Những chia sẻ của HLV Tata Martino, ông thầy "cũ mà mới" của Lionel Messi

Ba lần làm thầy của Lionel Messi là một vinh dự mà kể cả Pep Guardiola cũng không thể đạt được, ấy thế mà có một người đàn ông Argentina đã nhận được vinh dự này, đó là HLV Gerardo "Tata" Martino - người từng đồng hành cùng Lionel Messi ở mùa giải 2013-2014 trong màu áo Barca, sau đó là ĐT Argentina và giờ là ở mùa giải 2023-2024 trong màu áo Inter Miami, một CLB thuộc giải nhà nghề Mỹ vừa lọt vào trận tứ kết League Cup Bắc Mỹ vừa qua. Dưới đây là những tâm sự của ông.

Những lời đồn "quái chiêu"

Sau nhiệm kỳ ở Barcelona và đội tuyển Argentina, tôi muốn biến mất khỏi thế giới này. Đương nhiên là tôi vẫn muốn làm bóng đá, chỉ là không đảm nhiệm vai trò chính thức thôi.

Tôi phải đối diện với truyền thông rất nhiều khi làm HLV của Barca và Argentina. Tôi mệt với mấy cái chuyện phiếm trên báo tới mức có lúc tôi còn chẳng buồn yêu cầu mấy tay nhà báo viết dòng tít thế nào cho phải lối trên báo. Thế là tin tức cứ thế tràn lên mặt báo để mọi người theo dõi.

Đôi lúc, cũng có những bài báo khó hiểu đến mức khiến tôi phải chú tâm. Một trong số đó nói rằng ở những năm tháng cuối cùng của sự nghiệp bóng đá, tôi sẽ theo dõi các trận đấu NBA theo góc nhìn của một HLV bóng đá tương lai, rằng tôi sẽ ghi chép lại trong cuốn sổ nhỏ của tôi bất cứ thứ gì liên quan tới chiến thuật, phong cách HLV hay cách di chuyển của cầu thủ này nọ.

Toàn “chém gió” hết ! Tôi theo dõi NBA vì tôi thích bóng rổ, có thế thôi. Trong cuốn sổ của tôi chỉ có con số. Tôi muốn biết thời lượng thi đấu của từng cầu thủ, cậu nào ghi bàn nhiều nhất, cậu nào để bật bóng nhiều nhất. Tôi thích thống kê cũng như theo dõi các thông số chứ chẳng phải vì tầm nhìn của HLV tương lai hay cái gì đó đại loại thế.

Tôi vẫn thấy ổn với mấy lời đồn như thế, một phần vì chúng chẳng hại tôi. Thậm chí, chúng có thể khiến tôi trở thành một lão HLV thú vị ấy chứ.

Lại có những bài báo về những người ảnh hưởng lên sự nghiệp cầm quân của tôi, hay về cái danh “Bielsista” (người theo chủ nghĩa Bielsa-ND) mà người ta gán cho tôi. Để tôi giải thích theo hướng khác nhé. Hồi đó, ở Newell's Old Boys, đặc biệt là ở thập niên 1980 và 1990, tôi và các đồng đội được dẫn dắt bởi khá nhiều HLV giỏi như Juan Carlos Montes, Jorge Solari và Jose Yudica, người cùng với chúng tôi giành được danh hiệu VĐQG Argentina. Với tôi, đó là đội hình tuyệt nhất lịch sử Newell's.

Vì vậy, có thể khẳng định tôi còn hơn cả một “Bielsista” cơ. Tôi coi mình là một sản phẩm của nhóm HLV kể trên.

Luôn bị coi là một "Bielsista", nhưng chưa bao giờ Tata Martino cảm thấy thoải mái với cái biệt danh đó cả. Nguồn: TyC Sport.

Marcelo cũng là một học trò của họ. Ở thời điểm đó, Newell's là một sự kết hợp giữa nhóm cầu thủ giàu kinh nghiệm và các cầu thủ trẻ cấp độ “làng, xã”. Có lẽ đó là lý do vì sao mà các HLV trẻ thường bị ảnh hưởng bởi Marcelo, những gã như Muaricio Pochettino, Eduardo Berizzo hay Fernarndo Gamboa chẳng hạn. Họ đều biết Marcelona từ đội trẻ. Thực sự, họ có quyền tự hào vỗ ngực mình là học trò Marcelo nhiều hơn tôi.

Có lúc tôi cũng thích khả năng thay đổi thói quen chơi bóng ở các cầu thủ “lão làng” của Marcelo Bielsa, một điều khá giống với tôi. Làm được điều này khó lắm đấy, nhưng anh ấy nói thẳng với tôi ở buổi gặp mặt đầu tiên: nếu muốn chơi bóng, tôi phải cố gắng nhiều hơn. Và tôi đã làm đúng như thế.

