Hiệu quả sản xuất than sạch không khói bằng phụ phẩm nông nghiệp

Tận dụng những phế thải trong sản xuất nông, lâm nghiệp, nhiều hộ dân trên địa bàn tỉnh đã đầu tư công nghệ tạo ra những viên than sạch không khói, an toàn, tiết kiệm cho người sử dụng và thân thiện với môi trường.

Cơ sở sản xuất than sạch không khói của anh Hoàng Văn Công, xã Nga Phượng (Nga Sơn) cho hiệu quả kinh tế cao.

Hàng năm, trên địa bàn tỉnh ta, một lượng lớn phế phẩm của các lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, như: mùn cưa, vỏ trấu, vỏ lạc... được các hộ gia đình, nhà máy... thải ra môi trường. Hiện nay, việc xử lý các loại phế thải này thường chỉ được thực hiện theo phương thức truyền thống là chôn lấp, ủ phân hay đốt. Điều này không những làm lãng phí nguồn tài nguyên, mà còn gây ô nhiễm môi trường. Từ thực tế đó, nhiều cá nhân đã sáng tạo, biến nguồn chất thải này thành nguồn nhiên liệu hữu ích. Sau một thời gian làm việc trên một số lĩnh vực, anh Hoàng Văn Công, xã Nga Phượng (Nga Sơn) đã tìm hiểu kinh nghiệm sản xuất than sạch không khói bằng các phụ phẩm nông, lâm nghiệp trên các phương tiện thông tin đại chúng và tham quan thực tế ở các mô hình sản xuất trong và ngoài tỉnh. Năm 2016, với nguồn vốn tích lũy được và huy động thêm, anh đã đầu tư xây dựng dây chuyền đốt than tiên tiến, với các quy trình chặt chẽ, từ sấy khô mùn cưa, ép khuôn, qua lò đốt, thành than. Ban đầu, anh phải tận tay mang sản phẩm đi chào hàng ở các cửa hàng trên địa bàn trong và ngoài tỉnh để tiêu thụ. Do có nhiều ưu điểm nên sản phẩm than sạch của anh đã khẳng định được chất lượng và nhanh chóng được khách hàng tin dùng. Để có nguồn nguyên liệu sản xuất, anh thu mua vỏ trấu với giá 4.000 đồng/bao, vỏ lạc 10.000 đồng/bao từ các cơ sở xay xát nông sản trên địa bàn huyện Nga Sơn và các huyện Hà Trung, Hậu Lộc, Hoằng Hóa, thị xã Bỉm Sơn... Hiện nay, mỗi tháng cơ sở của anh cung cấp ra thị trường từ 12 - 15 tấn than, với giá bán 17.000 đồng/kg, doanh thu khoảng 200 – 250 triệu đồng. Ngoài ra, cơ sở sản xuất than không khói của anh còn tạo việc làm cho 7 lao động, với thu nhập từ 4 - 6 triệu đồng/tháng. Anh Hoàng Văn Công cho biết: Toàn bộ việc sản xuất than sạch được thực hiện theo quy trình khép kín. Nguyên liệu chính là mùn cưa và vỏ của các nông sản... Các nguyên liệu này được nghiền nhỏ để trở thành mùn hỗn hợp, sàng lọc để loại bỏ tạp chất, sau đó được chuyển qua công đoạn sấy khô. Quá trình nghiền và sấy nguyên liệu được thực hiện khép kín để tránh bụi và tiếng ồn. Sau đó, nguyên liệu được đưa vào máy ép thanh, nhiệt độ trong máy ép lên tới 200°C, các thanh gỗ nhân tạo được ép nhờ áp suất trong máy thành củi than có dạng hình ống rỗng, độ dài mỗi thanh khoảng 50cm, trọng lượng từ 0,8 đến 1kg. Cuối cùng là quá trình than hóa được thực hiện bằng các lò than hóa có vỏ bằng inox hoặc thủ công xây bằng gạch chịu lửa. Loại than này có đặc tính bắt lửa nhanh, lửa đượm, nhiệt tỏa cao hơn than gỗ, than tổ ong; thời gian giữ nhiệt kéo dài từ 2 đến 3 giờ, khi đốt không mùi, không khói.

Sau khi tham quan, học tập kinh nghiệm về sản xuất than sạch không khói ở các tỉnh, thành phố trên cả nước, anh Nguyễn Xuân Quyết, xã Quảng Bình (Quảng Xương), đã đầu tư 2 tỷ đồng để xây dựng cơ sở vật chất, mua sắm máy móc, thiết bị sản xuất trên diện tích 3.000m2. Trung bình mỗi tháng, cơ sở thu mua khoảng 300 tấn mùn cưa làm nguyên liệu sản xuất. Sản phẩm là than sạch không khói, nhiệt lượng tỏa ra lớn, dễ bảo quản, thời gian cháy lâu hơn so với than sản xuất bằng phương pháp đốt thủ công. Hiện nay, cơ sở sản xuất của anh Quyết tạo việc làm ổn định cho 8 lao động, với thu nhập từ 6 đến 7 triệu đồng/người/tháng. Sản phẩm than sạch không khói của anh cung cấp cho đơn vị phân phối tại TP Hồ Chí Minh khoảng 50 tấn sản phẩm và một số đại lý trên địa bàn TP Thanh Hóa. Với giá bán dao động từ 10.000 – 12.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí sản xuất, mỗi năm, gia đình anh thu lãi khoảng 1 tỷ đồng.

Mặc dù sản phẩm than sạch không khói có nhiều ưu điểm, nhưng hiện nay chưa được người dân sử dụng rộng rãi, do đang quen sử dụng than tổ ong, than đá. Vì vậy, các cơ sở sản xuất tích cực phối hợp cùng các địa phương giới thiệu sản phẩm đến đông đảo Nhân dân trong và ngoài tỉnh để người dân hiểu và sử dụng than sạch không khói như một giải pháp hiệu quả thay thế than tổ ong, than đá; góp phần tiết kiệm chi phí sinh hoạt, bảo vệ môi trường cũng như bảo vệ sức khỏe của cộng đồng.

Bài và ảnh: Hải Đăng