[E-Magazine]: Những ô cửa lắng đầy ký ức

Cửa sổ không chỉ là đôi mắt nhìn ra từ một không gian nhỏ hẹp hướng đến một thế giới rộng lớn hơn. Nó còn được vẽ nên từ những mảnh tâm hồn vui buồn lặng lẽ, chẳng bao giờ cũ kỹ theo thời gian.

Bạn đã bao giờ dừng lại, chỉ một khoảnh khắc thôi, để ngắm nhìn ô cửa sổ trong căn nhà mình chưa? Với tôi, đó không chỉ là những ô vuông, ô chữ nhật vô tri. Cửa sổ, đôi khi giống như một người bạn tri kỷ, lặng lẽ chứng kiến từng thước phim cuộc đời, tua chậm lại những khoảnh khắc tưởng chừng đã trôi vào quên lãng.

Tôi vẫn nhớ như in ngôi nhà đầu tiên ngày thơ ấu, nơi cửa sổ đơn sơ đến mức chỉ là những ô trống trên vách đất mái rạ. Mưa xối xả, đất nồng lên, hai anh em tôi bé tí tẹo, bám vào thành cửa run rẩy, nhìn những hạt mưa trượt dài trên sợi rơm mềm oặt. Rồi tấm phên tre được mẹ đóng sập xuống cho khỏi bắn mưa, kéo theo màn đêm đặc quánh. Ánh đèn dầu leo lét, lay động những bóng hình lam lũ của mẹ cùng cha, cầm nón che cho hai anh em tôi khỏi dính mưa dột. Cửa sổ ngày ấy, dẫu đơn sơ, lại là cánh cửa đầu tiên mở ra thế giới nhọc nhằn của sự tảo tần - một thế giới mà có lẽ, chẳng cha mẹ nào muốn những đứa con thơ của mình phải ghi nhớ.

Lớn hơn chút, cha mẹ dành dụm mua lại được một căn nhà mái ngói rêu phong. Những ô cửa sổ ở đó cứ im lìm khép kín, như thể chúng đang giấu kín một câu chuyện riêng, một tâm hồn riêng của những người chủ cũ. Dù nắng gió chỉ chực chờ tôi khẽ đẩy nhẹ cánh cửa để ùa vào, đánh thức cả căn phòng, thì tôi vẫn không tìm thấy mình trong ánh sáng ấy. Có lẽ, những ô cửa vô tri cũng cần một tâm hồn đồng điệu để thực sự “sống dậy”.

Và rồi, phép màu xuất hiện khi tôi lên bảy tuổi. Ngôi nhà mới tự tay cha mẹ dựng xây bên ao làng, đã mang đến những ô cửa sổ thực sự thuộc về tôi. Hai ô cửa nhỏ nhắn, thơm mùi vôi mới, với những thanh chấn song tròn trịa do chính tay cha tôi đẽo gọt - bỗng trở thành cả một thế giới. Nơi ấy, hai anh em tôi tranh nhau nằm ngủ, học bài, và ươm mầm những ước mơ đầu tiên.

Cứ thế, qua bao mùa nắng mưa, ô cửa sổ ấy không chỉ là một khung hình tĩnh lặng, mà đã hóa thành một đôi mắt chứng nhân, chứng kiến trọn vẹn từng khoảnh khắc tuổi thơ tôi. Khi những cơn mưa dầm dề kéo dài, nước ao trước nhà dâng lên cuồn cuộn, mênh mông một màu đất đục ngầu, nhấn chìm cả lối đi và những mảng cỏ xanh. Từ ô cửa sổ ấy, tôi thấy bóng cha lội bì bõm trong dòng nước lạnh, đôi chân trần sẫm màu bùn đất, vội vã kê cao chiếc chuồng gà ọp ẹp lên khỏi mặt nước, từng động tác dứt khoát, nặng nhọc. Rồi mẹ với chiếc quần xắn cao quá gối khom lưng hái vội những ngọn rau xanh mướt trước khi chúng chìm hẳn trong biển nước. Mỗi giọt mưa hắt qua khe, mỗi làn gió lạnh lùa vào, dường như đều mang theo hơi thở của sự vất vả, nhưng cũng thấm đẫm tình yêu thương vô bờ bến mà cha mẹ dành cho gia đình.