Thành công chỉ cách vài phân

Điểm đến kế tiếp của tôi đó là Paraguay. Ở đó, tôi tìm được sự yên bình mà tôi khó có thể cảm nhận ở Argentina thời điểm đó. Sau quãng thời gian với Libertad và Cerro Porteno, cùng với đó là quãng thời gian ngắn trở lại dẫn dắt Colon ở giải VĐQG Argentina, tôi chính thức trở thành HLV của ĐTQG Paraguay vào năm 2007.

Trải nghiệm ở các CLB cấp cao của Paraguay như Libertad và Cerro đã giúp tôi rất nhiều trong việc tạo nên một tập thể Paraguay chắc chắn. Tôi có được một đội ngũ cầu thủ hiểu rõ hướng đi của mình. Làm được điều đó thực sự là một ao ước với mọi HLV, nhưng đó cũng là điều cực kỳ khó khăn khi bạn dẫn dắt ĐTQG, nơi bạn chỉ làm việc với các cầu thủ trong thời gian ngắn.

Chúng tôi đạt được rất nhiều thứ, nhưng lúc nào cũng cách lịch sử vài phân. Ở World Cup 2010, Iker Casillas đỡ thành công quả penalty từ tay Oscar Cardozo trong trận tứ kết hòa 0-0 trước Tây Ban Nha của chúng tôi. Sau đó, họ thắng 1-0. Một năm sau đó, chúng tôi thua trận chung kết Copa America trước Uruguay.

Nhưng mà đường buồn cho tôi, chuyện đó xảy ra thường xuyên với tôi rồi. Tôi đạt được nhiều thứ lắm, nhưng lúc nào cũng cách chiến thắng vài phân cỏn con.

Pha phạt đền hỏng của Oscar Cardozo, một khoảnh khắc gây “ám ảnh” mà HLV người Argentina từng trải qua. Nguồn: Coaches's Voice.

Chuyện tương tự cũng xảy ra với tôi khi dẫn dắt Newell's vào năm 2013. Thời điểm đó, chúng tôi tiến tới trận bán kết Copa Libertadores, thế nhưng, chúng tôi lại thua trên chấm penalty trước nhà vô địch mùa giải đó là Atletico Mineiro. Chuyện còn tệ hơn khi tôi dẫn dắt Barca. Cụ thể, chúng tôi bị khước từ một bàn thắng hợp lệ trong trận cuối cùng của mùa giải gặp Atletico Madrid. Thời đó làm gì có VAR đâu, vậy nên Atletico Madrid giành chiến thắng với tỷ số 1-1.

Chẳng có tay HLV nào thua cái kiểu cay đắng như tôi đâu nhỉ? Nhưng tôi nghĩ đó chính là khoảnh khắc thể hiện rõ nhất 1 năm trời của tôi ở Barca. Thực sự, đó là quãng thời gian khó khăn nhất sự nghiệp cầm quân của tôi.

Mùa đó, tôi quản lý một tập thể cầu thủ đã thay đổi hoàn toàn lịch sử bóng đá thế giới bằng lối chơi của họ. Thế nhưng, họ không còn như trước được nữa. Thời điểm đó, tôi cố gắng khôi phục một tập thể đã không còn như xưa, không chỉ bởi tuổi tác của họ, mà còn bởi đẳng cấp của họ đã không còn như trước, dù tôi có cố khôi phục nó tới đâu.

Tuy nhiên, tôi có thể khẳng định rằng bàn thắng bị từ chối ở ngày cuối La Liga hoàn toàn hợp lệ. Đáng lẽ ra, chúng tôi có thể vô địch La Liga mùa đó. Mateu Lahoz, trọng tài của trận đấu đó, chia sẻ với tôi một năm sau đó.

Cũng giống như David Moyes, định mệnh đã chọn Tata Martino làm người khởi đầu cho sự suy tàn của "Đế chế Pep Guardiola 1.0" của sân Camp Nou. Nguồn: Coaches's Voice.

Gặp lại cậu ấy cũng là một chuyện tình cờ. Tôi đi khắp Châu Âu để theo dõi các trận đấu cho ĐT Argentina. Lúc đó, tôi đã làm HLV Argentina được một năm rồi, thế là tôi đi từ Wolfsburg, sau đó sang Napoli theo dõi Gonzalo Higuain thi đấu. Đó là lúc tôi gặp Mateu. Ngay sau đó, cậu ta chia sẻ với tôi, kể từ đó, tâm trí tôi hoàn toàn thoải mái.

Từ nỗi buồn Argentina tới sự thanh bình nơi bờ biển Miami.

Khi nhìn vào thành tích của Argentina giai đoạn 2 năm, từ 2014 đến năm 2016, chúng ta có thể thấy họ thi đấu 19 trận ở hai giải đấu quan trọng nhất: 7 ở World Cup, 12 trận xuyên suốt 2 kỳ Copa Americas liên tiếp. Tất cả trong số đó, họ đều không thua ở 90 phút, thế mà chẳng trận chung kết nào họ giành chiến thắng cả!

