách nhiệm

Diễn ra trong bầu không khí khẩn trương của những ngày cuối năm 2022. Song, với sự nghiêm túc, trách nhiệm, HĐND tỉnh đã đánh giá sát, đúng và khách quan thành quả phát triển kinh tế - xã hội năm 2022; đồng thời, tập trung bàn thảo, hoạch định những đường hướng cho chặng phát triển mới, với nhiều thời cơ và thách thức đan xen. Theo đó, để tạo nền tảng dẫn dắt và thúc đẩy công cuộc đổi mới và phát triển của địa phương, tại kỳ họp này, các đại biểu HĐND tỉnh đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, phát huy cao nhất bản lĩnh, trí tuệ để quyết nghị sát, đúng các mục tiêu tổng quát, các chỉ tiêu cơ bản và những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu nhằm thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh năm 2023. Đồng thời, thiết kế và thông qua hàng chục quyết sách quan trọng, đóng vai trò như là đòn bẩy, là trợ lực cho sự phát triển kinh tế - xã hội. Con số 43 nghị quyết được thông qua tại kỳ họp là minh chứng cho sự đồng thuận cao, quyết tâm lớn của HĐND tỉnh trong việc hoạch định chính sách và quyết nghị các vấn đề quan trọng của địa phương.

Đúng như tinh thần được đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Đỗ Trọng Hưng nêu tại phiên khai mạc kỳ họp, các đại biểu HĐND tỉnh đã nêu cao tinh thần trách nhiệm và dựa trên thực tiễn sinh động, phong phú, tích cực tham gia thảo luận, đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết, sâu sắc, chất lượng, ngắn gọn, có trọng tâm vào các báo cáo, tờ trình của HĐND, UBND tỉnh. Đặc biệt, nhiều đại biểu tham gia thảo luận tại nghị trường đã cho thấy sự khách quan trong việc đánh giá các thành quả phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh theo hướng không “tô hồng” thành tựu, nhưng cũng không “bôi đen” hạn chế. Nhiều đại biểu đã nói thẳng, nói thật và nói trúng vào những khâu yếu, những mặt còn tồn tại trong quá trình thực thi chính sách tại cơ sở, cũng như tinh thần trách nhiệm của một số cấp ủy, chính quyền trong thực thi công vụ. Chẳng hạn, đại biểu Cao Tiến Đoan, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Thanh Hóa đã chỉ ra tình trạng “câu giờ”, “làm tươi hồ sơ”, trốn tránh trách nhiệm trong giải quyết các thủ tục hành chính ở một số nơi, đã và đang gây trở ngại cho hoạt động của doanh nghiệp, cũng như cản trở đến sự phát triển chung của tỉnh.

Cùng với đó, một số đại biểu đã đi sâu, làm rõ nhiều bất cập, tồn tại trong các lĩnh vực tài nguyên môi trường, nhất là quản lý đất đai, thu gom và xử lý chất thải rắn, xây dựng nông thôn mới, giải ngân vốn đầu tư công, công tác xây dựng Đảng, công tác cán bộ, công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực... Đại biểu Lê Thị Hương, Phó trưởng Ban Pháp chế HĐND tỉnh cho rằng, công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực ở tỉnh ta thời gian qua mặc dù đã có những chuyển biến tích cực cả về nhận thức và hành động. Song, kết quả phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực ở các ngành, địa phương chưa phản ánh đúng với tình hình thực tế. Một số lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực chưa được tập trung thanh tra, kiểm tra; nhiều vi phạm về quản lý đầu tư xây dựng, vi phạm pháp luật về đất đai, bảo vệ môi trường, tài nguyên, khoáng sản... chậm được phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời. Công tác điều tra, xử lý một số vụ việc, vụ án tham nhũng, kinh tế còn chậm, kéo dài, có những vụ án trả hồ sơ nhiều lần. Kết quả thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án tham nhũng, kinh tế còn thấp, nhất là trong giai đoạn thi hành án chỉ đạt 3,24%...