Rồi những buổi sớm mai hay chiều nắng nhạt, hai anh em tôi lại ngóng mẹ về chợ qua hàng chấn song. Từ ô cửa ấy, đôi mắt trong veo của anh em tôi ngước lên khám phá bầu trời. Những đám mây trắng, hồng phớt, hay xám đục xếp chồng lên nhau, hóa thành muôn vàn hình thù kỳ lạ: khi thì là con voi khổng lồ, lúc tựa hình con mèo nhà hàng xóm, đôi khi lại giống một em bé ở truồng... Phía sau những áng mây ấy, tôi tin là một thế giới thần tiên của Ngọc Hoàng, công chúa, bụt, tiên như trong bộ phim Tây Du Ký đã xem đi xem lại không biết bao lần. Cửa sổ khi ấy là cánh cổng thần kỳ mở ra trí tưởng tượng vô bờ bến trong tôi.

Cũng từ ô cửa ấy, là những chiều mong ngóng bà nội từ quê, cuốc bộ quãng đường 3 cây số mang quà quê lên cho anh em tôi. Lưng còng thấp thoáng, lom khom hiện ra sau bụi si già, mang theo nải chuối chín hay những chiếc bánh đa vừng thơm lừng hương nắng. Còn nhớ có lần, hai anh em tôi bị mẹ phạt, nằm úp mặt trên giường. Qua ô cửa sổ, thấy bà từ xa, em tôi vội vàng nhổm dậy, ù té chạy về phía bà - “cứu tinh” luôn bênh vực an hem tôi vô điều kiện. Cửa sổ khi ấy, là hình ảnh của tình thân, an ủi và bao dung.

Thời gian trôi, ngôi nhà cũ dần, màu gỗ xỉn lại, tường vôi bong tróc. Tâm hồn non trẻ cũng lớn lên, không còn mải mê nhìn ra vòm trời để tưởng tượng. Cửa sổ lúc này chất đầy ngóng đợi thẳm sâu.

Là những ngày đông lạnh giá, cánh cửa khép hờ, mong mỏi nắng ấm tràn vào để bố mẹ không còn run rẩy với nước lạnh khi làm việc. Là những chiều bão giông, cánh cửa mở toang mặc mưa hắt vào mặt, thấp thỏm đợi bóng mẹ về từ cuối con đường làng chênh vênh.

Là khi tôi đi học xa nhà, mỗi tháng về một lần, tim đập rộn ràng khi thấy mái nhà thấp thoáng dưới vòm cây nhãn. Điều đầu tiên tôi tìm kiếm luôn là ô cửa sổ ấy - như một điểm nhấn đặc biệt nơi tổ ấm, tự hỏi liệu nó đang mở hay khép, mình sẽ nhìn thấy gì qua nó khi trở về sau những ngày vắng xa?

Là khi em trai nông nổi bị mắng, bỏ nhà đi. Cửa sổ mở suốt đêm, gió lạnh sương êm tràn vào. Mẹ cứ chốc chốc lại ngẩng đầu nhìn ra, hy vọng thấy bóng em về. Cửa sổ thành đôi mắt của sự lo lắng, của tình mẫu tử vô bờ.

Đó còn là những ngày tháng nặng nề sau khi trượt đại học. Tôi giấu mình trong nhà, bên ô cửa sổ, miệt mài ôn thi. Đêm khuya trăng chảy tràn, sớm mai sương buốt, lòng tôi bồn chồn như lửa đốt. Cửa sổ khi ấy như những song sắt giam cầm một chú hổ nhỏ khao khát được hòa mình vào bầu trời, được đến với thị thành. Tôi muốn phá tan những rào cản, nhưng rồi lại ngập ngừng, chờ đợi, thấp thỏm cùng âu lo.

Cứ thế, cửa sổ lớn lên, và cũng cũ kỹ, già đi theo nỗi nhớ niềm thương, những vui buồn trong ánh mắt mỗi người.