Khi tiến vào trận chung kết, thành tích của bạn luôn được xét qua việc bạn thắng hay thua trận chung kết đó.

Dưới thời Sabella, Argentina thua trận chung kết World Cup 2014 trước Đức ở phút bù giờ. Ở hai trận chung kết Copa America toàn thua dưới thời tôi, chúng tôi đều thua trước Chile và đều trên chấm penalty. Mọi chuyện giờ đây đã khác, bởi chúng tôi giành chiến thắng ở cả ba trận chung kết quan trọng nhất của mình, đó là Copa America 2021, Finalissima 2022 và World Cup 2022.

Lúc tôi còn ở Argentina, đội hình trên sân khá ổn, nhưng giới thượng tầng của đội tuyển thì gặp khá nhiều biến động, cùng với đó là những âm mưu chính trị, vì vậy, tôi phải chật vật trong việc gồng gánh mọi thứ ở đội tuyển, bởi bóng đá đâu phải chỉ có mỗi trên sân thôi!

Đến tháng 7 năm 2016, tôi có thể kết luận rằng mình chẳng còn lý do gì để ở lại ĐTQG cả. Tôi chẳng thấy chút hy vọng gì ở cuối đường hầm, vậy nên tôi từ nhiệm. Tôi luôn rõ ràng với những quyết định mình đưa ra.

Làm thầy của Lionel Messi tới hai lần trước đó, nhưng chẳng lần nào Gerardo Martino thành công cùng chân sút huyền thoại người Argentina. Nguồn: Diario Popular.

Chuyện tương tự cũng xảy ra với ĐT Mexico. Kể cả ở thời điểm tuyệt nhất, thời điểm mà họ còn nghĩ tới việc gia hạn với tôi sau World Cup ấy, tôi vẫn thành thực với họ nhất có thể: “Chờ đến sau World Cup đã nhé”. Và sau đó điều gì xảy ra, ai cũng biết rồi. Tôi chỉ đơn giản là không đạt yêu cầu mà thôi.

Với một đội bóng từng lọt vào vòng 16 đội ở 7 kỳ World Cup gần nhất, việc không thể vượt qua vòng bảng thực sự là một thất bại. Với kết quả như thế, chẳng còn gì bàn cãi khi bạn không được tiếp tục công việc. Tôi nghĩ cái tính nghiêm khắc với bản thân của tôi đá giúp tôi nhận ra lúc nào thích hợp để dừng lại.

Như tôi đã nói đầu bài viết, khi mới chuyển đến Mỹ vào năm 2016, Atlanta còn hơn một đội bóng với tôi. Nó còn là một khởi đầu mới cho sự nghiệp cầm quân của tôi.

Tôi có được điều kiện sống tốt mà không phải buông bỏ thứ mình yêu hay tính cạnh tranh. Giải Nhà nghề Mỹ rất giàu tính cạnh tranh, nhưng chúng tôi vẫn có thể xây dựng một tập thể từ con số 0, bởi đây là năm đầu tiên của đội bóng này. Ngay sau đó, chúng tôi đã giành được danh hiệu VĐQG vào năm 2018.

Chúng tôi cũng quảng bá rất nhiều cầu thủ tuyệt vời như Miguel Almiron. "Cứ chơi cho thầy 2 năm, thầy đảm bảo em sẽ được đá ở Châu Âu." Tôi nói với cậu ấy như thế, vậy nên cậu ấy chuyển đến Atlanta với tôi. Đúng 2 năm sau, Newcastle đến tuyển mộ cậu ấy.

Nhưng với Inter Miami, có lẽ mọi chuyện sẽ khác. Nguồn: Al Jazeera.

Với Inter Miami, mọi chuyện cũng diễn ra tương tự. Đó là một chốn yên bình cho tôi, nhưng tôi vẫn có được tham vọng của mình. Thêm vào đó, tôi lại một lần nữa được làm thầy của Lionel Messi.

Đi đâu tôi cũng được hỏi cùng một câu hỏi: “Ông cảm thấy thế nào khi làm HLV của Messi”?

Tôi từng làm điều đó ở Barca và đội tuyển Argentina rồi. Lần nào, tôi cũng trả lời giống nhau: "Cậu ta là một cầu thủ tuyệt vời trên sân, cầu thủ tuyệt vời nhất là đằng khác. Nhưng bên ngoài, cậu ta chỉ là người thường. Điều đó giúp các HLV làm việc với cậu ấy dễ hơn".

Cũng giống như khi làm HLV Atlanta, tôi muốn xây dựng một tập thể Miami có thể cạnh tranh ngôi vô địch. Tôi luôn muốn trở thành một phần lịch sử của CLB này, và tôi tin rằng Leo sẽ giúp chúng tôi đạt được giấc mơ đó!.

KDNX (dịch)

Nguồn: Coaches's voice