Bày tỏ sự phấn khởi trước những kết quả hết sức ấn tượng trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh năm 2022, với nhiều chỉ tiêu quan trọng đã đạt và vượt xa so với kế hoạch, so với cùng kỳ và ở tốp đầu của cả nước; nhiều đại biểu cho rằng, thành quả ấy sẽ tạo nền tảng vững chắc để tỉnh ta bước vào thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của năm mới 2023; đồng thời, tạo dựng niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và cấp ủy, chính quyền các cấp. Cùng với đó, HĐND tỉnh cũng nghiêm túc, thẳng thắn nhìn nhận, phân tích, làm rõ một số tồn tại, hạn chế, có mặt yếu kém cần sớm tập trung khắc phục. Đáng chú ý là tốc độ tăng trưởng cao nhưng chưa thực sự bền vững; tiến độ triển khai thực hiện một số dự án lớn, trọng điểm; việc giải ngân vốn đầu tư công chưa đạt yêu cầu; môi trường đầu tư kinh doanh chưa thật sự hấp dẫn; công tác xúc tiến, thu hút đầu tư còn bộc lộ những hạn chế…; đồng thời, nêu lên những thách thức mà tỉnh sẽ phải đối diện trong thời gian tới. Song nhiều đại biểu cũng đặt niềm tin vào sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, các quyết sách đúng đắn của HĐND tỉnh, sự điều hành quyết liệt của UBND tỉnh, đặc biệt là sự đoàn kết đồng lòng, “dọc ngang thông suốt” của Đảng bộ, chính quyền, Nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp, từ đó bày tỏ sự tin tưởng và kỳ vọng vào bước phát triển mới, với nhiều thành tựu mới của tỉnh ta trong năm 2023.

“Đối thoại mang tính quyền lực”

Không đơn thuần là việc “hỏi và yêu cầu phải giải thích rõ ràng” như cách giải nghĩa của từ điển, hoạt động chất vấn tại nghị trường HĐND tỉnh được xem là sự “đối thoại mang tính quyền lực”. Bởi, hoạt động chất vấn là một phương diện thể hiện quyền lực của cơ quan dân cử và là quyền đã được hiến định. Do vậy, nắm vững “công cụ quyền lực” này vừa tạo diễn đàn để đại biểu nói lên tiếng nói nguyện vọng của cử tri, vừa thể hiện trách nhiệm của họ đối với các vấn đề “quốc kế dân sinh”.

Với vai trò, vị thế của người đại biểu dân cử - tiếng nói cho quyền lợi và sự kỳ vọng của cử tri và Nhân dân; đồng thời phát huy cao nhất bản lĩnh, trí tuệ, sự công tâm, khách quan vì sự phát triển của tỉnh và vì nguyện vọng của cử tri, các đại biểu HĐND tỉnh đã bước vào phiên chất vấn bằng tất cả tinh thần cầu thị và xây dựng. Chẳng hạn, với nhóm vấn đề về an ninh trật tự, nhiều đại biểu đã đặt câu hỏi cho lãnh đạo ngành công an, tập trung xoáy sâu vào tình hình tội phạm lừa đảo qua không gian mạng; việc giả danh công an và các cơ quan chức năng để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của người dân ngày càng gia tăng. Thực trạng này đang gây bức xúc trong dư luận và cử tri, cần có những giải pháp khả thi để ngăn chặn, đẩy lùi. Đặc biệt, các đại biểu nhấn rất mạnh đến trách nhiệm của ngành công an và yêu cầu lãnh đạo ngành có sự lý giải thỏa đáng. Trên tinh thần cầu thị và trách nhiệm, Thiếu tướng Trần Phú Hà, Giám đốc Công an tỉnh đã trả lời thẳng vào trọng tâm câu hỏi, làm rõ những nguyên nhân khách quan, chủ quan và đưa ra các giải pháp vừa có tính trước mắt, vừa mang tính lâu dài để giải quyết tình trạng này.

