Ngăn chặn, xử lý “xe dù, bến cóc”

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh, tình trạng “xe dù, bến cóc” đón, trả khách lộn xộn vẫn còn tái diễn, gây khó khăn cho công tác quản lý. Để chấn chỉnh, kiểm tra, ngăn chặn và xử lý nghiêm hiện tượng này cần sự vào cuộc quyết liệt của các lực lượng chức năng.

Còn nhiều xe khách chạy tuyến Thanh Hóa - Hà Nội đón khách ngay chân cầu Nguyệt Viên, phường Đông Hải (TP Thanh Hóa). (Ảnh chụp lúc 11 giờ 15 phút ngày 2-10-2023).

Nhiều “bến cóc” trá hình

Qua nắm bắt, rà soát của Sở Giao thông - Vận tải và báo cáo của các địa phương trong tỉnh, hiện trên địa bàn tỉnh có khoảng 80 xe hợp đồng hoạt động vận chuyển khách trá hình theo tuyến cố định. Các xe này hoạt động tập trung tại các khu đô thị, trung tâm các huyện Hoằng Hóa, Thọ Xuân, Hậu Lộc, Triệu Sơn, Quảng Xương, Ngọc Lặc, TP Thanh Hóa, thị xã Bỉm Sơn, thị xã Nghi Sơn... Đặc biệt, tại TP Thanh Hóa có một số đơn vị kinh doanh vận tải sử dụng xe hợp đồng vận chuyển khách trá hình xe tuyến cố định với số lượng 46 xe. Được biết, các đơn vị kinh doanh vận tải có trụ sở chính hoặc trụ sở chi nhánh trên địa bàn các huyện, thị xã, thành phố hoạt động vận chuyển khách hợp đồng tương tự như xe tuyến cố định hình thành nên “bến cóc”; sử dụng số điện thoại cá nhân, số điện thoại cố định làm số tổng đài; ứng dụng app điện tử, trang thông tin điện tử, mạng xã hội để quảng cáo, bán vé, xác nhận đặt chỗ, đón trả khách theo yêu cầu; đón, trả khách thường xuyên lặp đi lặp lại hàng ngày tại trụ sở chính, trụ sở chi nhánh, văn phòng đại diện; ấn định hành trình, lịch trình cố định. Phần lớn các hoạt động này diễn ra trên tuyến Thanh Hóa - Hà Nội và ngược lại để phục vụ nhu cầu khách hàng.

Hiện nay, xuất hiện một số doanh nghiệp có địa chỉ tại TP Hà Nội đã được Sở Giao thông - Vận tải TP Hà Nội cấp Giấy phép kinh doanh vận tải, phù hiệu xe hợp đồng, xe du lịch. Sau đó các doanh nghiệp thành lập chi nhánh, văn phòng đại diện tại một số huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh, nhất là tại địa bàn TP Thanh Hóa để tổ chức đưa, đón vận chuyển hành khách hợp đồng trá hình tuyến cố định. Đơn cử như: Công ty CP Du lịch và dịch vụ Quốc tế Hạ Long (nhà xe Ba Sáu) và Công ty TNHH Ðại Nam (nhà xe Ðại Nam) do Sở Giao thông - Vận tải TP Hà Nội cấp Giấy phép kinh doanh vận tải bằng xe ô tô, phù hiệu đối với các xe hoạt động tại Thanh Hóa...

Do nắm bắt tâm lý của người dân ngại chờ đợi, muốn được đưa đón tận nơi, tận nhà; người dân không phải vào bến xe, các điểm đón trả khách theo quy định để mua vé khi di chuyển; nên việc các đơn vị vận tải, văn phòng, chi nhánh sử dụng xe hợp đồng, du lịch từ 9-11 chỗ để vận chuyển khách đang “lách luật” trá hình hoạt động vận tải khách tuyến cố định, lập “bến cóc” đón trả khách ngay tại văn phòng, chi nhánh ở các tuyến đường nội thị, gây ùn tắc giao thông; tạo cạnh tranh không lành mạnh với hoạt động vận tải hành khách tuyến cố định.

