Đẩy mạnh công tác xây dựng xã, phường, thị trấn lành mạnh

Theo thống kê của Ban Chỉ đạo (BCĐ) phòng, chống AIDS và phòng, chống ma túy, mại dâm, tính đến hết tháng 6-2019 toàn tỉnh có 7.472 người nghiện, 4.111 người nhiễm HIV/AIDS còn sống và có hồ sơ quản lý. Trước thực trạng trên, bên cạnh các biện pháp đấu tranh trực diện, việc xây dựng xã, phường, thị trấn lành mạnh (XDXPTTLM) về nhiều mặt có thể xem là một trong những “giải pháp” tương đối triệt để nhằm giảm thiểu và ngăn ngừa sự phát sinh, phát triển tệ nạn xã hội (TNXH) trong cộng đồng dân cư.

Hội thi rung chuông vàng tìm hiểu kiến thức về phòng chống TNXH năm 2019 tại Trường THPT Chu Văn An, TP Sầm Sơn.

Để thực hiện tốt chương trình, hằng năm, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với các ngành chức năng xây dựng kế hoạch phòng, chống mại dâm, cai nghiện và quản lý sau cai nghiện; ngăn ngừa và giải quyết tình trạng trẻ em bị xâm hại tình dục; tiếp nhận và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán. Các địa phương thực hiện công tác XDXPTTLM gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Các ngành, đoàn thể, các địa phương đã thực hiện đồng bộ các giải pháp tuyên truyền, giáo dục, quản lý địa bàn, xử lý vi phạm, giáo dục chữa trị, dạy nghề, tạo việc làm tái hòa nhập cộng đồng cho người nghiện ma túy, người mại dâm hoặc lồng ghép trong các biện pháp phòng ngừa, giảm tác hại về phòng, chống HIV trong phòng, chống mại dâm và XDXPTTLM không có tệ nạn ma túy, mại dâm. Trong đó, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật về phòng, chống TNXH và XDXPTTLM không có tệ nạn ma túy, mại dâm với nhiều hình thức phong phú, phù hợp với điều kiện cụ thể của từng địa phương và từng nhóm đối tượng, như: Tuyên truyền các nội dung tiêu chí xây dựng “Gia đình văn hoá”, “Khu phố văn hoá”, “Xã đạt chuẩn văn hoá nông thôn”; tổ chức mít tinh, diễu hành hưởng ứng Tháng hành động phòng chống ma túy; phát động hưởng ứng “Năm gia đình Việt Nam”. Tuyên truyền miệng, tờ rơi, áp phích, bản tin, sổ tay, giáo trình; tuyên dương khen thưởng gia đình văn hoá tiêu biểu.

Với những nỗ lực, hiện toàn tỉnh đang duy trì 181/635 XPTTLM không có TNXH, 590/635 xã, phường, thị trấn không có tệ nạn mại dâm; 744.378/942.251 gia đình văn hóa; 41/70 làng, thôn, bản, tổ dân phố đăng ký xây dựng văn hóa đạt 58,5%; 121/160 cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đăng ký đạt chuẩn văn hóa, đạt 76,6%; 21/20 xã đăng ký đạt chuẩn nông thôn mới đạt 105%; xây dựng 25/30 mô hình phòng, chống bạo lực gia đình; duy trì tốt hoạt động của 313 đội công tác xã hội tình nguyện cấp xã với 2.006 tình nguyện viên làm công tác phòng, chống TNXH tại cơ sở; 10 mô hình XPTTLM không có tệ nạn mại dâm và 6 mô hình cai nghiện tại cộng đồng; 3 nhóm tư vấn người bán dâm, trợ giúp người bán dâm hòa nhập cộng đồng; 10 “nhóm tự lực” của nạn nhân bị mua bán trở về...

