Tín hiệu vui từ “thủ phủ” đào, quất cảnh xứ Thanh

Với truyền thống và kinh nghiệm trồng đào thế, quất cảnh lâu đời của Nhân dân địa phương, xã Hợp Lý (Triệu Sơn) được coi là “thủ phủ” đào và quất cảnh ở Thanh Hóa trong nhiều năm qua. Năm nay, với việc Thủ tướng Chính phủ cấm khai thác đào rừng, cộng với thời tiết thuận lợi cho đào nở đúng dịp tết nên đào, quất đã được thương lái đặt hàng, giá bán cao hơn nhiều so với năm trước.

Ruộng đào 4.000 gốc của gia đình chị Nguyễn Thị Hiền, thôn Đông Thành, xã Hợp Lý (Triệu Sơn) đã có thương lái đặt mua 1 tỷ đồng.

Chúng tôi có mặt tại xã Hợp Lý vào thời điểm còn hơn nửa tháng nữa mới đến Tết Nguyên đán Tân Sửu năm 2021, nhưng trên các cánh đồng, các thương lái cây cảnh trong và ngoài tỉnh đã đi khắp các ruộng đào, luống quất để đặt mua. Đa phần các chủ vườn lớn đã “bán đứt” cả ruộng cho các lái buôn. Ở một số ruộng trồng đào, quất diện tích nhỏ dưới trăm gốc, vẫn còn cảnh xem hàng, ngã giá khá nhộn nhịp. Trên nhiều ruộng quất, đã lác đác có cảnh bấng cây để các xe ô tô tải chở đi TP Thanh Hóa, các địa phương trong và ngoài tỉnh bán dịp tết. Đây cũng là thời điểm, nhiều lao động địa phương tranh thủ đi đào quất thuê, có thu nhập tới gần 1 triệu đồng mỗi ngày.

Anh Lê Huy Đức, cán bộ địa chính xã Hợp Lý đưa chúng tôi đi thăm các khu ruộng chuyên trồng đào, quất cảnh tập trung lớn nhất trong xã. Không khí lao động, tiếng nói cười trên các khu đồng như xua đi cái lạnh của những ngày mùa đông. Tại thôn Đông Thành trong xã, chị Nguyễn Thị Hiền được coi là điển hình trồng đào và quất với khu ruộng tự chuyển đổi, tích tụ lên đến 5 ha. Trước mắt chúng tôi là cảnh tượng hàng nghìn cây đào đã được vặt trụi lá, đang chúm chím nụ. Theo lời giới thiệu của anh Lê Huy Đức, vợ chồng chị Hiền là người gốc huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định – nơi có truyền thống trồng cây cảnh nổi tiếng cả nước nên trong quá trình canh tác, có nhiều kinh nghiệm đúc kết. Đây cũng là gia đình luôn có thu nhập từ cây cảnh thuộc tốp cao nhất của xã Hợp Lý trong khoảng chục năm qua.

Thấy có khách lạ, chị Hiền đon đả ra chào và sẵn sàng chia sẻ những thông tin với chúng tôi. Trong tổng diện tích 5 ha đang canh tác ở cánh đồng Đông Thành này, năm nay, gia đình chị xuất bán 3,5 ha đào và gần 1 ha quất. Diện tích còn lại là cây 1 năm nên để đến năm sau mới thu hoạch. “Năm nay thuận lợi hơn trong việc tiêu thụ. Từ cuối tháng 11 âm lịch, vườn đào gia đình tôi đã có tư thương đến đặt tiền mua cả vườn với tổng hơn 4.000 gốc. Với giá trung bình 250.000 đồng mỗi cây, riêng tiền bán đào đã có 1 tỷ đồng” - chị Hiền cho biết: Dù chưa hạch toán cụ thể thu chi cả năm, nhưng cộng với tiền bán quất và các cây cảnh khác trồng xen, gia đình chị cũng có lợi nhuận khoảng 1 tỷ đồng.

