Đánh giá tình hình kinh tế - xã hội 9 tháng và quyết định các nhiệm vụ trọng tâm những tháng cuối năm 2023

Ngày 22-9, UBND tỉnh Thanh Hóa tổ chức phiên họp thường kỳ tháng 9-2023 nghe báo cáo tình hình kinh tế - xã hội 9 tháng, thảo luận và quyết định các giải pháp trọng tâm phát triển kinh tế - xã hội 3 tháng cuối năm 2023 và một số nội dung quan trọng khác. Đồng chí Đỗ Minh Tuấn, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh chủ trì phiên họp.

Toàn cảnh phiên họp.

Dự phiên họp có các đồng chí Phó Chủ tịch HĐND tỉnh, Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Ủy viên UBND tỉnh; đại diện lãnh đạo các ban, sở, ngành, đoàn thể cấp tỉnh.

Các đại biểu dự phiên họp.

Kinh tế - xã hội chuyển biến tích cực

Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội 9 tháng, ước thực hiện cả năm 2023 và định hướng phát triển kinh tế - xã hội năm 2024 do Chánh Văn phòng UBND tỉnh Nguyễn Trọng Trang trình bày tại phiên họp nêu rõ: Trong 9 tháng năm 2023 dù còn gặp nhiều khó khăn, thách thức, song dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, sự chỉ đạo, điều hành của UBND tỉnh, sự nỗ lực của các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp và Nhân dân, tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh tiếp tục chuyển biến tích cực.

Trong lĩnh vực nông nghiệp không để xảy ra dịch bệnh lớn trên cây trồng, vật nuôi, sản lượng thịt hơi xuất chuồng tăng 5,5%, sản lượng thủy sản tăng 3,8% so với cùng kỳ. Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) và Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) được quan tâm chỉ đạo. Trong 9 tháng có thêm 13 xã đạt chuẩn NTM, 24 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 5 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu và 104 sản phẩm được xếp hạng OCOP cấp tỉnh.

Chánh Văn phòng UBND tỉnh Nguyễn Trọng Trang trình bày báo cáo tình hình kinh tế - xã hội 9 tháng năm 2023.

Trong lĩnh vực công nghiệp, các doanh nghiệp đã nỗ lực khắc phục khó khăn về nguồn nguyên, vật liệu, thị trường tiêu thụ, tập trung đẩy mạnh sản xuất ngay từ đầu năm; một số sản phẩm công nghiệp chủ lực của tỉnh vẫn duy trì sản xuất ổn định, tăng công suất và có thêm một số cơ sở công nghiệp mới đi vào hoạt động như: Nhà máy may Victory tại thị trấn Sao Vàng (Thọ Xuân), Nhà máy may xuất khẩu quốc tế CD tại xã Cẩm Tân (Cẩm Thủy), Nhà máy sản xuất nguyên phụ liệu giày và giày xuất khẩu của tập đoàn HuaLi (Yên Định)... Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 5,54%, có 18/25 sản phẩm công nghiệp chủ yếu có sản lượng tăng hoặc tương đương với cùng kỳ.

Trong lĩnh vực dịch vụ, doanh thu bán lẻ hàng hóa và một số ngành dịch vụ tăng 14,2%, tổng lượng khách du lịch tăng 12,4%, tổng thu du lịch tăng 18,9%, vận chuyển hàng hóa tăng 14,8%, vận chuyển hành khách tăng 38,6%, doanh thu vận tải tăng 27,9%.

Công tác đối ngoại, xúc tiến đầu tư đạt nhiều kết quả tích cực; tỉnh đã tổ chức thành công các sự kiện nhân kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản tại tỉnh Thanh Hóa.

Bên cạnh đó, các đồng chí lãnh đạo tỉnh đã đi kiểm tra và tổ chức các hội nghị để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án như: Các công trình giao thông, thủy lợi trọng điểm; các dự án hạ tầng các khu công nghiệp, cụm công nghiệp; Dự án thủy điện Hồi Xuân; Dự án chăn nuôi bò sữa và chế biến sữa tập trung quy mô công nghiệp; Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt tại xã Đông Nam, huyện Đông Sơn...

Chất lượng các hoạt động văn hóa - xã hội tiếp tục được nâng lên; các chính sách an sinh xã hội được thực hiện đầy đủ, kịp thời; cải cách hành chính đạt kết quả tích cực; ứng dụng công nghệ thông tin trong cải cách hành chính được triển khai đồng bộ, quyết liệt. Qua đánh giá, Thanh Hóa là một trong những tỉnh đầu tiên trên cả nước thực hiện việc kết nối, chia sẻ, trao đổi văn bản điện tử giữa chính quyền và doanh nghiệp...

Vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức

Bên cạnh kết quả đạt được, báo cáo cũng chỉ rõ những tồn tại, hạn chế trên một số lĩnh vực. Cụ thể, trong công tác quy hoạch, quản lý quy hoạch, tiến độ lập, thẩm định, trình phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2021-2030 và kế hoạch sử dụng đất năm 2023 cấp huyện, Kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021-2025) tỉnh Thanh Hóa chậm, chưa đảm bảo yêu cầu. Chất lượng các đồ án quy hoạch xây dựng tuy đã được cải thiện nhưng còn hạn chế, nhất là quy hoạch xây dựng xã. Công tác quản lý trật tự quy hoạch xây dựng còn nhiều bất cập, tình trạng xây dựng không phép, sai phép vẫn xảy ra.

Đại diện lãnh đạo Cục Thống kê tỉnh phát biểu tại phiên họp.

Hoạt động của một bộ phận doanh nghiệp còn gặp khó khăn, số doanh nghiệp tái gia nhập thị trường giảm 30,3%; số doanh nghiệp thông báo giải thể tăng 57,3%, số doanh nghiệp thành lập mới giảm 20% so với cùng kỳ. Kết quả thu hút đầu tư vẫn còn nhiều hạn chế; chưa thu hút được nhiều dự án quy mô lớn, các dự án công nghệ cao, hiện đại... Tiến độ triển khai thực hiện nhiều dự án lớn, trọng điểm chưa đảm bảo theo yêu cầu.

Hoạt động thu ngân sách Nhà nước đạt tỷ lệ khá so với dự toán (đạt 81%) nhưng giảm mạnh so với cùng kỳ (giảm 27%). Cơ cấu nguồn thu chưa đa dạng, bền vững, phụ thuộc rất lớn vào số thu tiền sử dụng đất, thu từ hoạt động xuất nhập khẩu, nhất là thu từ nhập khẩu dầu thô của Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn.

Công tác quản lý Nhà nước về đất đai ở một số địa phương chưa chặt chẽ; một số vướng mắc trong công tác đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chưa được giải quyết hoặc giải quyết chưa dứt điểm. Tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, nhất là cát, sỏi lòng sông, đất san lấp vẫn chưa được giải quyết triệt để; tình trạng khai thác sai so với thiết kế, ngoài vị trí mốc giới còn diễn ra...

Nhận diện nguyên nhân

Qua báo cáo cũng như ý kiến thảo luận của đại biểu tại phiên họp, nguyên nhân của những khó khăn, hạn chế được nhận diện đó là một số quy định giữa pháp luật về đầu tư, đất đai, xây dựng, bảo vệ môi trường, nhà ở và kinh doanh bất động sản, đấu thầu, quản lý vốn của nhà nước còn thiếu sự thống nhất, gây khó khăn cho tổ chức thực hiện.

Chánh Thanh tra tỉnh Mai Sỹ Diến phát biểu tại phiên họp.

Nhu cầu vốn để giải phóng mặt bằng, đầu tư các dự án hạ tầng khu kinh tế, khu công nghiệp, cụm công nghiệp lớn, trong khi năng lực của các nhà đầu tư còn hạn chế, thiếu các quỹ đất sạch để thu hút đầu tư. Cùng với đó là ảnh hưởng tiêu cực từ thị trường vốn, tài chính, bất động sản và việc áp dụng chính sách miễn, giảm, giãn, hoãn, gia hạn thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất, tiền sử dụng đất, giảm thuế giá trị gia tăng áp dụng cho năm 2023 được Chính phủ, Quốc hội thông qua, tác động đến kết quả thu ngân sách của tỉnh.

Đặc biệt, công tác phối hợp thực hiện nhiệm vụ giữa một số đơn vị chưa chặt chẽ; năng lực, trách nhiệm công tác và thái độ phục vụ của một số cán bộ, công chức còn chưa cao. Một số ngành, địa phương chưa quan tâm, sâu sát đối với nhiệm vụ quy hoạch; năng lực của một số đơn vị tư vấn lập quy hoạch còn yếu.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Mai Xuân Liêm phát biểu tại phiên họp.

Nhiều chủ đầu tư trách nhiệm chưa cao trong công tác chuẩn bị các thủ tục đầu tư; thiếu quyết liệt, chủ động, linh hoạt trong chỉ đạo, tổ chức thực hiện giải ngân vốn đầu tư công; công tác phối hợp giữa một số sở, ngành, địa phương, chủ đầu tư, nhà thầu, đơn vị thi công trong giải quyết khó khăn, vướng mắc có lúc, có việc còn lúng túng, chưa quyết liệt, năng lực quản lý của nhiều chủ đầu tư, nhà thầu thi công, đơn vị tư vấn còn hạn chế...