Điển hình trong phong trào XDXPTTLM là xã Thành Lâm (Bá Thước). Nhiều năm qua, ý thức rõ tệ nạn ma túy, mại dâm là một trong những nguyên nhân phát sinh tội phạm, ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình an ninh trật tự, hàng năm, Công an xã Thành Lâm đã chủ động khảo sát, nắm chắc tình hình nhân, hộ khẩu, không để đối tượng phạm tội về ma túy xâm nhập vào địa phương. Đặc biệt, xã triển khai xây dựng các mô hình: Phụ nữ chung tay xây dựng nông thôn mới; phong trào phụ nữ với 5 không, 3 sạch (không đói nghèo; không vi phạm pháp luật, TNXH; không có bạo lực gia đình; không sinh con thứ ba trở lên; không có trẻ suy dinh dưỡng và bỏ học. “3 sạch” là: Sạch nhà, sạch bếp, sạch ngõ); thanh niên chung sức đẩy lùi ma túy; thanh niên tham gia phòng chống TNXH...; công tác phòng chống tội phạm, ma túy; phòng chống HIV/AIDS... được đưa vào nghị quyết của đảng ủy xã và quán triệt tới tất cả các chi bộ, các ban, ngành, đoàn thể. Ba tháng một lần, Chủ tịch UBND xã tổ chức giao ban lãnh đạo 8 thôn, bản, trưởng các ban, ngành, đoàn thể, cán bộ chuyên trách, nhằm củng cố công tác phòng chống tệ nạn ma túy, mại dâm trên từng địa bàn. Cùng với kiểm tra định kỳ, lực lượng chuyên trách thường kiểm tra đột xuất, xử lý kịp thời các nghi vấn, dấu hiệu tội phạm buôn bán, sử dụng trái phép chất ma túy... Từ những mô hình và cách làm đa dạng, nhất là phát huy vai trò của các mô hình tự quản ở xã Thành Lâm đã có tác dụng thiết thực trong việc phòng ngừa tệ nạn ma túy. Với cách làm trên, nhiều năm nay, tình hình an ninh trật tự trên địa bàn luôn được giữ vững và là một trong những xã của huyện Bá Thước làm tốt công tác XDXPTTLM không có người nghiện ma tuý, mại dâm.

Mặc dù kết quả trong công tác XDXPTTLM không có tệ nạn ma túy, mại dâm đạt được là đáng mừng, nhưng nhìn lại có thể thấy công tác này chưa thực sự đảm bảo được tính toàn diện và sâu sắc. Nhiều cấp ủy, chính quyền địa phương cơ sở còn chưa nhận thức đầy đủ về vai trò của mình trong công tác XDXPTTLM, mà vẫn coi đây là việc của ngành chức năng... Ngoài ra, sự phối hợp giữa các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể chưa thường xuyên, liên tục, đồng bộ, công tác kiểm tra đôn đốc còn hạn chế. Đó chính là một trong những vấn đề khó khăn nhất đối với công tác XDXPTTLM trong giai đoạn hiện nay. Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống ma túy, mại dâm trong thời gian tới, các ngành chức năng, các địa phương cần đẩy mạnh và đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục theo chiều sâu, đi vào từng nhóm đối tượng, từng địa bàn, nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm của các tầng lớp nhân dân về phòng chống ma túy, mại dâm. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” và xây dựng xã, phường lành mạnh không có TNXH. Thực hiện lồng ghép các chương trình phát triển kinh tế - xã hội với công tác phòng, chống TNXH để ngăn chặn, kiềm chế tệ nạn phát sinh mới. Các lực lượng chức năng tăng cường mở các đợt tấn công bài trừ tệ nạn ma túy, mại dâm trên địa bàn tỉnh. Phối hợp chặt chẽ công tác XDXPTTLM không có tệ nạn ma túy, mại dâm với chương trình xây dựng nông thôn mới, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, huy động sức mạnh cộng đồng tham gia phòng ngừa, đấu tranh, đẩy lùi TNXH, bảo vệ trật tự an ninh trên địa bàn tỉnh. Cùng với việc nâng cao năng lực cán bộ cơ sở nhằm đáp ứng yêu cầu công tác XDXPTTLM, thì việc giải quyết những vấn đề xã hội sau cai nghiện tại cơ sở xã, phường, thị trấn là một giải pháp quan trọng. Đồng thời phải coi công tác phòng chống TNXH là một nhiệm vụ trong phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương; là một chỉ tiêu đánh giá năng lực lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương. Ngoài ra, cần tăng cường hơn nữa công tác phối hợp giữa các ngành, các cấp, nâng cao vai trò của đội xã hội tình nguyện trong việc tuyên truyền về công tác XDXPTTLM... Có như vậy công tác XDXPTTLM không có tệ nạn ma túy, mại dâm ở các địa bàn của tỉnh mới ngày càng toàn diện và đi vào chiều sâu và phát huy hiệu quả tích cực.

Bài và ảnh: Trần Hằng