Đại hội của trí tuệ, khí phách, nhân văn và khát vọng Việt Nam

Sức dân là cơ sở để hiện thực hóa khát vọng hùng cường. Ảnh minh họa: QĐND

Ngày 1-2-2021, Đại hội lần thứ XIII của Đảng khép lại trước Ngày Đảng ta tròn 91 mùa xuân và tới trước thềm xuân mới Tân Sửu. Đây là một cuộc gặp gỡ của lịch sử Việt Nam, của Đảng với mùa xuân và dân tộc, đẹp như cùng hẹn trước!

Và, đứng ở năm thứ 21 của thế kỷ XXI, Đại hội thứ XIII nhìn lại 35 năm đổi mới, 30 năm thực thi Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH 1991 và nhìn tới giữa thế kỷ, đồng hành cùng dân tộc tiếp tục cuộc hành trình đổi mới, sáng tạo với khát vọng hùng cường đi tới 100 mùa xuân của Đảng và 100 mùa thu của nước Cộng hòa XHCN Việt Nam.

Đây là đại hội có ý nghĩa trọng đại, mang tầm chiến lược đối với lịch sử phát triển Việt Nam nửa thế kỷ đầu của thiên kỷ thứ 3.

Đại hội “bản lề” của tương lai Việt Nam nửa đầu thế kỷ XXI

Lịch sử 91 năm của Đảng, đứng vững trên nền móng dân tộc, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước, đại hội mang tầm vóc đặc biệt đối với tương lai Việt Nam nửa đầu thế kỷ XXI. Đây là sự tiếp nối và phát triển toàn diện Cương lĩnh vắn tắt 1930, Cương lĩnh 1991 (bổ sung, phát triển năm 2011), trực tiếp là 12 kỳ đại hội của Đảng, trong thời kỳ mới của đất nước, kết tinh trí tuệ, khí phách dân tộc với khát vọng hùng cường, phù hợp với xu hướng phát triển của thế giới hiện nay.

Yêu cầu phát triển của đất nước và sự biến động 20 năm đầu thế kỷ đang thách thức chúng ta về tiếp tục đổi mới tư duy, mở tầm viễn kiến, hoạch định lộ trình và chuẩn bị lực lượng... Trước thời cuộc mới, nhất định phải tiên lượng mới, với tư duy mới, xác lập tầm nhìn mới với quyết sách chính trị hành động vượt trước, trên nền móng dân tộc và đón bắt xu thế vận động của thế giới. Nếu không, nhất định sẽ tụt hậu và lẽo đẽo đi sau thế giới, thậm chí đi ngoài, đi ngược thế giới và chắc chắn thất bại.

Đây là đại hội của những quyết sách chính trị mang tầm chiến lược về tương lai vị thế, con đường, sức mạnh phát triển uy tín Việt Nam nửa đầu thế kỷ XXI, dưới ngọn cờ đổi mới.

Trên nền tảng thành tựu và cả sự chưa thành công như mong đợi của 35 năm đổi mới từ toàn diện tới toàn diện, đồng bộ, từ chỗ đứng năm 2021, đại hội quyết sách ba tầm mục tiêu đi tới của đất nước đổi mới: trước mắt tới năm 2025, trung hạn tới năm 2030 và tầm chiến lược tới năm 2045. Có thể gọi, đây là đại hội đổi mới của thời kỳ 4.0, với khát vọng Việt Nam hùng cường.

Có thể nói, chưa một kỳ đại hội nào của Đảng hoạch định và gánh vác trọng trách lịch sử nặng nề như Đại hội thứ XIII, kể từ Đại hội thứ IV, tháng 12-1976 - Đại hội của khát vọng độc lập, thống nhất và đất nước lên CNXH.

Đại hội của những quyết định và hành động chiến lược

Đại hội không chỉ tiếp tục đổi mới tư duy, nhất là mở tầm viễn kiến hoạch định cương lĩnh chính trị hành động mà mục đích cuối cùng là kiến tạo chương trình và hiệu triệu thực thi cương lĩnh hành động chính trị bằng hệ giải pháp toàn diện, sâu sắc và cụ thể theo lộ trình, trong khả năng cho phép của đất nước và điều kiện có thể do thời đại mang lại. Không ảo tưởng, không xa vời, không tự huyễn hoặc mình càng không do dự, yếm thế, thúc thủ và đầu hàng.

