Tổng thống Mỹ hy vọng người dân Afghanistan sẽ nắm bắt cơ hội hòa bình

Ngày 28/2, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã hối thúc người dân Afghanistan nắm bắt cơ hội để có một tương lai mới.

Tổng thống Mỹ Donald Trump . (Ảnh: AFP/TTXVN)

Lời kêu gọi này được nhà lãnh đạo Mỹ đưa ra khi thông báo Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo sẽ tham dự lễ ký thỏa thuận hòa bình với lực lượng phiến quân Taliban ở Doha của Qatar.

Trong một tuyên bố, Tổng thống Trump nêu rõ: "Theo chỉ đạo của tôi, Ngoại trưởng Mike Pompeo sắp chứng kiến lễ ký kết một thỏa thuận với các đại diện của Taliban trong khi Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper sẽ ra tuyên bố chung với Chính phủ Afghanistan.

Cuối cùng, người dân Afghanistan sẽ được quyết định vạch ra tương lai cho họ. Do đó, chúng tôi kêu gọi nhân dân Afghanistan hãy nắm bắt cơ hội hòa bình này và một tương lai mới cho đất nước họ."

Mỹ và Taliban dự kiến ký thỏa thuận hòa bình vào ngày 29/2 tại Doha sau khi thỏa thuận giảm bạo lực 7 ngày được thực thi tại Afghanistan.

Theo thỏa thuận, Mỹ sẽ rút một phần trong tổng số 12.000-13.000 binh sỹ tại Afghanistan vào cuối mùa Hè này và bước đầu giữ lại khoảng 8.600 binh sỹ.

Kế hoạch rút tiếp số binh sỹ này sẽ phụ thuộc vào tiến trình chính trị ở Afganistan, tương tự cách Mỹ rút quân khỏi Syria hồi năm ngoái nhưng ở quy mô lớn hơn.

Tuy nhiên, các nguồn tin quân sự cho rằng Mỹ chỉ nên rút quân từ từ, tránh để lực lượng còn lại ở Afghanistan trở thành mục tiêu của Taliban hay các tay súng thánh chiến của al-Qaeda cũng như tổ chức khủng bố “Nhà nước Hồi giáo” (IS) tự xưng.

Các cuộc đàm phán hòa bình giữa Mỹ và Taliban bắt đầu diễn ra từ năm 2018 và đã ít nhất 2 lần bị gián đoạn do các vụ tấn công của Taliban nhằm vào các binh sỹ Mỹ hồi tháng Chín và tháng 12 năm ngoái.

Cuộc chiến tại Afghanistan là cuộc chiến kéo dài nhất trong lịch sử Mỹ.

Các số liệu thống kê cho thấy kể từ khi bắt đầu triển khai quân đội tại quốc gia Nam Á này năm 2001, đến nay số binh sỹ Mỹ thiệt mạng tại đây đã vượt quá 2.400 người.

Đánh giá về thỏa thuận tới đây giữa Mỹ và Taliban, giới quan sát quốc tế cho rằng dù tỏ ra lạc quan về văn kiện này, song Washington vẫn sẽ đối mặt với các thách thức an ninh và các mối đe dọa liên quan đến phiến quân tại Afghanistan, từ việc rút binh sỹ Mỹ về nước tới giải giáp các tay súng phiến quân.

Cựu cố vấn tham mưu trưởng liên quân Mỹ Carter Malkasian cảnh báo tình hình có thể thay đổi nếu như Mỹ rút đi trước khi Taliban và Chính phủ Afghanistan đạt được một thỏa thuận chính trị.

Theo ông, sau khi Mỹ rút quân, Taliban sẽ nhận thấy sự thay đổi trong cân bằng lực lượng và không tuân thủ các cam kết. Cựu Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách chính sách Michele Flournoy cũng cảnh báo nguy cơ Taliban đi ngược lại các cam kết về đảm bảo an ninh.

Bên cạnh những quan ngại trên, một thách thức lớn khác mà Mỹ sẽ phải tính đến là làm thế nào để các tay súng Taliban tái hòa nhập xã hội.

Cựu cố vấn về vấn đề Afghanistan dưới thời chính quyền Tổng thống Mỹ George W. Bush và Barack Obama cho rằng một thỏa thuận hòa bình lâu dài đòi hỏi phải hợp nhất các tay súng Taliban với các lực lượng vũ trang Afghanistan, song điều này không hề đơn giản.

Trong báo cáo gần đây, Tổng thanh tra đặc biệt về tái thiết Afghanistan (SIGAR) John Sopko nhấn mạnh rằng việc tái hòa nhập các tay súng là một quá trình phức tạp và mất nhiều thời gian.

Chính phủ Mỹ sẽ cần hỗ trợ tài chính lớn cho chương trình này, nếu không khoảng 60.000 tay súng Taliban sẽ có nguy cơ quay lại với bạo lực.

Theo AFP