Hiệu quả từ công tác kiểm tra, xử lý văn bản quy phạm pháp luật

Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật (QPPL) được Quốc hội khóa XIII thông qua ngày 22-6-2015 và có hiệu lực từ 1-7-2016.

Cán bộ Phòng Xây dựng văn bản, Sở Tư pháp kiểm tra, rà soát và xử lý văn bản quy phạm pháp luật.

Sau gần 4 năm triển khai thi hành luật, các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh đã phát huy tốt chức năng, nhiệm vụ, trách nhiệm của mình trong việc soạn thảo, ban hành, thực thi văn bản QPPL của tỉnh; kịp thời rà soát với các văn bản QPPL của cấp trên và tình hình thực tế của địa phương để tham mưu cho HĐND, UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản QPPL, góp phần vào việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước ở địa phương. Trong quá trình xây dựng, ban hành văn bản, từng cơ quan, đơn vị phát huy vai trò và thực hiện đúng theo quy định của pháp luật từ khâu đề nghị, soạn thảo, lấy ý kiến dự thảo, thẩm định, trình thông qua dự thảo và ký ban hành...

Với vai trò là cơ quan tham mưu, giúp UBND tỉnh thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về công tác xây dựng và theo dõi thi hành văn bản QPPL; kiểm tra, xử lý văn bản QPPL, những năm qua Sở Tư pháp đã chủ động và tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các kế hoạch về kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản QPPL; kế hoạch bồi dưỡng nghiệp vụ về công tác xây dựng, ban hành, kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản QPPL, đồng thời trực tiếp thực hiện công tác kiểm tra văn bản QPPL theo quy định trên địa bàn toàn tỉnh.

Riêng năm 2019, sở đã phối hợp với Văn phòng UBND tỉnh tự kiểm tra 1.709 văn bản do UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành (trong đó có 46 văn bản QPPL). Qua rà soát 67 văn bản QPPL, UBND tỉnh đã ban hành quyết định công bố 20 văn bản QPPL hết hiệu lực. Đối với cấp huyện, Sở Tư pháp đã kiểm tra theo thẩm quyền 26 văn bản QPPL của cấp huyện; kiểm tra theo địa bàn 177.211 văn bản, trong đó có 481 nghị quyết, 109.527 quyết định, 97 chỉ thị, 67.106 văn bản hành chính tại 11 huyện. Cấp huyện, cấp xã đã tự kiểm tra 139 văn bản QPPL; phòng tư pháp kiểm tra theo thẩm quyền 125 văn bản QPPL. Qua kiểm tra cho thấy các văn bản được kiểm tra bảo đảm về thể thức, căn cứ, thẩm quyền và nội dung phù hợp với quy định của pháp luật. Tuy nhiên, vẫn còn một số văn bản liên quan đến lĩnh vực giao đất, thu hồi đất, dự toán ngân sách, xác định giá khởi điểm trong đấu giá quyền sử dụng đất và phê duyệt phương án bồi thường hỗ trợ giải phóng mặt bằng thực hiện dự án... ban hành chưa đúng thẩm quyền; một số quyết định có nội dung không phù hợp với quy định.

Có thể nói, qua gần 4 năm triển khai thi hành luật ban hành văn bản QPPL, công tác xây dựng văn bản QPPL của tỉnh đã có những chuyển biến tích cực, các văn bản QPPL của tỉnh được ban hành theo đúng quy định của luật và nghị định hướng dẫn. Hệ thống văn bản QPPL của tỉnh ban hành đã điều chỉnh cơ bản các mặt của đời sống chính trị, kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng của địa phương. Các văn bản ban hành được triển khai thực hiện thống nhất từ tỉnh đến cơ sở; đồng thời, có tác động rất lớn, tạo hành lang pháp lý trong việc bảo đảm hoạt động hiệu quả của bộ máy Nhà nước, góp phần tích cực trong nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước bằng pháp luật của chính quyền các cấp.

Tuy nhiên, do luật và nghị định hướng dẫn có nhiều điểm mới nên vẫn còn tình trạng một số cơ quan soạn thảo chưa tuân thủ nghiêm quy định pháp luật về quy trình xây dựng văn bản. Công tác kiểm tra, rà soát văn bản QPPL đôi lúc chưa được thực hiện kịp thời, do đó việc sửa đổi, bổ sung, thay thế văn bản còn chậm...

Để nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, xử lý văn bản trái pháp luật và khắc phục tình trạng ban hành văn bản trái pháp luật, thời gian tới các sở, ngành, đơn vị trong tỉnh tiếp tục quán triệt, nâng cao nhận thức về vai trò của công tác kiểm tra văn bản QPPL là một bộ phận quan trọng, thiết yếu của công tác xây dựng, ban hành và tổ chức thi hành văn bản QPPL. Khi được giao soạn thảo văn bản để trình UBND tỉnh ban hành, các cơ quan, đơn vị soạn thảo cần tuân thủ đầy đủ, nghiêm túc các quy định về trình tự, thủ tục xây dựng, ban hành văn bản QPPL theo quy định. Đối với các văn bản đã được HĐND, UBND tỉnh ban hành, trong quá trình thực hiện, các cơ quan, đơn vị cần tích cực, chủ động, thường xuyên rà soát để kịp thời phát hiện, kiến nghị sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ những nội dung mâu thuẫn, chồng chéo, không phù hợp. Kiện toàn đội ngũ làm công tác xây dựng pháp luật theo hướng chuyên nghiệp; thực hiện điều động, luân chuyển công chức đáp ứng đủ năng lực, trình độ để làm công tác xây dựng pháp luật; đảm bảo công chức làm công tác xây dựng pháp luật đủ về biên chế, có chất lượng về chuyên môn nhằm phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ quy định của luật. Bảo đảm các điều kiện cần thiết cho công tác xây dựng chính sách, soạn thảo văn bản QPPL.

Bài và ảnh: Lê Nhân