Cần có chế tài đủ mạnh để ngăn chặn

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa có 736 đơn vị kinh doanh vận tải hành khách bằng xe hợp đồng với 1.057 phương tiện. Trong đó, có 113 doanh nghiệp với 472 xe; 10 HTX với 27 xe; 614 hộ kinh doanh với 558 xe. Từ 15-12-2022 đến 11-8-2023 Thanh tra Sở Giao thông - Vận tải đã lập biên bản, xử phạt vi phạm hành chính đối với 105 trường hợp xe khách, tước quyền sử dụng 19 giấy phép lái xe và 13 phù hiệu xe khách.

Các lỗi vi phạm tập trung ở việc vận chuyển hành khách theo tuyến cố định không có lệnh vận chuyển; đón, trả khách không đúng nơi quy định; không chạy đúng tuyến đường vận tải theo quy định; không thông báo nội dung hợp đồng vận chuyển hành khách tới Sở Giao thông - Vận tải; không có nơi đỗ xe theo quy định; xác nhận đặt chỗ cho từng hành khách đi xe theo hợp đồng; sử dụng xe kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng không mang theo danh sách hành khách quy định...

Tuy nhiên, theo Sở Giao thông - Vận tải Thanh Hóa, hiện nay chưa có chế tài xử lý thu hồi giấy phép kinh doanh vận tải đối với đơn vị kinh doanh vận tải, chi nhánh tổ chức “xe hợp đồng hoạt động trá hình vận tải khách tuyến cố định” lập “bến cóc” đón trả khách ngay tại văn phòng, chi nhánh. Vì theo quy định xe hợp đồng và xe du lịch được đón, trả khách theo đúng địa điểm ghi trong hợp đồng đã ký và thực tế kiểm tra các điểm này đều cung cấp được giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh theo quy định. Ngoài ra, chưa có quy định, chế tài, hướng dẫn để xử lý đơn vị kinh doanh vận tải sử dụng số điện thoại cá nhân, số điện thoại cố định làm tổng đài; app điện tử, mạng xã hội để quảng cáo bán vé, xác nhận đặt chỗ, đón trả khách... Hiện tại, Cục Đường bộ Việt Nam chưa nâng cấp Hệ thống xử lý và khai thác sử dụng dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình, camera lắp trên phương tiện, để trích xuất dữ liệu điểm đầu, điểm cuối trùng lặp của tổng số chuyến xe trong thời gian một tháng, làm cơ sở xử lý các trường hợp vi phạm. Công tác phối hợp, kiểm tra, xử lý giữa các ngành có liên quan và lực lượng chức năng, chính quyền địa phương trong việc kiểm tra, xử lý xe hợp đồng đón trả khách lặp đi, lặp lại tại văn phòng chưa được đồng bộ và quyết liệt.

Ông Vương Quốc Quân, Chánh Thanh tra Sở Giao thông - Vận tải Thanh Hóa cho biết: "Để chấn chỉnh, kiểm tra, xử lý nghiêm việc lập điểm đón trả khách trái quy định, đơn vị tăng cường lực lượng, phương tiện phối hợp với các lực lượng chức năng của Công an tỉnh, UBND các huyện, thị xã, thành phố kiểm tra, xử lý nghiêm hiện tượng “xe dù, bến cóc”, “xe trá hình tuyến cố định”, “xe ghép, xe tiện chuyến” trên các tuyến đường, địa bàn thuộc phạm vi quản lý. Cùng với đó, đơn vị phối hợp với các lực lượng chức năng kiểm tra đối với các văn phòng đại diện của đơn vị vận tải, bãi đỗ trông giữ phương tiện, bãi đỗ xe tạm, tự phát trên địa bàn; nếu phát hiện có tổ chức đón, trả khách, cò khách thì kiên quyết xử lý vi phạm theo quy định. Hằng tuần, đơn vị xây dựng kế hoạch thanh tra, đưa nội dung kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về thành lập chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh của các doanh nghiệp, HTX có hoạt động vận tải khách bằng xe ô tô trên địa bàn theo quy định.

Bài và ảnh: Lê Hợi