Xây dựng xã, phường, thị trấn lành mạnh, không tệ nạn ma túy, mại dâm

Xây dựng xã, phường, thị trấn lành mạnh (XDXPTTLM), không có tệ nạn ma túy, mại dâm là một chương trình quan trọng trong công tác phòng, chống tệ nạn xã hội (TNXH) nói chung và tệ nạn ma túy, mại dâm nói riêng. Đây là chương trình lấy phòng ngừa, xây dựng là chính, tạo cơ sở vững chắc cho công tác phòng, chống TNXH trên địa bàn toàn tỉnh.

Công an phường Lam Sơn (TP Thanh Hóa) hướng dẫn người dân cài đặt camera giám sát an ninh.

Nhận thức sâu sắc trách nhiệm, cùng với sự quan tâm nhằm ngăn chặn, đẩy lùi TNXH, toàn tỉnh đã tập trung triển khai, thực hiện, nhất là công tác tuyên truyền được triển khai đồng bộ, toàn diện với sự tham gia của các cấp, ngành, đoàn thể tại địa phương giúp cho người dân nhận thức được tác hại của tệ nạn ma túy, mại dâm và tham gia tích cực vào công tác quản lý, chăm sóc, giáo dục, giúp đỡ người nghiện ma túy tại cộng đồng ngày càng có hiệu quả hơn. Cùng với hoạt động đăng ký XDXPTTLM, không có tệ nạn ma túy, mại dâm, công tác thanh, kiểm tra cũng được đẩy mạnh, do đó đã giúp cho công tác đánh giá một cách khách quan, đúng đắn, công tác điều hành, triển khai thực hiện phòng, chống TNXH của các cấp chính quyền ở cơ sở ngày càng có hiệu quả hơn. Từ đầu năm đến nay, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với UBND các huyện tổ chức 28 lớp tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về phòng, chống mại dâm cho 1.344 người; 8 lớp tập huấn trang bị kiến thức kỹ năng phòng, chống mua bán người tại cộng đồng cho 384 người; 13 lớp tập huấn triển khai các quy định của pháp luật về phòng, chống ma túy, cai nghiện và quản lý sau cai nghiện ma túy tại cộng đồng cho 637 cán bộ thôn, bản. Tổ chức in, cấp phát cho các địa phương 40.000 tờ rơi tuyên truyền về phòng, chống ma túy, cai nghiện, quản lý sau cai nghiện, mua bán người...

Đặc biệt, để thực hiện hiệu quả chương trình XDXPTTLM, không có tệ nạn ma túy, mại dâm, trong những năm qua, Ban Chỉ đạo phòng, chống AIDS và phòng, chống ma túy, mại dâm nhanh chóng được thành lập trên cơ sở hợp nhất Ban Chỉ đạo thực hiện phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc; Ban Chỉ đạo phòng, chống AIDS, phòng, chống ma túy, mại dâm và Ban Chỉ đạo phòng, chống tội phạm tỉnh; đồng thời chỉ đạo kiện toàn ban chỉ đạo ở cả 3 cấp đi vào hoạt động ổn định. Ngoài ra, ban chỉ đạo các cấp còn chú trọng đầu tư cơ sở vật chất, kinh phí thực hiện các hoạt động như tập huấn, hướng dẫn, kiểm tra. Tổ chức lồng ghép nội dung chương trình XDXPTTLM vào các phong trào kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh, như: Chương trình xây dựng gia đình văn hóa, khu phố văn hóa, đơn vị công sở văn hóa, chương trình xóa đói, giảm nghèo, giải quyết việc làm, đào tạo nghề... Thông qua những chương trình này nhằm tập trung chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho gia đình nghèo, gặp khó khăn, gia đình có đối tượng TNXH, góp phần ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội. Cùng với đó, tập trung chỉ đạo, tổ chức điều tra thu thập các thông tin về việc làm, hiện trạng tình hình tệ nạn ma túy, mại dâm, sau đó lên danh sách ký kết bàn giao giữa cấp tỉnh với cấp huyện, cấp huyện với cấp xã và áp dụng các biện pháp xử lý phù hợp với thực trạng của từng loại đối tượng. Qua đó, chủ động nắm bắt nguyên nhân phát sinh, phát triển tệ nạn ma túy, mại dâm trên địa bàn kịp thời đưa ra biện pháp quản lý.