Vì, hơn hết bao giờ, một bước tiến trong hành động chính trị của đất nước lúc này, đặc biệt của công cuộc đổi mới thời kỳ 4.0 của thời đại toàn cầu hóa, số hóa đương đại có giá trị hơn cả mười tá cương lĩnh chính trị. Vì, đứng im là tụt hậu, là bạc nhược; và tụt hậu là tự mình thất bại, thậm chí tự mình trở thành nô bộc cho người khác! Chúng ta phải đứng vững trên mảnh đất Việt Nam trông ra bốn phía một cách hòa mục, cầu thị và nhân văn; đồng thời, phải quyền biến và thực tế, để đo lường tất cả, thậm chí cả những điều vô hình, dị biến, để tiên lượng toàn vẹn, khơi lên năng lực tiềm ẩn và nhân lên sức mạnh hiện thực của mình, thâu thái tinh hoa bốn phương, nhịp bước cùng thế giới.

Bao quát tổng thể, không ngừng đổi mới, quyết sách đột phá, có thể nói, đó là quan điểm, là nguyên tắc, là tầm nhìn, là trí tuệ, là ý chí và cũng là phương pháp kiến tạo những quyết sách và cương lĩnh hành động chính trị chiến lược kết tinh trong 4 văn kiện chính trị của đại hội tổng hòa trong 5 mệnh đề lớn, chỉ đạo 5 năm trước mắt tới năm 2025 gồm phương hướng 12 phương diện, 6 trọng tâm và 3 khâu đột phá với nội hàm mới mẻ... Đó là nền móng và động lực tiếp tục thực thi mục tiêu phát triển theo lộ trình tới năm 2030 và năm 2045.

Mặt khác, trên phương diện thực tiễn, nhất định phải tổ chức bao trùm, toàn diện, đồng bộ và hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực về: Thể chế - Sáng tạo - Khát vọng. Đây là chìa khóa của việc thực thi các quyết sách được quyết định tại Đại hội XIII.

Không đột phá về thể chế sẽ không có bất cứ một sự cải cách nào tương xứng với yêu cầu phát triển tương dung với thời cuộc, khi thời cơ đã khác trước, khi thế và lực đất nước đòi hỏi phải chuyển mình, bứt phá một cách tất yếu ngang tầm, thậm chí dũng cảm vượt qua cả những khuôn khổ, cho dù từng là ưu thế của nhiều thời đoạn. Nói một cách hình ảnh: Thể chế, thể chế và thể chế! Nó bao gồm cả thể chế kinh tế, chính trị, văn hóa - xã hội, an ninh - quốc phòng, đối ngoại. Đó là điểm mới và là dấu ấn lớn nhất chắt lọc từ những thực tiễn đổi mới 35 năm qua.

Không độc lập, sáng tạo và thấm đẫm khát vọng phát triển sẽ không có bất cứ một cuộc đổi mới, cải cách nào thành công như mong đợi. Khát vọng chân chính là mục tiêu, là động lực để phát triển. Lịch sử nhân loại và lịch sử Việt Nam chứng minh hằng hà sa số về chân lý giản dị ấy. Chúng ta không trông đợi tiền lệ, càng không thể chuyển dịch kinh nghiệm. Muốn đi đúng hướng và đi xa, phải mở con đường mới phát triển của riêng mình, cho mình trong đại lộ toàn thế giới. Kinh nghiệm lịch sử phát triển xác tín: Thành công luôn thuộc về những con đường riêng độc lập, sáng tạo nhưng thất bại, đổ vỡ thì đều chung một nẻo đường. Nên càng không thể tự cùm trói mình mãi mãi vào kinh nghiệm, cho dù là tốt, của bất cứ đâu, của bất kỳ ai. Nhưng, đổi mới để tự giải phóng mình chính là cầu thị thâu thái tinh hoa, dù ở bất cứ đâu, đến từ bất kỳ phương nào, nhằm “đứng trên vai những người khổng lồ”, một cách độc lập và khôn ngoan, để tiếp tục đi xa và kiên định đi tới đích cuối cùng. Đó chính là khát vọng đổi mới sáng tạo, sáng tạo và sáng tạo!

Khát vọng mở đường và thôi thúc sáng tạo; và đến lượt nó, sáng tạo thành công sẽ nâng tầm khát vọng và sáng tạo sẽ càng rực rỡ. Công cuộc đổi mới từ toàn diện tới toàn diện, đồng bộ 35 năm qua đã, đang như thế và đòi hỏi tiếp tục mạnh mẽ hơn thế, quyết xây dựng Việt Nam trở thành nước công nghiệp hiện đại, có thu nhập cao vào năm 2045 - một sự nghiệp mới mẻ, trọng đại càng hối thúc sáng tạo không ngừng. Đó là mệnh lệnh của công cuộc đổi mới sắp tới.