Hình như, những ô cửa sổ được sinh ra, tạo hình từ chính góc nhìn, tâm hồn của những người sống trong mỗi ngôi nhà. Có ô cửa tròn, vuông, chữ nhật, tam giác, lục lăng. Có ô cửa rực rỡ sắc màu, rèm cửa điệu đà. Nhưng cũng có những ô cửa lại bình dị, giản đơn, chân chất như chính tâm hồn, như tình người. Chúng gần gũi với nụ cười và vòng tay rộng mở, sẵn sàng ôm lấy, che chở, vỗ về khi đớn đau, sưởi ấm khi đơn lạnh...

Nhiều lúc tôi hay tự hỏi: cửa sổ với những đứa trẻ thành phố có khác gì với những đứa trẻ nghèo nơi làng quê? Liệu tụi trẻ trong những tòa nhà cao tầng san sát, cánh cổng luôn khép kín cùng hàng rào thép gai, thủy tinh sắc lạnh, có bao giờ thực sự để ý và thấy tâm hồn mình qua những ô cửa sổ trong chính tổ ấm yêu thương?

Với tôi, cửa sổ không chỉ là đôi mắt nhìn ra từ một không gian nhỏ hẹp hướng đến một thế giới rộng lớn hơn. Nó còn được vẽ nên từ những mảnh tâm hồn vui buồn lặng lẽ, chẳng bao giờ cũ kỹ theo thời gian. Những mảnh ký ức ấy vẫn luôn đẹp, dù có thể là cái đẹp buồn như tiếng thở dài trong đêm, hay cái đẹp rạng rỡ như nụ cười dưới nắng sớm mai. Chúng vẫn luôn thơm tho và tươi mới, đưa tôi đến với ngày hôm nay, tạo nên tâm hồn tôi từ những ngày hôm qua chở đầy xúc cảm giản đơn giữa đời thường.

Cửa sổ, đôi lúc còn mong manh như một ranh giới, nơi không ít người hệt như chú chim nhỏ đậu trên bậc cửa, đôi cánh ngập ngừng, nửa muốn vút bay lên với không gian ngoài kia, nửa muốn ở lại, khi đã đi qua quá nhiều giông gió cuộc đời...

Cửa sổ còn giống như cơ hội trong cuộc sống, hoàn toàn nằm trong tay mỗi chúng ta. Bạn có thể chọn đóng chặt nó lại, giấu mình trong bóng tối, hoặc mở toang để đón ánh mặt trời mỗi ngày cùng những điều tươi mới.

Và như thế, vẫn luôn có những ngôi nhà mới, cánh cửa mới sẽ mở ra, chào đón, thích hợp cho mỗi người. Nắng sẽ làm khô nước mắt. Gió tràn qua ô cửa ấy sẽ xoa dần vết thương cũ không đáng có, và cần phải lành. Vì cuộc sống vẫn tiếp diễn, không ai dừng lại một chỗ, đằm mình và chết chìm trong những nỗi đau.

Còn với bạn, những ô cửa sổ trong cuộc đời bạn mang hình dáng, kích thước, sắc màu thế nào? Khi trở về nhìn lại, bạn thấy chúng mang những khoảnh khắc vui buồn, mang tâm tình gì trên quãng đường mình đã đi qua?

Dẫu ô cửa ấy mang kích thước, sắc màu, tâm hồn như thế nào, bạn cũng đừng quên tự tay mở chúng ra với cuộc đời, với lòng người - dù có thể lòng người xung quanh còn chật chội và nhiều bóng tối, dù có thể cuộc đời còn nhiều bão nổi mưa rơi. Bởi, không ai biết trước được điều gì sẽ đến bên ngoài mỗi ô cửa sổ mở rộng kia.

Ví như một chú chim lạc trong đêm mưa, dạt vào ô cửa. Bạn đón lấy, ủ trong lòng bàn tay mình, và sớm mai thức giấc bởi tiếng hót ríu ran. Nhìn qua ô cửa, mưa bão đã tan, nhưng chú chim kia đã đến, và sẽ ở lại trong căn phòng của bạn, với tiếng hót rộn ràng điểm tô cho nhịp ngày không còn buồn tẻ, cô đơn...

Nội dung: Lương Đình Khoa

Ảnh: Lương Đình Khoa và Tư liệu Internet

Đồ họa: Mai Huyền