Tập trung tháo gỡ “điểm nghẽn”

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch UBND tỉnh Đỗ Minh Tuấn ghi nhận sự nỗ lực, cố gắng của các ngành, các địa phương, cộng đồng doanh nghiệp trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao. Đồng thời nhấn mạnh: Trước những khó khăn, thách thức rất lớn, song kinh tế - xã hội của tỉnh trong 9 tháng năm 2023 vẫn đạt nhiều kết quả tích cực trên các lĩnh vực. Điều này cho thấy sự nỗ lực, vào cuộc tích cực trong chỉ đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền các cấp; sự đoàn kết, nỗ lực rất lớn của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; sự đồng thuận của các tầng lớp Nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.

Chủ tịch UBND tỉnh Đỗ Minh Tuấn phát biểu tại phiên họp.

Chủ tịch UBND tỉnh đã phân tích, chỉ rõ những hạn chế, yếu kém diễn ra trong thời gian dài chưa được khắc phục; yêu cầu các cấp, các ngành nghiêm túc nhìn nhận để có giải pháp khắc phục, tháo gỡ “điểm nghẽn”.

Đồng chí cũng cơ bản thống nhất với những nhiệm vụ trọng tâm 3 tháng cuối năm 2023, như: Các cấp, các ngành, các địa phương khẩn trương rà soát, đánh giá, xác định rõ các nội dung, công việc còn lại của 3 tháng cuối năm 2023 để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo bằng các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, khả thi, phấn đấu thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2023.

Tiếp tục tổ chức thực hiện có hiệu quả các chương trình, đề án, cơ chế, chính sách đã được ban hành; tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả Quy hoạch tỉnh Thanh Hóa thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Quy hoạch chung đô thị Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa đến năm 2040.

Thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp thu ngân sách Nhà nước; rà soát, đánh giá, phân tích cụ thể từng địa bàn thu, khu vực thu, từng sắc thuế để có phương án chỉ đạo, điều hành kịp thời, bảo đảm thu đúng, thu đủ, không để lọt, sót các nguồn thu; đôn đốc các khoản nợ kéo dài, quá hạn, phấn đấu hoàn thành cao nhất nhiệm vụ thu ngân sách Nhà nước năm 2023...

Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu, những tháng cuối năm 2023, các cấp, các ngành cần phải tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, “điểm nghẽn” về mặt thể chế trong sản xuất, kinh doanh cho người dân, doanh nghiệp. Cùng với đó là đẩy mạnh hoạt động đầu tư công với tinh thần, quyết tâm cao, tư duy mới.

Các đơn vị, ngành chức năng tiếp tục chỉ đạo quyết liệt việc thu hồi các dự án chậm tiến độ, vi phạm quy định đầu tư. Quyết liệt việc đầu tư hạ tầng trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp. Tập trung hoàn thiện các đề án, chương trình phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy xem xét, phê duyệt. Từ nay đến cuối năm phải cơ bản hoàn thiện các quy hoạch phân khu, các quy hoạch chi tiết, đặc biệt là quy hoạch phân khu chức năng, quy hoạch chi tiết trong Khu kinh tế Nghi Sơn.

Chủ tịch UBND tỉnh Đỗ Minh Tuấn phát biểu tại phiên họp.

Ngành Nông nghiệp rà soát đánh giá lại những nhiệm vụ đã và đang triển khai thực hiện, từ đó đánh giá, rút kinh nghiệm để triển khai các nhiệm vụ mới sát với yêu cầu thực tiễn. Hiện đang là mùa mưa bão, vì vậy các cấp, các ngành, các địa phương cần đẩy mạnh các hoạt động phòng, chống thiên tai, bão lũ theo phương châm “4 tại chỗ”.

Về định hướng phát triển kinh tế - xã hội năm 2024, Chủ tịch UBND tỉnh Đỗ Minh Tuấn lưu ý các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra phải phù hợp với thực tiễn địa phương và sát với dự báo tình hình trước những khó khăn, thách thức đặt ra.

Phiên họp cũng đã tập trung thảo luận và cho ý kiến vào việc miễn nhiệm, bổ sung Ủy viên UBND tỉnh, nhiệm kỳ 2021-2026; Dự thảo Tờ trình về việc sửa đổi, bổ sung một số điều tại Quyết định số 2167/QĐ-UBND ngày 11-6-2018 của UBND tỉnh Thanh Hóa về việc lập Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã Thanh Hóa và một số nội dung quan trọng khác.

Phong Sắc