Phát triển tự nó là động lực của lịch sử, nhưng chủ thể và động lực căn bản phát triển của lịch sử chính là Nhân dân. Công cuộc đổi mới toàn diện, đồng bộ 35 năm qua đã đi đúng hướng nhưng không nhanh như chúng ta mong đợi. Đó chính là cấp bách giải quyết vấn đề động lực phát triển và phát triển động lực. Đây là nhân tố không chỉ quyết định quy mô mà còn thúc đẩy tốc độ và chất lượng công cuộc đổi mới. Do đó, tiếp tục nhân lên sức mạnh động lực căn bản là Nhân dân, động lực chủ yếu là đại đoàn kết toàn dân tộc, phát triển các nhân tố rường cột tạo dựng và nhân lên sức mạnh hệ động lực phát triển Việt Nam bao gồm các nhân tố: thời và thế, nội lực và ngoại lực, truyền thống và hiện đại, khách quan và chủ quan, trong nước và quốc tế... Tất cả nhằm phát huy ý chí, khát vọng, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại, quyết tâm phát triển đất nước, hiện thực hóa khát vọng Việt Nam hùng cường, ở tầm vóc mới, trong thời kỳ mới. Đó chính là sứ mệnh của đổi mới sáng tạo.

Đại hội của lòng dân, phát triển thế nước, nhân lên sức mạnh dân tộc, dưới ngọn cờ của Đảng

Một cách tự nhiên, Đảng ta là “đứa con nòi của giai cấp lao động”, nên ngay từ lúc mới sinh thành, với tư cách ấy, suốt 91 năm qua, Đảng được Nhân dân tin cậy trao cho sứ mệnh “vừa là người lãnh đạo vừa là người đày tớ thật trung thành của Nhân dân”. Mọi sự độc lập, sáng tạo và khát vọng phát triển đều phải xoay chung quanh và phụng sự lợi ích chính đáng của Nhân dân, xoay chung quanh, phát triển và bảo vệ lợi ích tối thượng của quốc gia Việt Nam. Đó là mục tiêu bao trùm, nguyên tắc bất biến của sự nghiệp đổi mới!

Trải muôn đời, kể khắp muôn thời xưa nay, không có Nhân dân, Việt Nam sẽ không có gì cả, ngay cả tên gọi của mình. Dân tộc làm nên đất nước. “Dù sông phía Bắc, bể phía Đông. Nếu không dân cũng là không có gì”. Và, qua muôn sự thăng trầm, nhìn lúc thịnh suy, ngẫm khi còn mất càng cho thấy, thể chế nào được lòng Nhân dân thì đất nước ngẩng đầu và dân tộc hùng mạnh; và ngược lại. Vì, “Dân là dân nước, Nước là nước Dân”, vì “Chúng chí thành thành” (ý chí của Nhân dân là bức tường thành).

Phát triển tư tưởng đó, dưới ngọn cờ đổi mới, hơn bao giờ hết, phải chăm lo và bảo vệ Nhân dân – vun đắp gốc nước – làm kế vững bền, mới có thể mưu cầu quốc gia cường thịnh, dân tộc ngẩng cao đầu giữa hoàn cầu nhân loại. Vì, lòng dân là vận nước, thế nước là lòng dân. Bài học lịch sử vô giá đó phải tỏa sáng, phải trở thành nguyên tắc hành động bất biến, phương châm tiếp tục đổi mới sáng tạo, thực thi khát vọng hùng cường, trong thời đại mới!

Hơn hết lúc nào, hiện nay, Đảng tự mình dựa vào Nhân dân, sống giữa Nhân dân để xây dựng, tự chỉnh đốn mình ngang tầm lịch sử, thực hành sứ mệnh cao cả nhất: Phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân. Đó là đạo lý tự nhiên cũng là pháp lý công minh và nhân văn bậc nhất, mãi xứng đáng vừa là “đứa con nòi” của Nhân dân vừa “là người lãnh đạo vừa là người đày tớ thật trung thành của Nhân dân”. Bởi, ý dân là ý trời (Chủ tịch Hồ Chí Minh). Chỉ có như thế, Đảng mới tiếp tục xứng đáng làm rường cột xây dựng, chỉnh đốn hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh - mệnh đề mở đầu chủ đề đại hội. Đó cũng chính tiêu ngữ: Độc lập - Tự do - Hạnh phúc vô giá và thiêng liêng đặt dưới Quốc hiệu Việt Nam - khát vọng của các quốc gia văn minh và nhân loại tiến bộ. Đó chính là cội nguồn tôn vinh sứ mệnh của đất nước trên con đường XHCN vươn tới hùng cường và cùng các quốc gia, dân tộc khắp hoàn cầu xây dựng một thế giới hòa bình, văn minh và tiến bộ. Đó chính là nhân văn Việt Nam!

Đại hội thứ XIII – đại hội của tầm nhìn chiến lược, của đổi mới sáng tạo, của khí phách hành động thấm đẫm nhân văn Việt Nam, vì khát vọng hùng cường, mở ra chân trời xán lạn, dẫn dắt dân tộc ta kiên định, vững chãi và mạnh mẽ tới năm 2030 và 2045.

TS. Nhị Lê

Nguyên Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản