Chung sức, đồng lòng xây dựng xã nông thôn mới Phong Lộc

Phong Lộc (Hậu Lộc) là xã vùng đồng chiêm trũng, địa hình sâu trũng. Những năm thời tiết, khí hậu phức tạp rất khó khăn cho sản xuất, nhất là mùa mưa bão do mực nước sông Lèn lên cao ảnh hưởng phát triển sản xuất nông nghiệp, đời sống Nhân dân gặp nhiều khó khăn...

Phát huy truyền thống cách mạng, đoàn kết, thống nhất, cần cù sáng tạo trong lao động sản xuất, ham học hỏi những kinh nghiệm, tiến bộ khoa học - kỹ thuật, với quyết tâm biến khó khăn, thách thức thành lợi thế, cơ hội phát triển, các thế hệ cán bộ và Nhân dân Phong Lộc đã ra sức thi đua xây dựng cuộc sống mới ngày càng ấm no, giàu đẹp. Thành quả của chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (XD NTM) đã mang đến “luồng gió mới” làm thay đổi miền quê nghèo Phong Lộc, khởi sắc cả bề rộng lẫn chiều sâu. Các công trình cơ sở hạ tầng, phúc lợi khang trang, hiện đại; những ngôi nhà xây mới, khuôn viên, tường rào của nhà dân được chỉnh trang sạch, đẹp, đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân được nâng lên rõ rệt...

Ngay sau khi nhận được văn bản chỉ đạo, điều hành của tỉnh và huyện, Ban Thường vụ Đảng ủy xã Phong Lộc đã chủ động chỉ đạo thực hiện chương trình XDNTM theo các lộ trình cụ thể. Do xuất phát điểm thấp, nên khi bắt tay vào XDNTM, xã mới đạt 4/19 tiêu chí. Làm thế nào để XDNTM trong khi điều kiện của xã còn vô vàn những gian nan, thử thách? Câu hỏi ấy luôn là trăn trở của cấp ủy, chính quyền và mỗi người dân xã Phong Lộc.

Xác định XDNTM là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước về nông nghiệp, nông dân và nông thôn, làm thay đổi căn bản, toàn diện vùng quê nghèo, xã đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc đồng bộ, quyết liệt. Ban Chấp hành Đảng bộ xã ra nghị quyết chuyên đề về XDNTM, thành lập Ban Chỉ đạo; xây dựng chương trình hành động thực hiện, phân công các đồng chí ủy viên ban thường vụ, ban chấp hành, các ngành, đoàn thể, cán bộ, công chức phụ trách và hướng dẫn các thôn tổ chức thực hiện. Căn cứ vào thực tế của địa phương để xây dựng đề án, kế hoạch cụ thể từng năm và triển khai đến các đơn vị thực hiện. Thường xuyên giao ban nắm tình hình, tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân và những khó khăn cần tháo gỡ.

Chủ động các biện pháp tuyên truyền, nêu bật mục đích, ý nghĩa của chương trình XDNTM trên hệ thống loa truyền thanh. Lồng ghép tuyên truyền trong các hội nghị của các ban, ngành, đoàn thể và các tổ chức chính trị xã hội. Quán triệt sâu sắc các nội dung quy hoạch, đề án, kế hoạch thực hiện đến cán bộ, đảng viên và người dân trong toàn xã, nhằm tạo chuyển biến căn bản về tư tưởng, nêu cao tinh thần trách nhiệm của cộng đồng trong XDNTM.

Trang trại tổng hợp của gia đình ông Lê Văn Quyền (xã Phong Lộc). Ảnh: Thùy Dương

Bên cạnh đó, xã đã biểu dương những cách làm hay, những tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến trong phong trào XDNTM để toàn dân hăng hái tham gia. MTTQ xã, ban công tác mặt trận các thôn làm tốt công tác tuyên truyền, vận động thực hiện phong trào thi đua đồng thời tham gia giám sát việc tổ chức thực hiện các công trình xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn. Hội nông dân, hội phụ nữ tổ chức nhiều buổi tập huấn, mở lớp dạy nghề, tổ chức các hội thi chung tay XDNTM. Hội Cựu chiến binh, Đoàn Thanh niên phát huy truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”, “Thanh niên làm theo lời Bác” vận động hội viên, đoàn viên gương mẫu đi đầu trong các phong trào làm kinh tế giỏi, xung kích trong phong trào bảo vệ môi trường. Hội Người cao tuổi với phong trào “Ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu hiếu thảo”, mẫu mực làm gương động viên con cháu tích cực lao động sản xuất, xóa đói, giảm nghèo, làm giàu chính đáng; thực hiện tốt việc tổ chức tang lễ theo quy ước nếp sống mới và các giá trị văn hóa truyền thống. Từ những cách làm hay, những mô hình điển hình đã có sức lan tỏa rộng khắp trong toàn xã.

Với quan điểm XDNTM phải bắt đầu từ phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống Nhân dân để tạo nguồn lực đóng góp của Nhân dân, “Lấy sức dân để lo cho dân”, “Nhân dân là chủ thể trong việc XDNTM” và Nhân dân là người trực tiếp hưởng thụ, thành quả XDNTM, xã Phong Lộc đã tiếp thu có hiệu quả tiến bộ khoa học - kỹ thuật, thường xuyên trao đổi kinh nghiệm, hướng dẫn cho Nhân dân tham gia các chương trình, dự án phát triển kinh tế, đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh (SXKD). Phong trào thi đua lao động sản xuất, xóa đói giảm nghèo ở tất cả các lĩnh vực đã phát triển đều khắp trên địa bàn xã. Nổi bật là chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phát triển kinh tế trang trại, gia trại, triển khai cơ giới hóa đồng bộ trong gieo trồng gắn với quy hoạch thâm canh cánh đồng mẫu lớn. Xã đã làm tốt công tác dồn điền, đổi thửa, đất lúa mỗi hộ một thửa, Nhân dân đã hiến 12,72 ha để xây dựng các công trình phúc lợi, những diện tích đất lúa kém hiệu quả được xã quy hoạch cụm chăn nuôi và trồng cây ăn quả. Xã đã tích tụ được 16 ha đất sản xuất tập trung; chuyển đổi hơn 10 ha đất lúa đồng sâu trũng, kém hiệu quả sang trang trại tổng hợp, cá - lúa kết hợp. Toàn xã có 24 trang trại và gia trại đã và đang có hiệu quả kinh tế khá cao. Điển hình như trang trại tổng hợp trồng trọt kết hợp chăn nuôi của gia đình các ông Mai Xuân Khương, Trương Văn Đại, Lê Văn Quyền... Xã cũng phát triển một số mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả như mô hình sản xuất 59 ha lúa chất lượng cao tại các thôn Phù Lạc, Kỳ Sơn, Lộc Động. Mô hình 16 ha lúa, cây màu hàng hóa của hộ ông Nguyễn Văn Hùng...

Cùng với những cơ chế, chính sách của Trung ương, của tỉnh và huyện, xã đã ban hành một số cơ chế, chính sách hỗ trợ kích cầu các thôn và Nhân dân đầu tư xây dựng các hạng mục công trình theo tiêu chí NTM. Huy động mọi nguồn lực để xây dựng, hoàn thiện các tiêu chí NTM. Kết quả, tổng huy động thực hiện chương trình phát triển nông nghiệp và XDNTM của xã trong 11 năm vừa qua đạt gần 290 tỷ đồng. Trong đó, vốn do Nhân dân đóng góp, đầu tư gần 239,5 tỷ đồng, vốn ngân sách xã hơn 37 tỷ đồng, số vốn còn lại là hỗ trợ từ ngân sách Trung ương, tỉnh và huyện.

Chuyển dịch cơ cấu kinh tế đúng hướng, đời sống của Nhân dân đã được cải thiện rõ rệt. Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân của xã đạt 13%; tổng thu nhập toàn xã đạt 187.326 triệu đồng; thu nhập bình quân đầu người đạt 48,52 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 3,0%. Hệ thống chính trị ngày càng vững mạnh, an ninh - trật tự, an toàn xã hội ổn định.

Xã Phong Lộc đã đạt 19/19 tiêu chí, được Chủ tịch UBND tỉnhThanh Hóa công nhận xã “đạt chuẩn nông thôn mới” tại Quyết định số 2209/QĐ-UBND, ngày 23-6-2023. Sau hơn 11 năm xã Phong Lộc vượt khó thực hiện chương trình XDNTM, với các giải pháp đồng bộ đã thực sự làm thay đổi toàn diện tình hình kinh tế - xã hội địa phương, nhận thức của người dân, đời sống kinh tế được nâng lên rõ rệt, con người có ý thức hơn trong công tác bảo vệ môi trường. Hệ thống hạ tầng đã được đầu tư tương đối đồng bộ phục vụ phát triển sản xuất, dân sinh. Đã hình thành mô hình sản xuất có hiệu quả, góp phần tích cực phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao thu nhập của người dân. Tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn xã giảm nhanh làm cho đời sống tinh thần của người dân được nâng cao. An ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội được giữ vững. MTTQ tổ chức lấy phiếu đánh giá sự hài lòng của người dân đối với việc XDNTM trên địa bàn, hầu hết Nhân dân đều phấn khởi, hài lòng với các tiêu chí.

Từ thực tiễn chỉ đạo, tổ chức thực hiện XDNTM thời gian qua, xã rút ra một số bài học kinh nghiệm đó là: XDNTM trên địa bàn xã, trước tiên phải làm tốt công tác tuyên truyền sâu rộng để nâng cao nhận thức trong cộng đồng dân cư về nội dung, phương pháp, cách làm, cơ chế, chính sách của Nhà nước về XDNTM để cả hệ thống chính trị ở cơ sở, người dân hiểu rõ: Đây là chương trình phát triển kinh tế - xã hội tổng thể, toàn diện, lâu dài trong nông thôn, không phải là một dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng; XDNTM phải do cộng đồng dân cư làm chủ, người dân làm chủ; Huy động nội lực là chính với sự hỗ trợ một phần của Nhà nước thì công cuộc XDNTM mới thành công và bền vững.

XDNTM cần phải có cách làm chủ động, sáng tạo, phù hợp với điều kiện đặc điểm của xã, không rập khuôn, máy móc, XDNTM phải dựa theo Bộ tiêu chí quốc gia để định hướng hành động và là thước đo để đánh giá kết quả. Tuy nhiên, xây dựng đề án và chỉ đạo thực hiện, xã cần phải căn cứ vào đặc điểm, lợi thế và nhu cầu thiết thực của người dân để lựa chọn nội dung nào làm trước, nội dung nào làm sau, cho phù hợp và phân bổ nguồn vốn cho hợp lý.

Đa dạng hóa huy động nguồn lực để XDNTM. Theo phương châm “Huy động nguồn lực từ cộng đồng là quyết định, sự tham gia của doanh nghiệp và xã hội là quan trọng, sự hỗ trợ từ ngân sách nhà nước là cần thiết”. Việc sử dụng nguồn lực vào các công trình công cộng phải được người dân bàn bạc dân chủ và thống nhất, có giám sát cộng đồng, đảm bảo công khai, minh bạch.

Để XDNTM, cần có sự tập trung chỉ đạo cụ thể, liên tục, đồng bộ và huy động được sự tham gia của cả hệ thống chính trị. Ban Chỉ đạo XDNTM phải xây dựng chương trình làm việc, phân công mỗi cá nhân, tập thể chịu trách nhiệm một loại việc và địa bàn cụ thể, tăng cường kiểm tra, sơ kết, tổng kết, thúc đẩy thực hiện chương trình.

Thời gian tới xã Phong Lộc tiếp tục tập trung chỉ đạo, phát huy tiềm năng thế mạnh nội lực, tranh thủ nguồn ngoại lực cho chương trình XDNTM nâng cao. Tuyên truyền nâng cao nhận thức, huy động sức mạnh của toàn dân trong XDNTM nâng cao. Trọng tâm là khai thác tiềm năng, khắc phục khó khăn, đẩy mạnh phát triển các mô hình sản xuất hiệu quả, nâng cao thu nhập cho người dân. Tiếp tục tích tụ ruộng đất, dồn đổi ruộng, sắp xếp bố trí lại sản xuất nông nghiệp theo hướng công nghiệp, chuyển dịch nhanh cơ cấu cây trồng, vật nuôi, tăng giá trị trên đơn vị diện tích sản xuất. Chăm lo phát triển giáo dục, y tế, văn hóa - xã hội, an ninh - trật tự luôn giữ vững, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân.

Trịnh Anh Dũng

Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Phong Lộc