Hoặc với vấn đề nóng nhất hiện nay là việc “khan” và đội giá vật liệu xây dựng, nhiều đại biểu không chỉ đặt câu hỏi chất vấn, mà còn tranh luận đến cùng. Chẳng hạn, đại biểu Cao Tiến Đoan, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh cho rằng, giá vật liệu cao không chỉ khiến doanh nghiệp gặp khó trong triển khai các dự án, mà còn có nguy cơ đối diện với pháp luật do phải mua “chui”. Do chưa hài lòng với cách lý giải của lãnh đạo Sở Xây dựng, vị đại biểu này đã tiếp tục tranh luận và đưa ra quan điểm rằng cách tính giá cả của cơ quan này là chưa sát, bởi so với giá thị trường có sự chênh lệch quá lớn. Do vậy, Sở Xây dựng cần kiểm tra lại để xác định giá vật liệu và cước vận chuyển cho phù hợp với tình hình thực tế. Hay đại biểu Nguyễn Quốc Tiến, tổ đại biểu HĐND huyện Nông Cống thì cho rằng, tài nguyên cũng chính là tài sản quốc gia, song những bất cập về quản lý giá cả, giấy phép khai thác… phần nào phản ánh sự bất cập trong công tác quản lý Nhà nước về tài nguyên khoáng sản.

Có thể nói, chất vấn tại nghị trường luôn là phiên “nóng” nhất của mỗi kỳ họp HĐND tỉnh; cũng là phiên nhận được nhiều sự quan tâm của cử tri. Chất lượng công tác chất vấn trước hết nằm ở việc lựa chọn đúng và trúng vấn đề được cử tri quan tâm, thậm chí là vấn đề đang gây bức xúc trong đời sống kinh tế - xã hội. Cùng với đó là cách đại biểu theo đuổi đến cùng vấn đề và phần trả lời chất vấn có thỏa mãn, có tháo gỡ được băn khoăn, khúc mắc của cử tri hay không. Nói cách khác, chất lượng phiên chất vấn được quyết định bởi tinh thần trách nhiệm, sự nghiêm túc, cầu thị của người được chất vấn, cũng như tinh thần xây dựng, hợp tác và sự công tâm, khách quan của người chất vấn. Các vấn đề chất vấn được “nâng lên, đặt xuống”, “trao đi, đổi lại” giúp các đại biểu và cử tri có cái nhìn thấu đáo, đa chiều, toàn diện và đi vào thực chất vấn đề. Thậm chí, việc đi từ chất vấn đến tranh luận tạo ra những cuộc “đấu trí” tại nghị trường, cũng là một phương diện phản ánh chất lượng phiên chất vấn nói riêng, chất lượng kỳ họp nói chung. Với việc lựa chọn 3 vấn đề nổi cộm để đưa ra chất vấn tại kỳ họp lần này, có thể nói các đại biểu - cả người hỏi và người được hỏi - đều cho thấy trách nhiệm của mình trước cử tri và Nhân dân. Đồng thời, các giải pháp được nêu ra không chỉ mang lại hiệu quả trước mắt, mà sẽ là cơ sở cho việc tháo gỡ những bất cập “kinh niên”. Đây cũng là điều được chủ tọa kỳ họp đặc biệt nhấn mạnh, theo đó, HĐND tỉnh sẽ ban hành nghị quyết về các nội dung chất vấn; đồng thời, tăng cường giám sát việc triển khai và kết quả thực hiện các cam kết mà lãnh đạo các sở, ngành, đơn vị đề ra tại phiên chất vấn.

Kỳ họp thứ 11, HĐND tỉnh khóa XVIII đã thành công tốt đẹp, để lại nhiều dư âm và kỳ vọng. Cử tri và Nhân dân toàn tỉnh bày tỏ sự tin tưởng vào sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và kỳ vọng qua kỳ họp này, các quyết sách được HĐND tỉnh thông qua sẽ sớm đi vào cuộc sống, trở thành điểm tựa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội. Đồng thời, tạo nền tảng vững chắc để tỉnh Thanh Hóa tiếp tục phát triển nhanh hơn, mạnh hơn, bền vững hơn, từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành một cực tăng trưởng mới ở phía Bắc của Tổ quốc.

Khôi Nguyên