Song song với công tác tuyên truyền là việc đẩy mạnh thực hiện công tác cai nghiện ma túy và quản lý người nghiện ma túy sau cai nghiện tại nơi cư trú. Đây là nhiệm vụ luôn được Đảng bộ, chính quyền các cấp quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện. Gần 8 tháng năm 2022, các cơ sở cai nghiện ma túy đã tiếp nhận, chữa trị cai nghiện cho 884 đối tượng, trong đó cai nghiện mới cho 184 đối tượng. Tổ chức tái hòa nhập cộng đồng cho 186 đối tượng hết thời hạn cai nghiện tại các cơ sở trở về cộng đồng... Chỉ đạo, hướng dẫn UBND các huyện Yên Định, Hậu Lộc thực hiện công tác hỗ trợ cho nạn nhân bị mua bán trong vụ án mua bán người trên địa bàn tỉnh. Phối hợp với UBND huyện Quảng Xương triển khai dự án “Hỗ trợ phát triển kinh tế cho nạn nhân và người có nguy cơ trở thành nạn nhân bị mua bán người” do tổ chức World Vision International tại Việt Nam vận động tài trợ...

Với những nỗ lực trên, đến nay toàn tỉnh duy trì 53 XPTTLM, không có tệ nạn ma túy, mại dâm. Trong tổ chức, thực hiện, nhiều xã, phường, thị trấn đã xuất hiện cách làm, mô hình hiệu quả như: đội công tác xã hội tình nguyện cấp xã; các mô hình XPTTLM, không có tệ nạn mại dâm; mô hình cai nghiện tại cộng đồng; hỗ trợ tăng cường năng lực của các nhóm đồng đẳng, nhóm tự lực; câu lạc bộ của người bán dâm trong việc tiếp cận, truyền thông và hỗ trợ giảm hại, phòng, chống bạo lực giới; hỗ trợ nhằm đảm bảo quyền của người lao động trong các cơ sở kinh doanh, dịch vụ dễ phát sinh tệ nạn mại dâm và nhóm tư vấn người bán dâm, trợ giúp người bán dâm hòa nhập cộng đồng... Những kết quả bước đầu đã góp phần hạn chế tình hình tệ nạn ma túy, mại dâm đang có xu hướng gia tăng, tạo ra sức mạnh cho phong trào đấu tranh đẩy lùi TNXH, bảo vệ trật tự an ninh trên địa bàn tỉnh.

Mặc dù công tác XDXPTTLM, không có tệ nạn ma túy, mại dâm đạt được một số kết quả đáng mừng, nhưng nhìn lại có thể thấy công tác này chưa thực sự đảm bảo được tính toàn diện và sâu sắc. Một số cấp ủy, chính quyền địa phương, cơ sở còn chưa nhận thức đầy đủ về vai trò của mình trong công tác XDXPTTLM, mà vẫn coi đây là việc của ngành chức năng; có đốc thúc, có kinh phí thì mới tích cực làm, không thì chỉ hoạt động cầm chừng. Ngoài ra, sự phối hợp giữa các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể chưa thường xuyên, liên tục, đồng bộ, công tác kiểm tra đôn đốc còn hạn chế.

Để công tác XDXPTTLM, không có tệ nạn ma túy, mại dâm đạt kết quả cao hơn, cùng với việc nâng cao năng lực cán bộ cơ sở nhằm đáp ứng yêu cầu công tác XDXPTTLM thì việc giải quyết những vấn đề xã hội sau cai nghiện tại cơ sở xã, phường, thị trấn là một giải pháp quan trọng. Đồng thời, phải coi công tác phòng, chống TNXH là một nhiệm vụ quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương; là một trong những chỉ tiêu đánh giá năng lực lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương... Có như vậy, công tác XDXPTTLM, không có tệ nạn ma túy, mại dâm ở các địa bàn của tỉnh mới ngày càng toàn diện và đi vào chiều sâu.

Bài và ảnh: Trần Hằng