Cách đó không xa, ruộng quất cảnh của gia đình chị Lê Thị Hường với lớp lớp quả căng mọng cũng đang phủ một màu vàng óng trên những tầng lá. Vừa ngắt những lá già trên thân cây, chị Hường tâm sự: Gia đình tôi đã chuyển đổi thành công 3 sào đất lúa ở cánh đồng Cầu Sắt này để trồng đào và quất mấy năm qua. Năm nay, giá cả đào và quất đều cao hơn năm ngoái, 350 gốc đào của gia đình hiện đã có người mua cả ruộng, còn 300 cây quất tôi để bán lẻ từ nay đến gần tết với giá trung bình từ 200 đến 300.000 đồng mỗi cây. Nghề trồng cây cảnh thì bận quanh năm, nhưng năm nay, gia đình cũng có thu nhập hơn 100 triệu đồng, trừ tiền thuê nhân công, phân bón và các chi phí khác, vẫn còn lợi nhuận hơn một nửa...

Tại thôn Nội Sơn – nơi có vùng chuyên canh quất thế lớn nhất của xã cũng đang có nhiều tín hiệu vui. Với khu ruộng trồng 700 gốc quất, gia đình ông Vũ Hồng Văn quyết định bán 400 cây đẹp với giá từ 150 đến 350.000 đồng mỗi cây. Khoảng 300 cây còn lại do quả chín nhiều, nếu bán giá sẽ thấp hơn nên ông Văn quyết định để lại chăm sóc để chờ bán năm sau. Từ kinh nghiệm bản thân, ông Văn chia sẻ: Nếu trồng từ bé, phải 2 năm mới cho thu hoạch. Nhưng nay, sau Tết Nguyên đán, chúng tôi lại ra tỉnh Hưng Yên mua quất giống đã cao gần 1m, về trồng thì cho thu hoạch ngay trong năm, lợi nhuận cao hơn trước kia. Năm nay, đa phần các ruộng quất ở đây đã được lái buôn đến mua cả vườn.

Theo ông Đàm Duy Hùng, Bí thư Chi bộ thôn Nội Sơn, cả thôn có 208 hộ thì đã có 146 hộ chuyên trồng cây cảnh, mà chủ yếu là đào và quất. Những diện tích đất lúa trước đây cũng được chuyển đổi thành vùng cây cảnh trong ít năm gần đây, nâng tổng diện tích cây cảnh của thôn đến thời điểm hiện tại gần 9 ha, trong đó phần nhiều là quất. Theo kế hoạch của xã, năm 2021, thôn sẽ được chuyển đổi thêm 3 ha sang trồng đào và quất. Thôn chúng tôi đang có kế hoạch thành lập làng nghề cây cảnh trong năm 2021 này.

Nói về nghề truyền thống tại địa phương, ông Hà Xuân Tâm, Bí thư Đảng ủy xã Hợp Lý, thông tin thêm: Toàn xã hiện có khoảng 800 hộ trồng cây cảnh với diện tích trên các cánh đồng đạt 100 ha, trong đó hơn 70 ha quất, còn lại là đào và các cây trồng khác. Ngoài ra, còn nhiều diện tích trong vườn nhà của các hộ dân cũng được cải tạo để trồng cây cảnh, thậm chí trong sân, dọc ngõ đi cũng được trồng cây trong chậu nên chưa thống kê hết diện tích. Nếu so sánh, chỉ 2 cây quất thế được bán vào dịp tết, nông dân đã có thu nhập bằng cả 1 sào lúa trong năm. Trồng một sào quất, mỗi năm nông dân địa phương có thu nhập từ 150 đến 250 triệu đồng, hơn tất cả các cây trồng khác từng được canh tác tại địa phương. Trung bình thu nhập từ cây cảnh toàn xã đạt trên dưới 150 tỷ đồng mỗi năm. Hiện xã và huyện Triệu Sơn đang triển khai chuyển đổi 14 ha đất lúa cánh đồng Nông Giang thành vùng trồng cây cảnh trong năm 2021 này với mức hỗ trợ mỗi sào chuyển đổi là 3 triệu đồng.

Bài và ảnh: Lê Đồng