Giữ rừng phòng hộ gắn với nâng cao đời sống Nhân dân

Ban Quản lý (BQL) rừng phòng hộ Thường Xuân quản lý, bảo vệ 13.214,14 ha rừng, trong đó chủ yếu là rừng phòng hộ, trên địa bàn 9 xã thuộc huyện Thường Xuân.

Cán bộ, công nhân BQL rừng phòng hộ Thường Xuân kiểm tra công tác PCCCR tại xã Xuân Lộc.

Để chủ động xây dựng và quản lý bền vững rừng phòng hộ đầu nguồn, BQL rừng phòng hộ Thường Xuân đã phân công cán bộ về thôn, bản để tăng cường quản lý, bảo vệ rừng (BVR), thu thập, cập nhật số liệu, bản đồ theo dõi diễn biến tài nguyên rừng giúp cho công tác chỉ đạo quản lý, BVR phòng hộ có hiệu quả. Đồng thời, bám sát địa bàn được phân công, khảo sát các vấn đề liên quan đến quản lý rừng phòng hộ; thường xuyên tuần tra bảo vệ an toàn diện tích rừng và đất rừng được giao quản lý. Tích cực tuyên truyền, vận động người dân vùng dự án chủ động phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR). Các thôn, bản có rừng đã phối hợp tốt với chủ rừng và một số đối tượng hay chặt phá rừng ký cam kết không vi phạm những điều cấm về quản lý, BVR. Mặc dù khu vực quản lý là rừng phòng hộ xung yếu trên địa bàn huyện Thường Xuân, đồi núi cao, địa hình bị chia cắt mạnh, độ cao trung bình trên 300m, độ dốc lớn, giao thông đi lại khó khăn, mức thu nhập của người dân trong vùng còn thấp, song các năm vừa qua và 6 tháng đầu năm 2023 không xảy ra các vụ chặt phá rừng trái phép, không xảy ra cháy rừng. Toàn bộ diện tích rừng hiện có luôn được bảo vệ và phát triển tốt. Toàn bộ diện tích đất trống đã được phủ xanh bởi rừng trồng và cây dược liệu quý hiếm được trồng dưới tán rừng, qua đó góp phần tăng độ che phủ rừng và tạo thêm sinh kế cho người trồng rừng.

Thực hiện mục tiêu là giữ vững an ninh rừng tại gốc, không để xảy ra khai thác rừng trái phép, không xảy ra cháy rừng, không phát nương làm rẫy, xâm lấn đất rừng,... BQL rừng phòng hộ Thường Xuân đã giao khoán BVR cho 914 hộ dân trên địa bàn. Trước đây, việc sản xuất, kinh doanh nghề rừng trên địa bàn huyện Thường Xuân chỉ tập trung vào việc khai thác tài nguyên thiên nhiên sẵn có từ rừng, chính điều đó đã làm cạn kiệt nguồn tài nguyên rừng ảnh hưởng đến môi trường, sinh thái, cảnh quan cũng như sự phát triển kinh tế của địa phương. Chính vì thế, những năm qua BQL rừng phòng hộ Thường Xuân đã chỉ đạo cán bộ địa bàn thường xuyên hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc, BVR gắn với sản xuất, kinh doanh nghề rừng có hiệu quả; quản lý bền vững rừng phòng hộ; quy hoạch sử dụng đất đai,.... Nhân dân trong vùng tham gia các dự án trồng rừng, chăn nuôi, trồng cây dược liệu có giá trị. Nhờ tích cực tham gia trồng rừng, BVR người dân trong vùng còn có thu nhập từ tiền nhân công nhận khoán và sản phẩm từ rừng trồng, góp phần xóa đói, giảm nghèo, nâng cao đời sống. Nhiều hộ đã đầu tư phát triển trang trại nông - lâm kết hợp cho hiệu quả kinh tế khá cao.

Thực hiện đề án bảo tồn lim xanh của UBND tỉnh Thanh Hóa, BQL rừng phòng hộ Thường Xuân đã chủ động rà soát, tham gia đề án bảo tồn lim xanh của địa phương bằng phương pháp bảo vệ tận gốc và trồng bổ sung, ký cam kết đến hộ nhận khoán. Trong những năm qua, diện tích BQL có gần 100 ha rừng tự nhiên với phân bố cây lim xanh đường kính từ 20 - 40 cm tại các xã phía Nam huyện Thường Xuân. Toàn bộ diện tích này luôn được bảo vệ nghiêm ngặt, cây sinh trưởng và phát triển tốt. Cùng với bảo vệ, chăm sóc, khoanh nuôi tái sinh rừng phòng hộ, ban đã xây dựng và đề xuất thực hiện đề tài nghiên cứu các giải pháp phục hồi và phát triển cây lim xanh tại huyện Thường Xuân với diện tích 150 - 200 ha, góp phần bảo tồn, phát triển bền vững nguồn gen cây lim xanh, đồng thời nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả kinh tế, xóa đói, giảm nghèo cho người dân tham gia thực hiện.

Các năm vừa qua, BQL rừng phòng hộ Thường Xuân đã xây dựng Dự án: “Ứng dụng khoa học và công nghệ xây dựng mô hình trồng, chế biến, tiêu thụ một số loài dược liệu cát sâm và hoài sơn tại khu vực miền núi tỉnh Thanh Hóa”. Thời gian thực hiện từ tháng 9-2020 đến năm 2024. Mục tiêu của dự án thành công và mở rộng vùng trồng dược liệu ra các khu vực trên địa bàn huyện và các huyện trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Thay đổi cơ cấu cây trồng có giá trị thấp sang trồng cây có giá trị kinh tế cao, tăng thu nhập cho người dân. Năm 2022, đơn vị đã triển khai, chỉ đạo các hộ tham gia dự án thu hoạch 5,2 ha cây hoài sơn, sản lượng đạt trên 20 tấn khô, thu về lợi nhuận sau khi trừ chi phí đầu tư và khai thác là 60 triệu đồng/ha/năm. 6 tháng đầu năm 2023, BQL rừng phòng hộ Thường Xuân đã tuyên truyền, phổ biến kỹ thuật và trồng mở rộng diện tích cây cát sâm diện tích 10 ha. Các tháng cuối năm, các hộ gia đình tự bỏ vốn tiếp tục trồng cây dược liệu, đơn vị đã và đang liên kết với một số xã trong vùng, các hộ dân có đất trồng hoài sơn, cát sâm ký hợp đồng cung cấp cây giống, chuyển giao khoa học, công nghệ và bao tiêu sản phẩm sau thu hoạch cho người dân, từng bước mở rộng diện tích và nâng cao hiệu quả kinh tế trồng cây dược liệu. Các năm tới dự kiến trồng mở rộng từ 20 - 30 ha cây dược liệu cát sâm. Giá trị kinh tế của cây cát sâm ước tính thu nhập gấp 5 lần trở lên so với cây keo trồng trong một chu kỳ và diện tích trồng.

Trao đổi với chúng tôi, Giám đốc BQL rừng phòng hộ Thường Xuân, ông Lê Thế Sự cho biết: Triển khai thực hiện tốt Chỉ thị số 13-CT/TW ngày 12-1-2017 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, ban đã có những sáng kiến cải tiến công tác quản lý, BVR nhằm giúp các hộ nhận khoán không những làm tốt công tác bảo vệ, PCCCR, mà còn kinh doanh nghề rừng có hiệu quả, để người dân yên tâm gắn bó với rừng. Ngoài 2 phòng chuyên môn nghiệp vụ, ban có 6 trạm BVR trên địa bàn 9 xã đơn vị quản lý đã tăng cường công tác quản lý, BVR tận gốc, cán bộ thường xuyên bám cơ sở tuyên truyền cho các hộ nhận đất, nhận rừng hiểu được trách nhiệm, quyền lợi khi tham gia các hoạt động quản lý BVR, PCCCR; hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc, BVR; cung cấp cây giống lâm nghiệp chất lượng cho người dân trồng rừng.

Trong các ngày cao điểm mùa nắng nóng, ban đã chủ động phối hợp với chính quyền các cấp và các đơn vị liên quan trên địa bàn tuyên truyền chủ trương, chính sách, pháp luật về BVR và PCCCR đến người dân; kiểm tra các khu rừng trọng điểm, kiểm soát nguồn lửa đem vào rừng. Thực hiện tốt phương châm “4 tại chỗ”, ban đã mua sắm bổ sung dụng cụ phục vụ công tác PCCCR; phân công trực 24/24 giờ tăng cường cho công tác PCCCR; phát dọn làm giảm vật liệu cháy dưới tán rừng, làm mới hơn 2 km đường băng cản lửa,... phục vụ PCCCR. Tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm minh các đối tượng vi phạm Luật Lâm nghiệp.

Cấp ủy, chính quyền và người dân trên địa bàn đã nhận thức được rừng góp phần quan trọng bảo vệ sự sống, đem lại lợi ích kinh tế và môi trường cho đồng bào các dân tộc, công tác bảo vệ và phát triển rừng đã được xã hội hóa. Toàn bộ diện tích rừng hiện có của BQL rừng phòng hộ Thường Xuân luôn được bảo vệ an toàn, phát triển xanh tốt.

Bài và ảnh: Thu Hòa